Polskie Radio
Section05

literatura polska

Henryk Sienkiewicz. Noblista, który trafił pod strzechy

Był nowelistą, powieściopisarzem i publicystą, autorem między innymi "Trylogii", "Krzyżaków", "Quo vadis" i "Bez dogmatu". W 1905 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za całokształt twórczości. Henryk Sienkiewicz, który jeszcze za życia był jednym z najbardziej popularnych pisarzy polskich, z ironią odnosił się do swego sukcesu. Dziś mija 109. rocznica jego śmierci. 
Zobacz więcej na temat:  Francja Henryk Sienkiewicz Niemcy Szwajcaria

"Wygoda" Natalki Suszczyńskiej i "Solo" Zośki Papużanki. O pragnieniu niezależności i ucieczce od świata

Dwie współczesne polskie pisarki przyglądają się temu, kim jesteśmy - wobec innych i wobec siebie. W "Wygodzie" Natalka Suszczyńska rozbraja rodzinne mity i przygląda się tożsamości splecionej z pamięcią i językiem. Z kolei Zośka Papużanka w "Solo" opowiada o kobietach, które uczą się żyć w pojedynkę, czasem z bólem, czasem z godnością, zawsze z odwagą. Dwie różne historie o utracie, samotności i poszukiwaniu własnego miejsca w świecie. Gośćmi Małgorzaty Szymankiewicz byli Magda Mikołajczuk i Piotr Kofta.
Zobacz więcej na temat:  literatura Małgorzata Szymankiewicz Piotr Kofta Magdalena Mikołajczuk Dwójka KULTURA

Władysław Reymont. Kto i jak dziś czyta jego prozę?

Władysław Stanisław Reymont, wędrowny aktor, czeladnik krawiectwa, ale przede wszystkim pisarz, prozaik i nowelista. Laureat literackiej Nagrody Nobla, którą otrzymał za epopeję "Chłopi". Wypadek na kolei, za który otrzymał wysokie odszkodowanie pomógł wydobyć się z finansowego dołka. O pisarstwie Reymonta, jego recepcji u współczesnych mu i odbiorze dzisiaj, Katarzyna Hagmajer-Kwiatek rozmawiała z prof. Marią Olszewską z Uniwersytetu Warszawskiego. 
Zobacz więcej na temat:  Dwójka Katarzyna Hagmajer-Kwiatek Władysław Reymont chłopi prasa pisarz pisarze i poeci literatura nagroda Nobla Maria Olszewska

Henryk Bereza. Jeden z najoryginalniejszych krytyków literackich II połowy XX wieku

"Był krytykiem w pełni tego słowa niezależnym, autonomicznym i niepodległym. Nikt nie miał wpływu na jego system wartości artystycznych, żaden inny krytyk, żaden pisarz" - pisze w tekście "Henryk Bereza jakiego znałem" krytyk literacki Janusz Drzewucki. 99 lat temu urodził się Henryk Bereza, znany i ceniony krytyk literacki i eseista.
Zobacz więcej na temat:  eseistyka Marek Hłasko Edward Stachura Wiesław Myśliwski

Wanda Chotomska. "Była Tuwimem, Brzechwą i Makuszyńskim"

Urodzona 26 października 1929 roku Wanda Chotomska należała do grona najpopularniejszych poetek piszących dla najmłodszych. Była autorką kilkuset wierszy, scenariuszy bajek, spektakli teatralnych i telewizyjnych, w tym kultowej dobranocki "Jacek i Agatka". Dzięki jej inicjatywie powstał również słynny Order Uśmiechu. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski literatura Wanda Chotomska bajki dla dzieci bajki II wojna światowa książki książki dla dzieci dzieci dzieciństwo

Edward Niziurski: "Patrzę na świat oczami dziecka"

- Wszystkie moje pomysły są wzięte albo z moich przeżyć szkolnych, albo z tego, co chciałem przeżyć - opowiadał Edmund Niziurski w Polskim Radiu w 1966 roku. Dziś mija 12. rocznica śmierci tego pisarza, który najbardziej zasłynął z literatury przeznaczonej dla młodzieży i dzieci, ale to tylko fragment jego bogatej twórczości. 
Zobacz więcej na temat:  Edmund Niziurski literatura młodzież pisarz pisarze i poeci proza literatura przygodowa literatura dziecięca

Jerzy Stempowski. "Władza nie powinna rozporządzać poetą"

– Nie wiadomo, czy Norwid chciałby wrócić do kraju cenzury – mówił w 1966 roku Jerzy Stempowski, znakomity eseista, na antenie Rozgłośni Polskiej RWE. To cenne, ocalałe nagranie głosu Jerzego Stempowskiego jest komentarzem do pomysłu komunistów sprowadzenia do kraju prochów Cypriana Kamila Norwida. Komentarzem pełnym językowej maestrii, tak charakterystycznej dla tego twórcy.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Stempowski pseud. Paweł Hostowiec literatura emigracyjna po 1939 Cyprian Kamil Norwid poezja Józef Czapski Wojciech Karpiński emigracja

Towarzystwo Filomatów. Mickiewicz jako poeta i biurokrata

– Towarzystwo Filomatów, czasami posądzane o związki z masonerią, miało bardzo rozbudowaną hierarchię, referaty wygłaszano co tydzień, a wielkie posiedzenia wyborcze odbywały się co trzy miesiące – mówił w Polskim Radiu w 2002 roku dr Eligiusz Szymanis, znawca literatury romantycznej.
Zobacz więcej na temat:  Adam Mickiewicz Wilno Wileńszczyzna romantyzm literatura poezja historia Polski represje procesy polityczne studenci

Giedroyc pisze listy, czyli "Rzeczpospolita epistolarna"

"Nie wmawiaj w siebie i innych, że jesteś histeryk, nie opowiadaj, że twój bilans jest porażką - to wszystko MASOCHIZM. Nie będę Ci mówił tego, co wiem, że tylko dzięki Tobie istnieje fura rzeczy, że jesteś ciągle najbardziej nieznośnym i najbardziej twórczym, i pomimo wszystko realnym człowiekiem, a że chcesz zawsze więcej - to już inna sprawa. Żebyś dziś był władcą Europy, uważałbyś się za pobitego, bo chciałbyś mieć kulę ziemską" – pisał w jednym z listów do Jerzego Giedroycia Józef Czapski.
Zobacz więcej na temat:  literatura KULTURA Jerzy Giedroyc Dwójka Dorota Gacek