Multikulti kaput

Czy w Polsce i Europie pod wpływem kryzysu budzi się rasizm, nietolerancja i ksenofobia - zastanawiają się profesorowie Bohdan Michalski i Aleksander Smolar.

Goście Jedynki uważają, że ostatnie wydarzenia - zbezczeszczenie pomnika w Jedwabnem, zamalowanie dwujęzycznych nazwisk w Puńsku - to zbyt mało, by postawić diagnozę na temat budzenia się demonów nacjonalizmu.

Prof. Aleksander Smolar, szef Fundacji Batorego, mówi, że trzeba odróżnić zjawiska przypadkowe, choć niestety czasami bardzo dramatyczne, jak wypadki w Norwegii, zjawiska koniunkturalne związane z kryzysem gospodarczym i strukturalne. - Nacjonalistyczny populizm osłabia Europę, ale jest to związane z kryzysem Unii. Zniechęceni ludzie okopują się przy koncepcji państw narodowych - tłumaczy.

Zgadza sie z nim prof. Bohdan Michalski ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej. Jego zdaniem nakłada się na to kryzys koncepcji multikulti. - Nadmiar tolerancji doprowadził do nadmiaru poszanowania. Emigranci byli przesadzani w doniczkach. Wkrótce okazało się, że nie można rządzić krajem, w którym istnieje kilka systemów prawnych i moralnych - mówi.

Jeśli chodzi o Polskę, to do incydentalnych zdarzeń dochodziło i dochodzi nadal, ale nie można wyciągać z tego uogólnionych wniosków.

- Polsko-litewski konflikt jest autentyczny, nieimitowany, więc tym bardziej nie należy dramatyzować problemów, które i tak są historycznie nabrzmiałe - przestrzega polityków Smolar. Jego zdaniem także to, że w Jedwabnem ktoś "napisał paskudny napis", o niczym nie świadczy. W Polsce nie mamy do czynienia z mniejszościami zasadniczo odmiennymi kulturowo, ale rzeczywiście - na przyszłość warto się zastanowić nad strategią postępowania. Profesor Michalski zwraca uwagę na to, że wspólna tożsamość europejska jest budowana, ale wciąż jeszcze bardzo słaba.

Rozmawiał Paweł Wojewódka.

(lu)