Polskie Radio
Section05

prof. Andrzej Nowak

Rok 1918, czyli wolność odzyskana. Jak wyglądała polska walka i dyplomacja?

Rok 1918, czyli wolność odzyskana. Generalny gubernator gen. Hans von Beseler potajemnie opuścił Warszawę, a Polska Organizacja Wojskowa, razem z żołnierzami Polskiej Siły Zbrojnej podległej Radzie Regencyjnej, rozbrajała oddziały niemieckie w stolicy. W Królestwie Polskim było około 80 tysięcy żołnierzy niemieckich, na froncie wschodnim około 600 tysięcy. Józef Piłsudski, symbol walki o Polskę z bronią w ręku, przyjechał do stolicy 10 listopada 1918 roku.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Józef Piłsudski historia Polski odzyskanie niepodległości I wojna światowa

Powstanie Warszawskie 1944. Jak Polacy pamiętają powstańców i ich zryw?

Powstanie Warszawskie to największa bitwa Armii Krajowej z Niemcami. Jednocześnie to największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej Europie podczas II wojny światowej. - W ostatnich kilkunastu latach przeżywamy coś, co można byłoby nazwać bezprzykładnym triumfem pamięci o Powstaniu Warszawskim - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Andrzej Nowak.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak historia Polski II wojna światowa Powstanie Warszawskie

Od rządów rosyjskiego ambasadora po targowicę i wojnę 1792 roku

Konfederacja targowicka dzieliła się na dwie istotne fazy. - Warto pamiętać ten moment, który był prawdziwym przełomem. Nie konfederacja targowicka, tylko przystąpienie do niej króla. Duża część historyków uważa, że ta decyzja królewska była ciosem zadanym Rzeczypospolitej - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Andrzej Nowak.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Stanisław August Poniatowski caryca Katarzyna II Targowica historia Polski Rosja

Unia polsko-litewska i próba zbudowania imperium wschodniego

Za początek dziejów polsko-litewskich uznaje się 14 sierpnia 1385 roku. W tym dniu na zamku w Krewie na Litwie zawiązana została unia Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współpraca polityczna obu państw trwała przez wiele lat. Jej fundamentem była współpraca Władysława Jagiełły i księcia Witolda.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak historia Polski Litwa Władysław Jagiełło Jadwiga Andegaweńska

Pozytywizm warszawski. Kiedy naród "przestał walczyć i spiskować, a zaczął myśleć"

Pozytywizm warszawski był tworzony w Królestwie Kongresowym po 1863-64 roku, po klęsce powstania styczniowego. Jednym z jego twórców był młody Aleksander Świętochowski, który - tak, jak i jego zwolennicy - doszedł do przekonania, po krwawym stłumieniu zrywu przez Rosję i podliczeniu strat, że walka o niepodległość z bronią w ręku nie ma sensu, a do celu można zmierzać przez rozwój cywilizacyjny: oświatę, rozwój gospodarki, nauki, kultury. 
Zobacz więcej na temat:  Aleksander Świętochowski Powstanie Styczniowe Dorota Truszczak 160. rocznica powstania styczniowego

Powstanie listopadowe. Rosyjskie represje wobec Polaków

Ponad 150 tys. książek oraz blisko 100 tys. grafik, obrazów, kolekcji medali i zdobytej broni trafiło z Warszawy do muzeów i bibliotek rosyjskich w Petersburgu po klęsce powstania listopadowego. Represje objęły mieszkańców Królestwa Polskiego i tzw. guberni zachodnich, czyli ziem zagrabionych w trzech rozbiorach przez Imperium Rosyjskie. Wyroki śmierci, ciężkie roboty, konfiskaty majątków, likwidacja Instytutu Politechnicznego, Uniwersytetu Wileńskiego, Liceum Krzemienieckiego - to niektóre z wielu decyzji cara Mikołaja I.
Zobacz więcej na temat:  powstanie listopadowe Dorota Truszczak HISTORIA

"Żywoty równoległe". Wyjątkowi Polacy, tragiczne wybory, heroiczne postawy

Dorota Truszczak i prof. Andrzej Nowak opracowali książkę "Żywoty równoległe", będącą zapisem rozmów prowadzonych w Programie 1 Polskiego Radia w ramach audycji "Historia żywa". Znane osoby z polskiej historii zostały tu zestawione w 21 intrygujących duetów (np. Orzeszkowa i Konopnicka, Piłsudski i Dmowski, Wyszyński i Gierek, Herbert i Wajda).
Zobacz więcej na temat:  literatura Magda Mikołajczuk Dorota Truszczak

Prof. Andrzej Nowak: w 1939 roku odłożono podziały na bok, zwyciężyło patriotyczne nastawienie

- Wiersz "Bagnet na broń" Władysława Broniewskiego wyraża emocje pokolenia, które stanęło do walki w 1939 roku, w ogromnej większości decydując się na poświęcenie, na opór. Wtedy odłożono spory i podziały na bok. Zwyciężyła postawa patriotyczna - powiedział w Polskim Radiu 24 historyk prof. Andrzej Nowak.
Zobacz więcej na temat:  POLSKA historia Polski Niemcy II wojna światowa

Polska i trzy Rosje - biała, czerwona i nieimperialna

Na takie trzy Rosje, które istniały w tym samym okresie, dzieli ten kraj prof. Andrzej Nowak. W burzliwych latach I wojny światowej, rewolucji październikowej i wojny polsko-bolszewickiej w latach 1917-1920 - jego zdaniem - białą Rosję uosabiał gen. Anton Denikin, czerwoną Włodzimierz Lenin, a nieimperialną, bez carów i komitetów rewolucyjnych, Borys Sawinkow, pisarz, polityk, legenda terroryzmu antycarskiego.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Rosja Józef Stalin II Rzeczpospolita wojna polsko-bolszewicka HISTORIA

Prof. Andrzej Nowak: tylko słowo niesie rozumowanie

Prof. Andrzej Nowak został laureatem  tegorocznej  Nagrody  Mediów  Publicznych w kategorii Słowo, przede wszystkim za serię "Dzieje Polski" należącą do "najważniejszych polskich książek ostatnich dziesięcioleci" - uzasadniła kapituła nagrody.  Prof. Andrzej Nowak - historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog od 5 lat współtworzy  w Programie 1 Polskiego Radia cykl  audycji "Historia  Żywa".
Zobacz więcej na temat:  Nagroda Mediów Publicznych 2020 HISTORIA Dorota Truszczak