Kanały internetowe

Historia

Serwisy historyczne

Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Studio Reportażu Polskiego Radia

Orkiestra Polskiego Radia W Warszawie

Lektury Do Słuchania

Ramówka

Częstotliwości

Sklep

Szkolenia

Section05

NAUKA

NAUKA Wzrost poziomu oceanów może zmienić pogodę na Ziemi

Wzrost poziomu mórz nie tylko zagraża nadbrzeżnym terenom, ale może też wpływać na pogodę w skali globalnej. Jak pokazują nowe badania, podnoszące się oceany mogą nasilać ekstremalne zjawiska - od powodzi i huraganów po mroźne zimy. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT pogoda klimat morza naukowcy

Szczepionki mRNA na COVID mogą pomóc w walce z rakiem

Nowe badania pokazują, że szczepionki mRNA przeciw COVID-19 mogą wzmacniać działanie terapii przeciwnowotworowych. Choć na razie wyniki są wstępne, naukowcy widzą w nich szansę na przełom w leczeniu raka. Zobacz więcej na temat: medycyna szczepienia nowotwory ŚWIAT naukowcy

Dwie komety w pobliżu Ziemi. Będą widoczne gołym okiem

Dwie jasne komety - jaśniejsza C/2025 A6 (Lemmon) i słabsza C/2025 R2 (SWAN) - znajdują się obecnie w pobliżu Ziemi. Można je ujrzeć na wieczornym niebie nad Polską. W obserwacji może pomóc lornetka. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT kometa kosmos astronomia

NAUKA Leci w stronę Ziemi. Nie przegap tego spektaklu na niebie

Już we wtorek 21 października 2025 roku kometa C/2025 A6 (Lemmon) znajdzie się najbliżej Ziemi. Ten wyjątkowy obiekt astronomiczny, jeśli dopisze pogoda, będzie można dostrzec nawet bez teleskopu. Szykuje się jedno z najciekawszych wydarzeń na niebie tej jesieni. Zobacz więcej na temat: POLSKA kometa kosmos

Co z AI w medycynie? "Błędy w ok. 70 procentach"

Włoscy naukowcy ostrzegają przed zbyt dużym zaufaniem do sztucznej inteligencji w medycynie. Badania wykazały, że chatboty popełniają liczne błędy diagnostyczne. Eksperci podkreślają, że sztuczna inteligencja może wspierać lekarzy, ale nie zastąpi ludzkiego doświadczenia i wiedzy. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT Włochy medycyna sztuczna inteligencja ChatGPT

NAUKA Czarna dziura zniszczyła gwiazdę. "To zmienia nasz sposób myślenia"

Astronomów zaskoczyła śmierć gwiazdy w galaktyce oddalonej o 650 mln lat świetlnych. Nastąpiła ona poza centrum galaktyki, gdzie zazwyczaj kryją się masywne czarne dziury. Do tego kilka miesięcy po zniszczeniu gwiazdy nastąpiły dwa wysokoenergetyczne wypływy - informuje Space.com. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT astronomia kosmos gwiazdy

NAUKA System do określania wieku z DNA. Pracowali przy nim Polacy

Polscy naukowcy współtworzyli narzędzie kryminalistyczne, które potrafi oszacować wiek człowieka na podstawie próbki DNA. System opracowany w ramach międzynarodowego projektu VISAGE wykorzystuje zjawisko metylacji DNA. Jak poinformowała prof. Ewelina Pośpiech z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, rozwiązanie to jest testowane w laboratoriach na całym świecie i może usprawnić identyfikację osób w śledztwach. Zobacz więcej na temat: POLSKA DNA badania naukowcy

NAUKA Masz 55-60 lat? Twój mózg działa najlepiej w życiu

Zdaniem australijskich naukowców, człowiek osiąga szczyt ogólnej sprawności umysłowej między 55. a 60. rokiem życia. W tym wieku - przekonują - osiąga się najlepsze rezultaty w rozwiązywaniu złożonych problemów. Także w pracy, choćby na wysokich stanowiskach kierowniczych. Zobacz więcej na temat: mózg umysł psychologia ŚWIAT ciekawostki zdrowie

"Polska sięga gwiazd". Drugi Polak w kosmosie rozpoczął trasę po polskich uczelniach

Od Politechniki Warszawskiej drugi Polak w kosmosie - Sławosz Uznański-Wiśniewski - rozpoczął trasę "Polska sięga gwiazd" po uczelniach wyższych. Do 19 grudnia odwiedzi 17 uczelni technicznych i uniwersytetów medycznych, by opowiadać o swojej wyprawie na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Zobacz więcej na temat: kosmos Sławosz Uznański misja Ignis studenci Martyna Szymczakowska

NAUKA Tak powstają marsjańskie wąwozy. Nowe odkrycie naukowców

Przez lata naukowcy badali marsjańskie wąwozy na piaskowych wydmach. Dotąd nie było jasne, w jaki sposób powstają. Dzięki eksperymentowi holenderskich badaczy zostało to wyjaśnione. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT kosmos Mars

