Raport Białoruś

Polskie miejsca pamięci na Białorusi: groby poetów, pisarzy, powstańców i Armii Krajowej

Ostatnia aktualizacja: 01.11.2014 17:30
Na Białorusi spoczywa wiele osób zasłużonych dla polskiej kultury, związanych z wspólną historią obu krajów w ramach Wielkiego Księstwa Litewskiego i czynami zbrojnymi, m.in. z powstaniem styczniowym i walkami Armii Krajowej. Szczególnie wiele tych miejsc pamięci znajduje się na zachodzie kraju.
Polskie miejsca pamięci na Białorusi: groby poetów, pisarzy, powstańców i Armii Krajowej
Foto: PAP/Rafał Guz

Wśród osób ważnych dla kultury polskiej na Białorusi pochowani są: pisarka Eliza Orzeszkowa na cmentarzu w Grodnie czy historyk Teodor Narbutt (w Naczy w obwodzie grodzieńskim). W Horodnikach koło Oszmiany spoczywa lekarz, biolog i filozof Jędrzej Śniadecki, nazywany ojcem chemii polskiej. Poeta Franciszek Karpiński, autor słów kolędy "Bóg się rodzi" pochowany jest w Łyskowie w obwodzie brzeskim. W Bohdanowie w obwodzie mińskim znajduje się grób malarza Ferdynanda Ruszczyca.

Groby powstańcze i Armii Krajowej

Jednak najliczniejsze spośród polskich miejsc pamięci na Białorusi są chyba groby żołnierskie. Ostatni naczelnik insurekcji kościuszkowskiej Tomasz Wawrzecki pochowany jest w Widzach na północy kraju. Wiele jest na Białorusi mogił powstańców styczniowych - to ślad bitew powstańczych rozgrywających się na ziemiach białoruskich.

Białoruscy Polacy odwiedzają te miejsca co roku z okazji Dnia Wszystkich Świętych, podobnie jak groby żołnierzy 1920 i 1939 roku i mogiły ofiar pacyfikacji hitlerowskich.

Na zachodniej Białorusi są również miejsca pamięci związane z walkami Armii Krajowej. Na cmentarzu w Wawiórce w rejonie lidzkim spoczywają żołnierze z oddziału partyzanckiego Jana Piwnika "Ponurego", który zginął w 1944 roku w ataku na niemieckie umocnienia w Jewłaszach. "Ponury" był pochowany na tym cmentarzu i jego mogiłą opiekowała się miejscowa ludność polska, a w 1987 roku jego szczątki przeniesione zostały do klasztoru cystersów w Wąchocku.

We wsi Surkonty w rejonie woronowskim znajduje się cmentarz żołnierzy z oddziału ppłk. Macieja Kalenkiewicza, poległych w starciu z oddziałami NKWD w 1944 roku. Położony w pewnej odległości od wsi, w szczerym polu, niewielki cmentarz został odsłonięty w 1991 roku. Za mogiłami żołnierzy i ich dowódcy znajduje się mogiła powstańca styczniowego.

Cmentarz Kalwaryjski i nekropolia w Nieświeżu

Wyjątkowym w skali Europy miejscem jest rodowa nekropolia Radziwiłłów w Nieświeżu w obwodzie mińskim. W podziemiach kościoła p.w. Bożego Ciała spoczywają szczątki około 80 przedstawicieli tego rodu. Ta jedyna nekropolia historycznego rodu w tej części Europy i porównuje się ją z kryptą Habsburgów w Wiedniu czy panteonem królów hiszpańskich w Escorialu. Ostatni przedstawiciel arystokratycznego rodu został pochowany w podziemiach nieświeskiej świątyni w 2000 roku; był to zmarły w Londynie w 1999 roku książę Antoni Radziwiłł.

Ważne dla Polaków miejsca pamięci znajdują się także w stolicy Białorusi - Mińsku. Ciekawą, a mało znaną w Polsce historyczną nekropolią jest miński Cmentarz Kalwaryjski, założony w 1745 roku i nazywany "cmentarzem szlachty polskiej". Spoczywają tam przedstawiciele miejscowych rodów szlacheckich - m.in. Eysmonttów, Czeczottów, Woyniłłowiczów - zasłużonych dla historii Polski i Białorusi.

