Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

Rzeczypospolite

Awans społeczny w PRL: kto awansował, kiedy i jak to naprawdę wyglądało?

W najnowszym odcinku podcastu „Rzeczypospolite” prof. Antoni Dudek rozmawia z dr Magdą Szcześniak – kulturoznawczynią z Uniwersytetu Warszawskiego i autorką książki „Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce”. To rozmowa o emocjach związanych z awansem, o napięciach klasowych, rozczarowaniach i nadziejach – a także o tym, jak socjalistyczne marzenie o równości zderzało się z rzeczywistością. Zobacz więcej na temat:  Antoni Dudek historia Polski

Sądy specjalne w GG: ekspresowe wyroki w służbie nazistów w Generalnym Gubernatorstwie

Szybkie, surowe i podporządkowane ideologii – takie były niemieckie sądy specjalne działające w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945. Orzekały w sprawach kryminalnych, gospodarczych i politycznych, wydając wyroki w trybie błyskawicznym, często zgodnie z politycznymi dyrektywami. Niemal wszyscy sędziowie byli członkami NSDAP. O tym, jak funkcjonowały te instytucje, dlaczego miały taką siłę rażenia i jak wyglądał aparat sądowy okupanta, opowiada w podcaście Rzeczypospolite" dr Konrad Graczyk z Uniwersytetu Śląskiego, autor książki „Niemieckie sądy specjalne w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1945”. Rozmowę prowadzi prof. Antoni Dudek. Zobacz więcej na temat:  Antoni Dudek historia Polski II wojna światowa Generalne Gubernatorstwo Konrad Graczyk

Przewrót majowy Piłsudskiego – historia i konsekwencje

W najnowszym odcinku podcastu Rzeczypospolite Antoniego Dudka gościem jest prof. Andrzej Chojnowski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego, który opowiada o znaczeniu przewrotu majowego z 1926 roku i politycznej spuściźnie Józefa Piłsudskiego. Maj to miesiąc szczególny w życiu Marszałka – nie tylko z powodu zamachu stanu, który zmienił losy II RP, ale także dlatego, że 12 maja przypada 90. rocznica jego śmierci. Czym naprawdę był przewrót majowy? Co Piłsudski chciał osiągnąć i jak ocenić jego działania po latach? Zobacz więcej na temat:  Dwójka historia Polski przewrót majowy Józef Piłsudski Antoni Dudek podcast

Wojciech Jaruzelski – kim naprawdę był? Rozmowa z dr. Robertem Spałkiem (IPN)

Wojciech Jaruzelski – bohater, oportunista czy tragiczna postać polskiej historii? W tym odcinku podcastu Rzeczypospolite prof. Antoni Dudek rozmawia z dr. Robertem Spałkiem z Instytutu Pamięci Narodowej – redaktorem naukowym świeżo wydanej książki „Dekada Jaruzelskiego. Z historii politycznej PRL 1980–1989/90”. Kim naprawdę był generał Jaruzelski – twórca stanu wojennego i ostatni I sekretarz PZPR? Czy jego decyzje wynikały z kalkulacji, strachu, lojalności wobec Moskwy, czy może… przekonania o słuszności działania? Jakie tajemnice skrywa ostatnia dekada PRL? Zobacz więcej na temat:  historia Polski historia PRL komunizm Wojciech Jaruzelski Antoni Dudek stan wojenny podcast Instytut Pamięci Narodowej PZPR

Wojsko – filar II Rzeczypospolitej?

W dwudziestoleciu międzywojennym Wojsko Polskie nie było jedynie armią – było instytucją formującą obywateli, kształtującą kulturę i wpływającą na politykę. Dlaczego armia zyskała tak wyjątkowy status? Jakie były tego konsekwencje społeczne i polityczne? I czy to dziedzictwo przetrwało do dziś? W najnowszym odcinku podcastu „Rzeczypospolite” prof. Antoni Dudek rozmawia z prof. Marcinem Kruszyńskim – historykiem wojskowości z Uniwersytetu w Siedlcach i Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie. Zobacz więcej na temat:  II RP Wojsko Polskie wojsko Antoni Dudek Dwójka II Rzeczpospolita podcast historia Polski

Funkcjonariusze tajnej policji w czasach Polski Ludowej?