Nagrany głos matki wspomaga rozwój mowy u wcześniaków

Przedwczesne (pomiędzy 22. a 37. tygodniem ciąży) urodzenie może mieć związek ze zmianami w strukturach mózgu, a co za tym idzie - z trudnościami w mówieniu, czasami utrudniając późniejszą komunikację i edukację. Dźwięk głosu matki i bicie jej serca mogą sprzyjać rozwojowi ścieżek związanych ze słuchem i umiejętnościami językowymi. Jednak podczas pobytu na oddziale intensywnej terapii matka nie zawsze może być przy dziecku – na przykład, gdy ma także inne dzieci lub musi wracać do pracy. Jak informuje pismo "Frontiers in Human Neuroscience", urodzone przedwcześnie dzieci wydają się mieć silniejsze połączenia w jednym z głównych obszarów mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie mowy, jeśli na oddziale intensywnej terapii regularnie słuchają nagrań głosu matki czytającej im książkę. Zobacz więcej na temat: noworodek głos czytanie bajek

NAUKA Lasy znikają szybciej, niż przewidywano. Naukowcy alarmują

Lasy na świecie znikają szybciej, niż przewidywano. Najnowszy raport pokazuje, że tempo wylesiania rośnie, a w samym 2024 r. Ziemia straciła ponad 8 mln hektarów drzew. Naukowcy ostrzegają, że dalsza utrata lasów może doprowadzić do nieodwracalnych skutków dla klimatu. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT klimat Ziemia las

NAUKA Duże trudności z gojącymi się ranami. Eksperci ostrzegają

W Polsce nawet milion osób może zmagać się z ranami, które nie chcą się goić. Eksperci ostrzegają, że bez zmian w systemie leczenia zwykłe skaleczenie może w przyszłości stać się śmiertelnym zagrożeniem z powodu narastającej antybiotykooporności. Kluczowe jest odejście od nadużywania antybiotyków i wprowadzenie nowoczesnych, skoordynowanych procedur terapii ran. Zobacz więcej na temat: POLSKA medycyna zdrowie

Przeszczep bakterii jelitowych metodą leczenia depresji? Obiecujące wyniki badań

Depresja, na którą cierpi ponad 280 mln ludzi na całym świecie, coraz częściej jest wiązana w badaniach z zaburzeniami równowagi mikroflory jelitowej (mikrobioty). Przeszczep mikrobioty jelitowej może być terapią wspomagającą leczenie depresji, szczególnie u pacjentów, którzy cierpią na zaburzenia w pracy jelit, jak np. zespół jelita drażliwego (IBS) – sugerują wyniki analizy opublikowanej na łamach czasopisma "Frontiers in Psychiatry". Eksperci ostrzegają jednak, że dowody na to są wstępne. Zobacz więcej na temat: bakterie depresja jelita badania

NAUKA Naukowcy stworzyli "superdrewno". To przyszłość budownictwa?

Ludzie od tysięcy lat wznoszą drewniane budynki. Do tej pory jednak drewno jako materiał budowlany miało swoje ograniczenia, przede wszystkim w kwestii wytrzymałości. Amerykańska firma, założona przez naukowca Liangbinga Hu, stworzyła "superdrewno", które ma szansę to zmienić. Produkt cechuje się większą wytrzymałością niż stal. Zobacz więcej na temat: ŚWIAT budownictwo materiały budowlane

NAUKA Koniec świata, jaki znamy. Pierwszy punkt krytyczny

Ziemia wkroczyła w niebezpieczną fazę kryzysu klimatycznego. Naukowcy potwierdzają, że zanik raf koralowych stał się procesem nieodwracalnym. To sygnał, że skutki globalnego ocieplenia postępują szybciej, niż dotąd sądzono. Wkrótce mogą dotknąć kolejne ekosystemy na świecie. Zobacz więcej na temat: rafa koralowa oceany klimat naukowcy badania ŚWIAT Ziemia

Poznaliśmy laureatów nagrody Nobla z ekonomii

Joel Mokyr, Philippe Aghion i Peter Howitt zostali laureatami tegorocznej Nagrody Nobla z ekonomii - ogłosił w poniedziałek komitet noblowski Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk. Uhonorowano ich za badania nad zrównoważonym wzrostem. Zobacz więcej na temat: ekonomia nagroda Nobla

NAUKA Smog sprzyja cukrzycy. Naukowcy odkryli nowy mechanizm

Zanieczyszczenie powietrza drobnym pyłem PM2,5 może sprzyjać rozwojowi otyłości i cukrzycy typu 2 - wynika z badań opublikowanych w "Journal of Clinical Investigation". Naukowcy z Zurychu i Cleveland wykazali, że długotrwała ekspozycja na te zanieczyszczenia zaburza funkcjonowanie brunatnej tkanki tłuszczowej, odpowiedzialnej za utrzymanie prawidłowego metabolizmu i kontrolę poziomu cukru we krwi. Zobacz więcej na temat: zdrowie cukrzyca ŚWIAT