Historia

Jan Nowicki. Jeden z najlepszych współczesnych aktorów, ikona kultury

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2022 05:30
83 lata temu, 5 listopada 1939 roku, urodził się w Kowalu (kilkanaście kilometrów na południe od Włocławka) powszechnie znany i podziwiany aktor Jan Nowicki. Sto lat i życzenia wszystkiego najlepszego! Ról, z których moglibyśmy Go pamiętać jest bezliku... a zawsze gdy pojawiał się w przestrzeni publicznej było o Nim głośno - stał się prawdziwą Ikoną Kultury.
Jan Nowicki w studiu telewizyjnym
Jan Nowicki w studiu telewizyjnymFoto: Wojciech Olszanka/East News

Wielokrotnie żonaty, a wielu twierdzi, że najbardziej wiernym uczuciem darzył swój macierzysty teatr - Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, na deskach którego "spędził" ponad 40 lat scenicznego życia (1964-2005). W każdej z trzech rodzajów ról był wyrazisty i artystycznie influencyjny. To Jego role wpływały na pozostałych uczestników przekazu, niezależnie czy grał na scenie, w filmie czy telewizji. Wszystkiemu winien chyba urokliwy magnetyzm Jego twarzy, gdzie oczy mówią więcej niż milczące usta.

Tych dziedzin, w których aktor odcisnął swoją artystyczną dłoń, bo przecież nie tylko tę w Międzyzdrojach w Alei Gwiazd, jest znacznie więcej... przecież był reżyserem, wykładowcą krakowskiej Szkoły Teatralnej, ale też poetą, pisarzem - z bez mała dziesięcioma książkami na koncie, felietonistą, pisał też piosenki i kolędy. Jako postać uchodził też za ikonę stylu, mody, szyku, ale też tożsamości artystycznej. Dla nas widzów jednak najbardziej zapamiętany dzięki rolom choćby w takich filmach, jak "Pan Wołodyjowski" z 1969 roku i rolą Ketlinga, "Anatomia miłości", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Spirala", "Wielki Szu" i tu w roli tytułowej, "Biała wizytówka", "Magnat", "Sztos" pierwszy i drugi... a tych filmów i seriali można by mnożyć i w każdym widzieć nieprzeciętnie stworzone kreacje bazujące na odpowiednio dawkowanych emocjach.

Szczęśliwi ci, którzy widzieli aktora w teatrze... tam emocje sceny chłonęło się z każdym oddechem. Portal Culture.pl przytacza słowa Dariusza Domańskiego, publicysty świata kultury, który stwierdził: "Krytycy porównywali Nowickiego do słynnego włoskiego aktora Vittorio Gassmana. Niewątpliwie łączyło ich zewnętrzne podobieństwo, zdecydowanie więcej było chyba różnic. Jak słusznie pisali recenzenci, w aktorstwie Nowickiego nie było cienia okrucieństwa, raczej czaił się tam »sabat czarownic«. Okrucieństwo miało się tylko pozornie wykluć w zderzeniu z literaturą Dostojewskiego." Słowa te odnoszą się w dużej mierze do roli życia, gdzie zagrał Stawrogina w "Biesach" w reżyserii Andrzeja Wajdy... ale tez Rogożyna w przedstawieniu "Nastasja Filipowna" również w reżyserii Wajdy, na deskach Starego Teatru. Grał później jeszcze Swidrygajłowa w telewizyjnej "Zbrodni i karze".