Kim byli funkcjonariusze SB i UB w PRL? Czy ich kariery wynikały z ideologicznego zaangażowania, czy z przymusu? Jakie mieli wykształcenie, skąd pochodzili i jak spędzali czas wolny? W nowym odcinku „Rzeczypospolitych Antoniego Dudka” gościem jest prof. Piotr Osęka, historyk i dyrektor Instytutu Studiów Politycznych PAN.   Zobacz więcej na temat:  Antoni Dudek PRL służba bezpieczeństwa podcast historia Polski historia PRL komunizm SB UB

Kryzysy dwudziestolecia międzywojennego

Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce często bywa romantyzowane – jako czas odbudowy państwowości, wielkich nazwisk i spektakularnych zwycięstw. Ale rzeczywistość była znacznie bardziej brutalna. Wojna z bolszewikami, pucze, zamachy stanu, wielki głód na Kresach, hiperinflacja, upadki rządów, rozczarowujący sojusznicy i nadciągający cień kolejnej wojny – to tylko niektóre z wyzwań, z jakimi musiała mierzyć się II Rzeczpospolita. W najnowszym odcinku prof. Antoni Dudek rozmawia z dr. Andrzejem Krajewskim, historykiem i publicystą, autorem książki „Rzeczpospolita kryzysowa. Dwadzieścia lat spaceru po linie”. Zobacz więcej na temat:  Dwudziestolecie międzywojenne Antoni Dudek historia Polski podcast II RP Andrzej Krajewski

Jak komunistyczne władze badały nastroje społeczne w PRL

Otwieranie korespondencji, podsłuchy, listy do Polskiego Radia i Telewizji Polskiej, rozmowy z tajnymi współpracownikami - między innymi w ten sposób badano nastroje społeczne w Polsce Ludowej. Jaki użytek robiła z tej wiedzy władza? Kto zapoczątkował badania metodami quasi-socjologicznymi? Profesor Antoni Dudek zaprasza do nowego odcinka podcastu "Rzeczypospolite". Zobacz więcej na temat:  historia Polski Dwójka Antoni Dudek podcast Marcin Zaremba PRL

Tragedia Górnośląska 1945

W styczniu 1945 roku Armia Czerwona i NKWD wkroczyły na Górny Śląsk. Zamiast wyzwolenia – nastał czas przemocy, bezprawnych egzekucji, gwałtów, masowych aresztowań i deportacji tysięcy mieszkańców regionu. W najnowszym odcinku „Rzeczypospolite” prof. Antoni Dudek rozmawia z dr. Bogusławem Traczem z katowickiego IPN o dramatycznych wydarzeniach, ich tle, skali, ofiarach i o tym, dlaczego przez dziesięciolecia przemilczano tę tragedię. Zobacz więcej na temat:  Tragedia Górnośląska PRL Antoni Dudek Górny Śląsk 1945 Armia Czerwona NKWD Dwójka IPN podcast

Marian Jurczyk - "szczególnie niebezpieczny" opozycjonista

Kim był Marian Jurczyk? Opozycjonista i prezydent Szczecina, uznany przez władze PRL za „szczególnie niebezpiecznego”. Prof. Antoni Dudek rozmawia z dr. Michałem Siedziako, historykiem z Uniwersytetu Szczecińskiego i autorem biografii Mariana Jurczyka, o jego burzliwej drodze – od współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa, przez działalność w „Solidarności”, aż po wybór na prezydenta Szczecina w wolnej Polsce. Zobacz więcej na temat:  Marian Jurczyk Solidarność Antoni Dudek Dwójka podcast służba bezpieczeństwa historia Polski

Skąd się wzięli Piastowie? Historia pierwszego państwa

Czy początki naszego państwa to efekt przemyślanej strategii, czy raczej seria szczęśliwych zbiegów okoliczności? W najnowszym odcinku podcastu Rzeczypospolite prof. Antoni Dudek rozmawia z prof. Przemysławem Urbańczykiem – archeologiem i mediewistą z UKSW – o tym: 📜 co naprawdę wiemy o początkach państwa Mieszka, 🏰 gdzie była pierwsza stolica, ⚔️ co odziedziczył Bolesław Chrobry i co z tym zrobił, 🌍 oraz jak na naszych ziemiach splatały się wpływy, wierzenia i polityka. Zobacz więcej na temat:  dynastia Piastów Antoni Dudek średniowiecze Bolesław Chrobry Przemysław Urbańczyk Dwójka podcast Słowianie