Michał Krasucki, varsavianista, historyk architektury i stołeczny konserwator zabytków, prowadzi czytelnika przez topografię nieistniejącego miasta. W rocznicę powstania 1943 roku, przez 28 dni odwiedzał jedno miejsce dziennie, rekonstruując historie, które rozegrały się zarówno w getcie, jak i po aryjskiej stronie. Miejsca te ożywają dzięki świadectwom, lekturze planów i fotografii.
Posłuchaj audycji na podcasty.polskieradio.pl >>>
Getto warszawskie - jaka jest jego historia?
Pierwszą próbę utworzenia getta w Warszawie Niemcy podjęli już na początku listopada 1939 roku. Na zwołanym posiedzeniu Judenratu funkcjonariusze SS ogłosili, że wszyscy Żydzi w ciągu trzech dni mają zostać skoncentrowani na terenie dzielnicy żydowskiej.
16 listopada 1940 Niemcy utworzyli getto w Warszawie, największe w okupowanej Polsce. Na obszarze 307 ha znalazło się około 400 tysięcy Żydów, zmuszonych do życia w nieludzkich warunkach.
Sprawdź także:
Piekło w środku miasta
2 października 1940 roku szef warszawskiego dystryktu Fischer podpisał oficjalne zarządzenie o utworzeniu getta. Załączony do niego został spis ulic wyznaczających granicę dzielnicy żydowskiej. Kolejna decyzja Fischera, wydana dziesięć dni później, dotyczyła podziału Warszawy na trzy dzielnice mieszkaniowe: niemiecką, polską i żydowską.
Wśród ludności żydowskiej panowała atmosfera paniki i chaosu; mnożyły się również konflikty z ludnością polską o sporne ulice. Od stycznia do marca 1941 roku na teren getta przybyło około 50 tysięcy Żydów z zachodniej części dystryktu warszawskiego. Wtedy też liczba mieszkańców getta osiągnęła maksimum i wynosiła około 460 tysięcy.
Likwidacja getta
22 lipca 1942 roku hitlerowcy zaczęli akcję wysiedlania getta. Wyruszył też pierwszy transport do obozu w Treblince. W ciągu dwóch miesięcy - w ramach tak zwanej "Aktion Reinhard" - 254 tysiące ludzi wywieziono do obozu zagłady, 11 tysięcy skierowano do obozów pracy, a na miejscu rozstrzelano około 6 tysięcy z nich.
Getto warszawskie zostało ostatecznie zlikwidowane i zrównane z ziemią 16 maja 1943. Niemieccy okupanci po zdławieniu powstania w getcie wysadzili w powietrze Wielką Synagogę przy ulicy Tłomackie. Później na terenie getta przeprowadzali masowe egzekucje mieszkańców Warszawy.
>>> Powstanie w Getcie Warszawskim - serwis specjalny <<<
***
Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą
Prowadzenie: Katarzyna Sanocka
Data emisji: 7.05.2025
Godz. emisji: 19.10
PR Historia/zch/k