Kuropaty

Kuropaty na obrzeżach Mińska to miejsce pochówku tysięcy ofiar represji stalinowskich, w tym Polaków. Według niektórych historyków polskich i niezależnych badaczy białoruskich na kuropackim uroczysku mogą spoczywać ofiary zbrodni katyńskiej. Jednak dotąd przeprowadzono nieliczne ekshumacje na tym terenie. Szacunki liczby pochowanych tam ludzi wahają się od 30 tysięcy do 250 tysięcy.

PAP/agkm

Informacje o Białorusi: Raport Białoruś, serwis portalu PolskieRadio.pl

bialorus.polskieradio.pl

 

Ten artykuł nie ma jeszcze komentarzy, możesz być pierwszy!
aby dodać komentarz
brak
Czytaj także

”Na Białorusi rozstrzelano ponad 16 tys. Polaków”

Ostatnia aktualizacja: 20.10.2012 18:09
Od września 1939 r. do czerwca 1941 r. zabito na Białorusi co najmniej 8,6 tys. polskich oficerów i 8 tys. polskich cywilów – powiedział białoruski historyk Ihar Kuzniacou na polsko-białoruskiej konferencji naukowej w Mińsku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Opozycja porządkuje Kuropaty. Tu spoczywają tysiące ofiar Stalina

Ostatnia aktualizacja: 25.05.2013 17:00
Środowiska opozycyjne sprzątały w sobotę podmińskie uroczysko Kuropaty. Może tam spoczywać nawet 200- 250 tysięcy ofiar represji stalinowskich z lat 1937-1941. Jest to jedno z wielu miejsc na Białorusi, gdzie chowano ofiary terroru sowieckiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

25 lat temu Białorusini dowiedzieli się o zbrodni w Kuropatach

Ostatnia aktualizacja: 03.06.2013 23:00
25 lat temu Zianon Paźniak ujawnił w swoim artykule, że podmińskie Kuropaty są miejscem pochówku dziesiątek tysięcy ofiar stalinowskich zbrodni.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zachód zapomniał o pakcie Ribbentrop-Mołotow."Trzeba przywrócić pamięć"

Ostatnia aktualizacja: 18.08.2013 16:50
W czasie zimnej wojny Europa zachodnia zaakceptowała sowiecką interpretację II wojny światowej, "moralność i prawdę poświęcono na ołtarzu zasług Armii Czerwonej w pokonaniu faszyzmu" - pisze prof. Heinrich Olschowsky w dzienniku "Tagespiegel".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Białoruś: zatrzymanie na cmentarzu. ”To nie mityng, a modlitwa”

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2013 22:00
Białoruska milicja zatrzymała 23 uczestników akcji mającej upamiętnić Dzień Pamięci Ofiar Represji Politycznych oraz kilkoro dziennikarzy. Wśród zatrzymanych był też ośmioletni chłopczyk – piszą białoruskie niezależne media. Po kilku godzinach wszystkich zwolniono.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Białoruś odmówiła pomocy prawnej w sprawie zbrodni NKWD w Augustowie

Ostatnia aktualizacja: 10.10.2014 17:36
Instytut Pamięci Narodowej umorzył śledztwo w sprawie zbrodni NKWD popełnionych od grudnia 1939 r. do marca 1940 r. na kilkudziesięciu gimnazjalistach z Augustowa. Powodem jest odmowa pomocy prawnej przez Białoruś, informuje "Nasz Dziennik".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wiceminister Orłowski odwiedził Kuropaty, miejsce masowych stalinowskich zbrodni

Ostatnia aktualizacja: 24.10.2014 21:34
Wiceminister Tomasz Orłowski rozmawiał z szefem dyplomacji Białorusi Uładzimirem Makiejem o potrzebie debaty historycznej. Według polskiego dyplomaty, konsekwencją takiego dialogu powinna być budowa polskiego cmentarza wojennego i prace nad podręcznikiem historii.
rozwiń zwiń