Polskie Radio
Section05

historia PRL

Leszek Kołakowski: "samo słowo »wolność« stało się podejrzane"

21 października 1966 roku profesor Leszek Kołakowski wygłosił przemówienie, w którym ostro skrytykował działania władz komunistycznych z ostatniego dziesięciolecia. Wystąpienie doprowadziło do wydalenia filozofa z partii i objęcia jego twórczości częściową cenzurą. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Leszek Kołakowski filozofia Październik 1956 1968 1966 komunizm Uniwersytet Warszawski Adam Michnik studenci

"Kultura - na śmietnik!". Anatol Stern i bunt futurystów

– To była epoka rewolucji poetyckiej. Podjęliśmy tę walkę w imię unowocześnienia naszej poezji, postawienia przed nią wielkich problemów, nurtujących wówczas Europę – mówił o początkach polskiego futuryzmu Anatol Stern w 1956 roku.
Zobacz więcej na temat:  Anatol Stern Aleksander Wat Jarosław Iwaszkiewicz futuryzm poezja proza 1919 II Rzeczpospolita II RP Dwudziestolecie międzywojenne historia Polski komunizm PRL II wojna światowa awangarda książki KSIĄŻKA KULTURA Bruno Jasieński Tytus Czyżewski Stanisław Młodożeniec policja areszt Tadeusz Peiper

"Brunet wieczorową porą" Barei. Morderstwo w gęstym sosie absurdu

49 lat temu na ekranach polskich kin pojawiła się komedia kryminalna "Brunet wieczorową porą", dla Stanisława Barei dzieło przełomowe. Nie tylko zapowiadało nowy styl, z którym reżyser do dziś jest kojarzony, lecz także przełamało wcześniejszą niechęć krytyki do "bareizmów".
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Bareja Stanisław Tym Krzysztof Kowalewski Wiesław Gołas Jan Kobuszewski Jan Himilsbach Jonasz Kofta Anna Jantar Jacek Fedorowicz historia Polski HISTORIA PRL Edward Gierek komunizm lata 70 1976 komedia kryminał film polski kino premiera

Tadeusz Bocheński. "Książę" polskich spikerów radiowych

– Na jego osobowość spikerską złożył się nie tylko ten piękny, dźwięczny głos oraz ta jego naprawdę nieskazitelna dykcja. Nie tylko to oczarowało słuchaczy. Przede wszystkim zachwyciła ich ta jego kultura wyniesiona z domu rodzinnego, ogromna muzykalność i zdolności poetyckie. To wszystko sprawiło, że był prawdziwym "księciem" spikerów – mówiła spikerka Polskiego Radia Stella Weber.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne II Rzeczpospolita PRL Polskie Radio Tadeusz Bocheński radio

Gierkówka. Bubel na zamówienie pierwszego sekretarza

49 lat temu Edward Gierek, Piotr Jaroszewicz i Wojciech Jaruzelski dokonali otwarcia świeżo ukończonej drogi Warszawa-Katowice, potocznie zwanej "gierkówką". Oficjalnie odtrąbiono wielki PRL-owski sukces, choć właściwie wszyscy byli świadomi, że słowo "sukces" niezupełnie pasowało.
Zobacz więcej na temat:  Edward Gierek PRL historia Polski HISTORIA budownictwo autostrada a1 autostrada drogi infrastruktura komunikacja motoryzacja Warszawa Katowice Piotr Jaroszewicz Wojciech Jaruzelski wojsko budowa inwestycje Częstochowa

"To zniszczenie teatru!". Tadeusz Różewicz kontra krytycy

Sztuki Tadeusza Różewicza, dziś zaliczane do największych osiągnięć współczesnej dramaturgii, w chwili premiery spotykały się z niechęcią wielu recenzentów. Przygotowany przez portal PolskieRadio.pl serwis specjalny rozewicz.polskieradio.pl to świetna okazja, by przyjrzeć się sporom wokół niektórych z jego dramatów.
Zobacz więcej na temat:  Tadeusz Różewicz TEATR historia Polski literatura KSIĄŻKA książki spektakl nagroda Nobla

