Z powrotem do uszatej sowy

Nieprzypadkowo twórczość Bodora często porównuje się z dokonaniami Franza Kafki. Rzeczywistość równie groteskowa lecz jakby smutniejsza.

Z powrotem do uszatej sowy autorstwa Adama Bodora, to zbiór czterdziestu pięciu opowiadań, które razem składają się na spójny obraz świata pełnego ludzkiego bólu i strachu. Od pierwszych stronic narzuca się podobieństwo do jego wcześniejszej książki Okręg Sinistra, w której autor przedstawił historię dziwnego obozu zesłańców, znajdującego się na nieokreślonym górskim pograniczu. Podobna nieokreśloność, a jednocześnie umowność rządzi rzeczywistością opowiadań Z powrotem do uszatej sowy.
 
Adam Bodor to jeden z najwybitniejszych węgierskich prozaików, z rejonu bliskiego nam geograficznie lecz różniącego się pod względem kulturowym. Twórczości Bodora nie można oderwać od czasów, w których powstawała, gdyż czasy te odcisnęły piętno na każdym jego opowiadaniu. Pisarz doświadczył zbrodniczego systemu na własnej skórze, przesiedział w stalinowskim więzieniu dwa lata, jako opozycjonista i wróg systemu. Nie atakuje jednak piórem swoich oprawców, nie tworzy też historii, które w sposób jednoznaczny odnoszą się do jego traumatycznych przeżyć. Tworzy krótkie opowiadania, wywołujące u czytelnika niepokój i poczucie zagrożenia. Wszystkie podszyte są pewną tajemnicą, która niewytłumaczona, nieustannie odnawia się w każdej kolejnej historii.

Świat stworzony przez Bodora nie jest więc światem przyjaznym, w którym chcielibyśmy się osiedlić i wieść szczęśliwy żywot. Nie jest to spowodowane jego bezpośrednią  wrogością lecz tą podskórną, niewytłumaczalną z pozoru nieprzyjaznością i bólem, który towarzyszy każdemu bohaterowi. Nieprzypadkowo jego twórczość często porównuje się z dokonaniami Franza Kafki. Rzeczywistość równie groteskowa lecz jakby smutniejsza. Spoiwem, które zbliża obu tych autorów jest niewątpliwe wrogość do systemu totalitarnego. Ciemna atmosfera ujawnia się w opowiadaniu Wprowadzenie do zawodu, w którym stary, doświadczony kanalarz wyjaśnia realia  i mechanizmy funkcjonowania w świecie pod powierzchnią. Niektóre z historii wydają się być skończone zbyt wcześnie, zdarza się nawet iż nie posiadają wyraźnego zakończenia, jak w Wieczorem w porcie. Bohaterowie większości opowiadań wydają się być przyszyci do swych miejsc bez możliwości jakiejkolwiek zmiany. W normalnym świecie decyzje, które podejmują, byłyby środkami mogącymi doprowadzić do przekształcenia rzeczywistości, tutaj jest to niestety jedynie ułudą i iluzją, gdyż wszystko jest już z góry ustalone, a bohaterowie tkwią bez możności wydostania się, niby uwięzieni w wielkiej klatce, która daje im schronienie ale odbiera wolność. Los tych ludzi wydaje się być całkowicie poddany siłom wyższym, historii i totalitarnej tyranii.

Często nowele traktuje się jako wprawkę do ,,prawdziwego’’ tworzenia, za jakie uważa się pisanie powieści. Bodor przeciwstawia się tym twierdzeniom swymi krótkimi utworami, w tworzeniu których osiągnął prawdziwe mistrzostwo. Opowiadania Bodora często kończą się w najciekawszym momencie, kiedy wydaje się, że akcja pójdzie dalej, pozostawiając nas z niedopowiedzeniami. W tym właśnie tkwi siła jego twórczości. Z prozą Adama Bodora warto się zapoznać. Choćby po to, by samemu przekonać się czy wielbiciel jego talentu Andrzej Stasiuk, miał rację twierdząc, że: "(…) pisarstwo Adama Bodora jest czymś naprawdę wyjątkowym".

Tomiszon

Z powrotem do uszatej sowy, Adam Bodor, Czarne 2007.