Polskie Radio
Section05
Powstanie Styczniowe

Powstanie styczniowe. Zwycięstwo ducha

- Wybuch powstania jest zawsze aktem desperacji, oznacza, że wyczerpano wszelkie inne możliwe środki walki politycznej o własny byt narodowy, a sytuacja, w której naród się znajduje, jest po prostu nieakceptowalna - mówi historyk prof. Michał Klimecki. 161 lat temu, 22 stycznia 1863 roku, rozpoczęło się powstanie styczniowe, największy zryw narodowowyzwoleńczy przeciwko rosyjskiemu zaborcy. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA POLSKA Powstanie Styczniowe Rosja Rzeczpospolita Ukraina Warszawa

"Ciche bohaterki", "niewiasty z bronią w ręku". Kobiety w powstaniu styczniowym

Opiekowały się rannymi. Służyły jako kurierki. Zajmowały się dostarczaniem walczącym żywności i ubrań. Co więcej: uczestniczyły w krwawych bitwach. W 161. rocznicę wybuchu powstania styczniowego warto przypomnieć o znaczącej roli, jaką w tym powstańczym zrywie odegrały kobiety.
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe 160. rocznica powstania styczniowego kobieta Rosja wspomnienie dokumenty HISTORIA

Orzeszkowa ratuje Traugutta, czyli pisarze wobec powstania styczniowego

Wielu polskich literatów – tych największych, ale i tych nieco już zapomnianych – miało bezpośredni lub pośredni związek z powstańczym zrywem 1863 roku. Walczyli w bitwach, należeli do Rządu Narodowego, pomagali ukrywać się generałom albo starali się, mocą swojego talentu, świadczyć o tym, co wówczas się wydarzyło.
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe 160. rocznica powstania styczniowego Adam Asnyk Eliza Orzeszkowa literatura Romuald Traugutt Stefan Żeromski wspomnienie HISTORIA

Kwestia narodowościowa w powstaniu styczniowym

Pierwociny koncepcji pokojowego, równoprawnego współistnienia i samostanowienia narodów dawnej Rzeczpospolitej, Polaków, Litwinów i Rusinów - Ukraińców i Białorusinów - ewoluujące później w kierunku myśli Piłsudskiego, a następnie Giedroycia i Mieroszewskiego, wykuwały się (choć niestety bez większego powodzenia) razem z powstańczymi kosami. 161 lat po niepodległościowym zrywie po raz kolejny nabrały aktualności. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Powstanie Styczniowe Litwa Białoruś Ukraina 160. rocznica powstania styczniowego

Powstanie styczniowe. Kto był kim w zrywie z 1863 roku

Dyktatorzy, działacze polityczni, dowódcy wojskowi. Z drugiej strony bezwzględni rosyjscy gubernatorzy. W dziejach powstania styczniowego, które wybuchło 161 lat temu, zapisało się wielu bohaterów, również tych negatywnych. Przedstawiamy Państwu przewodnik po postaciach, które miały największy wpływ na przebieg powstania z 1863 roku.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Powstanie Styczniowe Ludwik Mierosławski 160. rocznica powstania styczniowego

Bolesław Prus w powstaniu styczniowym. "To było traumatyczne przeżycie"

Szedł do powstania przekonany, że to patriotyczny obowiązek. Z pola walki powracał z poczuciem, że jego pokolenie zostało oszukane przez organizatorów nieudanego zrywu. Pamięć o wojennym koszmarze dręczyła go przez resztę życia. Porażka romantycznego ducha była jednak początkiem nowej ścieżki życiowej - Aleksander Głowacki stał się Bolesławem Prusem.
Zobacz więcej na temat:  Bolesław Prus Powstanie Styczniowe historia Polski HISTORIA 1963 literatura literatura polska książki Kielce Lublin Warszawa Rosja zbrodnie wojenne lalka

Liderka demokratycznej Białorusi i ambasador Ukrainy upamiętnili 161. rocznicę Powstania Styczniowego

Liderka demokratycznej Białorusi Swiatłana Cichanouska i ambasador Ukrainy na Litwie odwołują się do tradycji Powstania Styczniowego. Na Cmentarzu na Rossie w Wilnie wraz z prezydentami Polski i Litwy, Andrzejem Dudą i Gitanasem Nausedą, wzięli oni udział w uroczystości z okazji 161. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego.
Zobacz więcej na temat:  Litwa Wilno historia Polski Powstanie Styczniowe

Rocznica wybuchu powstania styczniowego. Cichanouska: Łukaszenka i Putin próbują zniszczyć pamięć o tym zrywie

Liderka demokratycznej Białorusi Swiatłana Cichanouska i ambasador Ukrainy na Litwie odwołują się do tradycji powstania styczniowego. Na Cmentarzu na Rossie w Wilnie wraz z prezydentami Polski i Litwy, Andrzejem Dudą i Gitanasem Nausedą, wzięli oni udział w uroczystości z okazji 161. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego.
Zobacz więcej na temat:  ŚWIAT Europa Litwa Wilno Powstanie Styczniowe Białoruś Ukraina

Rocznica wybuchu powstania styczniowego. Prezydenci Polski i Litwy na Rossie. "Nasza więź została wzmocniona"

Na wileńskim cmentarzu Na Rossie prezydent Andrzej Duda wziął udział w uroczystościach upamiętniających 161. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Powiedział, że "łączy nas żywa pamięć o wielkim wspólnym dziedzictwie wolności i wspaniała tradycja walk o samostanowienie". 
Zobacz więcej na temat:  Litwa prezydent ŚWIAT Europa Wilno Andrzej Duda Gitanas Nauseda Powstanie Styczniowe

Prezydent Duda na Litwie. Weźmie udział w obchodach rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego

Prezydent z małżonką w sobotę wieczorem przybył do Wilna, by wraz z prezydentem Litwy Gitanasem Nausedą wziąć udział w obchodach 161. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Oficjalna wizyta rozpocznie się w niedzielę rano od spotkania prezydentów, następnie odbędą się obchody na wileńskim cmentarzu Rossa.
Zobacz więcej na temat:  ŚWIAT Europa Litwa Wilno prezydent Andrzej Duda Gitanas Nauseda relacje polsko-litewskie Powstanie Styczniowe

"Kos" i "Powstaniec 1863": dwa filmy, dwie wizje polskich powstań, dwa sposoby opowiadania historii

W tym tygodniu do kin weszły dwa filmy poświęcone polskim powstaniom narodowym: "Kos" Pawła Maślony i "Powstaniec 1863" Tadeusza Syki. Pierwszy rozgrywa się tuż przed wybuchem powstania kościuszkowskiego, drugi – w trakcie powstania styczniowego. Maślona w tarantinowskim stylu opowiada, co mogłoby się stać, Syka woli trzymać się faktów. Dwa filmy, dwie wizje, dwa sposoby opowiadania historii.
Zobacz więcej na temat:  FILM KULTURA historia Polski Powstanie Styczniowe Powstanie Kościuszkowskie Tadeusz Kościuszko Stanisław Brzóska Tomasz Miara Ryszard Jaźwiński Trójka