Podchorąży "Satyr". Tadeusz Różewicz jako partyzant AK

"Ocalałem / prowadzony na rzeź" – te słynne słowa Tadeusza Różewicza z tomu "Niepokój" wyrażają tragedię pokolenia poetów, z którego prawie nikt nie przeżył. W 104. rocznicę urodzin przypominamy, że w walce z niemieckim okupantem Różewicz brał czynny udział – jako żołnierz i jako poeta.
Zobacz więcej na temat:  Tadeusz Różewicz literatura Janusz Różewicz Stanisław Różewicz książki humor satyra historia Polski II wojna światowa okupacja niemiecka Armia Krajowa Stefan Żeromski Niemcy Żołnierze Wyklęci poezja proza wiersze

Fiat 126p, czyli maluch. Samochód nie tylko dla bohaterów

– Maluch zdobył czołowe miejsce w popkulturze. Natychmiast pojawił się w filmach. Nie musiał przechodzić castingu. Było jasne, że tym samochodem będzie jeździł bohater filmu – mówił w 2014 roku Przemysław Semczuk, autor książki "Maluch. Biografia".
Zobacz więcej na temat:  fiat 126p motoryzacja samochód samochody PRL fabryka tom hanks Ameryka Włochy Bielsko-Biała Andrzej Kopiczyński Wacław Kowalski Cezary Pazura Marek Koterski Sylwester Chęciński Andrzej Mularczyk Jerzy Gruza historia Polski ZSRR HISTORIA akcja charytatywna

Czerwiec 1976. Protest, który zmienił PRL

Wszystko zaczęło się w grudniu 1970 roku” – mówi dr Paweł Sasanka, gość prof. Antoniego Dudka w najnowszym odcinku podcastu „Rzeczypospolite”. Czerwiec 1976 roku to moment przesilenia – PRL szykowała się na wzrost napięcia społecznego, ale nie spodziewała się, że jego epicentrum znajdzie się w Radomiu, Płocku i Ursusie. Skąd ten wybuch? Jakie były kulisy decyzji o podwyżkach cen i jak zareagował aparat państwowy? To historia nie tylko o proteście, lecz także o narodzinach solidarności i przemianie społecznej, która doprowadziła do powstania opozycji demokratycznej. 🎧 Posłuchaj rozmowy z dr. Pawłem Sasanką z Instytutu Pileckiego.
Zobacz więcej na temat:  Antoni Dudek Czerwiec 1976 historia Polski komunizm PRL podcast

Bitwa w Lesie Stockim. Największa bitwa partyzantki antykomunistycznej

Dokładnie 80 lat temu, 24 maja 1945 roku, we wsi Las Stocki koło Kazimierza Dolnego siły NKWD, Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej zaatakowały oddział majora Mariana Bernaciaka "Orlika". Stoczone wówczas walki zakończyły się zwycięstwem żołnierzy podziemia niepodległościowego, a batalia przeszła do historii jako jedna z największych bitew partyzantki antykomunistycznej. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Żołnierze Wyklęci II wojna światowa komunizm

23. rocznica śmierci sopranistki Bogny Sokorskiej – "słowika Warszawy"

– Była jedną z ostatnich artystek, których technika śpiewu dorównywała umiejętnościom dawnych wielkich mistrzyń. W dodatku jej kreacje odznaczały się wielką kulturą, muzykalnością, a i ona sama była przecież bardzo towarzyska, wesoła i pełna uroku. Myślę więc, że warto o niej pamiętać jako o jednej z najświetniejszych śpiewaczek lat 60. i 70. XX wieku – mówił muzykolog Józef Kański na antenie Polskiego Radia. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski śpiew PRL