Dla przejrzenia wszystkich ikonicznych ról teatralnych i tych telewizyjnych odsyłamy do portalu "Encyklopedia Teatru Polskiego"... tam znajdziemy kilkadziesiąt odsyłaczy, w których wiele mówi z zachwytem o grze aktorskiej Jana Nowickiego, takiej niezwykle swobodnej, naturalnej, niewymuszonej, pełnej zawadiackiego uroku. Portal w biograficznym opisie zauważa: "Jan Nowicki – aktor niepokorny, wyrazisty, pełen wewnętrznych sprzeczności, artystycznych buntów i zwrotów, niezwykle silna, niezależna osobowość – jedna z symbolicznych postaci Starego Teatru. Urodę nowoczesnego amanta łączył z drapieżnym, kreacyjnym aktorstwem. Bardzo szybko zaznaczył swoją obecność jako protagonista, od razu zaczynając od ról wiodących m.in.: od podwójnej roli bliźniaków w Zaproszeniu do zamku Anouilha w reżyserii Zdzisława Tobiasza, Artura w Tangu Mrożka – w znakomitej inscenizacji Jerzego Jarockiego po »rolę życia« – postać Mikołaja Stawrogina w Biesach Dostojewskiego – przedstawieniu Andrzeja Wajdy, które było jednym z największych osiągnięć teatru w XX wieku. Stawrogin przerażał, fascynował, zaskakiwał – w jednej chwili był chłodny, wykalkulowany, cyniczny, pełen pogardy – w drugiej szalony, niepohamowany w odruchach gniewu, uwodzicielski, piękny".

O prawie 200 rolach filmowych i telewizyjnych miejsca mało by pisać... wszyscy je znamy na swój sposób i pamiętamy role, które każdemu przypadały do gustu. Tego Aktora zazwyczaj uwielbia się oglądać, bo tworzy postaci szczere, prawdziwe, pełne charakteru. Każdy widz z łatwością odnajdzie swoje ulubione role, a wiele z nich można zobaczyć w przepastnych archiwach Internetu. Zachęcamy! My, z naszej strony, życzymy Wielkiemu Aktorowi wszystkiego najlepszego! Sto lat!

PP

Czytaj także

Elżbieta Starostecka. Aktorka pełna eterycznego piękna

Ostatnia aktualizacja: 06.10.2022 05:35
Dzisiaj swoje kolejne urodziny obchodzi niezwykle piękna i pełna delikatnego temperamentu aktorka, Elżbieta Starostecka. Pamiętamy ją z roli Stefanii Rudeckiej w "Trędowatej", a w jej roli z serialu "Czarne chmury" zakochana była cała Polska.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tadeusz Faliszewski - znany piosenkarz i aktor doby dwudziestolecia międzywojennego

Ostatnia aktualizacja: 20.10.2022 05:33
W karierze był notowany w plebiscytach Polskiego Radia jako trzeci najpopularniejszy piosenkarz po Mieczysławie Foggu i Stefanie Witasie. Jego piosenki, głównie z tekstami Andrzeja Własta, były bardzo popularne w przedwojennej Polsce.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wacław Kowalski, niezapomniany Pawlak z sagi "Sami swoi"

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2022 05:30
32 lata temu, 27 października 1990 roku, w Brwinowie pod Warszawą zmarł wybitny aktor Wacław Kowalski... Nam zapadł w pamięci głównie jako odtwórca roli Pawlaka w słynnej trylogii Sylwestra Chęcińskiego, ale też jako dozorca Popiołek z popularnego serialu "Dom".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bohdan Łazuka kończy 84 lata. Jego dorobek jest imponujący

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2022 05:35
31 października 1938 roku urodził się w Lublinie Bohdan Łazuka - znakomity aktor i piosenkarz, prezenter i konferansjer, człowiek estrady, telewizji i radia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Sława Przybylska. Legendarna gwiazda polskiej sceny muzycznej

Ostatnia aktualizacja: 02.11.2022 05:30
90 lat temu, 2 listopada 1932 roku, przyszła na świat w Międzyrzecu Podlaskim Sława Przybylska, piosenkarka. W pamięci słuchaczy pozostały magiczne wykonania takich przebojów jak "Pamiętasz była jesień" czy "Gdzie są kwiaty z tamtym lat".
rozwiń zwiń