Jaszczurki i węże - jakie gady możemy spotkać w Polsce?

Zaskrońce, salamandry, żmija zygzakowata, zwinki, i wiele innych. Czy któreś z nich są jadowite i mogą być niebezpieczne?

Zdjęcie ilustracyjne

Foto: Matt Jeppson/Shutterstock.com

Śniadanie w Paryżu, obiad we Wrocławiu. Najszybsze ptaki świata

W Polsce żyją m.in. cztery gatunki węży, niektóre z nich są bardzo rzadkie, a wszystkie są pod ochroną. Tylko jeden z nich jest jadowity, to żmija zygzakowata. - Broni, jaką jest jad, zwierzę to używa jednak tylko w ostateczności. Wtedy, kiedy nie ma innego manewru, pola do ucieczki - tłumaczył Kacper Kowalczyk, ornitolog i przyrodnik, znany z anteny Czwórki. - Wyprodukowanie jadu wiąże się dla organizmu żmii z ogromnym nakładem energetycznym, więc woli ona uciec zamiast atakować.

Posłuchaj

10:12 czwórka ndt płazy gady 2021_06_25.mp3 Płazy, gady - które z nich żyją w Polsce i jakie mają przyzwyczajenia? (Najlepszy dzień tygodnia/Czwórka) 

Jak podkreślał ekspert żmija zygzakowata to łagodne i spokojne zwierzę. Jeśli miniemy je na drodze, jest szansa, że po prostu pozostanie dla nas niezauważone.

Czytaj także: 

• Zwierzęta, które podróżują na koniec świata, by znaleźć dom
• Żółwie błotne - chrońmy skarb Polesia 

Dzicy zapylacze. Tajemnice owadów, którym wiele zawdzięczamy

Węże uwielbiają też wygrzewać się na słońcu. Nie tylko po to, by się zrelaksować. - To zwierzęta zmiennocieplne, więc potrzebują tego, by móc się potem właściwie funkcjonować - tłumaczył Kacper Kowalczyk. - W Polsce jest stosunkowo niewiele słonecznych dni, więc zwierzęta wykorzystują je maksymalnie. To jest związane z ich gospodarką metaboliczną. Bardzo ważne jest dla nich promieniowanie UVA i UVB.

Czytaj także:

• Nory, kopce - domy mieszkańców lasu

Żmije zygzakowate żyją na terenie całej Polski. - W niektórych lokalizacjach ich zagęszczenie będzie większe, w innych mniejsze. Przede wszystkim lubią przebywać w wysokich trawach i miejscach trudno dostępnych dla człowieka - mówił Kacper Kowalczyk. - To zwierzęta drapieżne. Polują przede wszystkim na myszy, inne małe gryzonie, zjadają też niewielkie ptaki i ich jaja - wyliczał. Na przykład zaskrońce zaś do tego potrafią pływać i polować na ryby. 

Trudna sztuka kamuflażu. Jak to robią mistrzowie?

Jedną z jaszczurek, które występują w Polsce jest niewielka zwinka. Zobaczyć ją można, jak biega między trawami. - Potrafi osiągać do 21 cm długości. Samce są bardziej brązowe, a samice zielone - opowiadał Kacper Kowalczyk. - To gatunek "plastyczny", czyli taki, który jest w stanie dostosować się do różnych środowisk. 

Salamandra to nie gad, a płaz. - To płaz ogoniasty, podobnie jak traszki. Zupełnie inaczej przebiega u nich cykl rozwojowy niż u gadów - tłumaczył Kacper Kowalczyk. - Salamandra, na przykład plamista, jest jajorodna. Podobnie jak płazy bezogoniaste, czyli żaby czy ropuchy, składa skrzek. Z niego wykluwają się larwy, które przekształcają się w osobniki dorosłe. Początkowo przypominają kijanki. Na pewnym etapie rozwoju mają skrzela zewnętrzne. 

*** 

Tytuł audycji: Najlepszy dzień tygodnia

Prowadzą: Jan Olejniczak

Materiał przygotowała: Anna Hardej 

Data emisji: 18.06.2021

Godzina emisji: 6.28

kd