Suwałki, a może Żywiec - gdzie jest polski biegun zimna?

Kiedy w Polsce mówimy: chłód, myślimy: Suwałki. To właśnie tam od lat notuje się najniższe średnie temperatury, ale szukając bieguna zimna, musimy ruszyć dalej - na południe. 

Najzimniejszą zimą była ta z przełomu lat 1928 i 1929. To wtedy, 11 lutego 1929 roku, zanotowano w Polsce najniższą temperaturę, -43 st. C., tyle że pomiaru dokonano zwykłym termometrem

Foto: shutterstock/illustrissima

Najniższe temperatury - w wysokich górach

Biegun zimna to miejsce na półkuli północnej lub południowej, w którym odnotowano najniższą minimalną temperaturę powietrza danej hemisfery. - W Polsce najczęściej jest tak, że najchłodniejsze są fragmenty północno-wschodnie, czyli rejony Suwalszczyzny. Jeśli natomiast spojrzymy lokalnie, to okazuje się, że najniższe temperatury występują u nas na obszarach wysokogórskich - mówi dr Bartosz Czernecki z Zakładu Meteorologii i Klimatologii na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.  

Rekordów ciepła jest więcej niż zimna

Niezmiennie od 1929 roku rekord chłodu należy do położonego na blisko 400 m n.p.m. Żywca, gdzie termometry wskazały -40,6 st. C. Ale zdaniem naukowca wysoko w Tatrach jest szansa na zarejestrowanie o wiele niższych temperatur. - Wykonaliśmy pomiary pilotażowe i wytypowaliśmy kilka takich miejsc, które są najchłodniejsze - nie tylko w skali Tatr, ale w skali całej Polski. Chcemy tam zainstalować stały punkt pomiarowy, który z interwałem co jedną minutę będzie sprawdzał temperaturę powietrza - wyjaśnia. - To, że w tym roku mamy szansę zanotować kolejne rekordy chłodu, nie oznacza, że nasz klimat się poprawia, bo rekordów ciepła mamy zdecydowanie więcej niż temperatur ekstremalnie niskich. Ale wartości niskie nadal będą występować, tylko że dużo rzadziej.

Sprawdź też:

• Czy rośliny czują zimno? "Niektóre zasłaniają się fioletowym parasolem"
• Skąd bierze się para przy chuchaniu na mrozie?

Na Śnieżce i na Kasprowym wcale nie jest tak zimno

Na siłę danego mrozowiska wpływa kilka czynników. - Najbardziej istotnym elementem jest wysokość nad poziomem morza. W Polsce mamy dwa obserwatoria wysokogórskie: na Śnieżce i na Kasprowym Wierchu, ale okazuje się, że to nie są miejsca, w których odnotowujemy rekordowo niskie temperatury powietrza - przyznaje rozmówca Szymona Majchrzaka. - Tutaj wchodzi w grę drugi element, czyli forma terenu. Żeby mrozowisko było wyjątkowo silne, musimy mieć wklęsłą formę terenu. I takie właśnie warunki mamy w masywie Czerwonych Wierchów. Tam zorganizujemy naszą ekspedycję badawczą, kiedy tylko Park Narodowy dam nam na to zielone światło.    

Posłuchaj

04:41 CZWÓRKA Stacja Naula - biegun zimna 08.02.2023.mp3 Gdzie leży polski biegun zimna? (Stacja Nauka/Czwórka)

Zima w kosmosie

A gdzie jest najzimniej w kosmosie? - W obłokach, gdzie powstają gwiazdy. Tam temperatura dochodzi do -273,15 st. C. To ciekawe, że w najzimniejszym miejscu powstają najbardziej gorące gwiazdy - mówi Mateusz Borkowicz z Centrum Nauki Kopernik.  

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Oliwia Krettek

Materiał przygotował: Szymon Majchrzak

Data emisji: 8.02.2023

Godzina emisji: 12.45

kul