Polskie Radio
Section05

Mateusz Adamczyk

Po co nam poprawność językowa, kto ustala jej zasady i ich pilnuje?

W dzieciństwie często słyszymy od rodziców: "tak się nie mówi", i tu pada poprawna wersja danego słowa. Jako dorośli czasami wciąż nie wiemy, jak poprawnie odmienić jakieś słowo, jakiego wyrażenia użyć. Ale czym jest ta poprawność językowa, kto o niej decyduje? I na czym właściwie polega?
Zobacz więcej na temat:  KULTURA słowotwórstwo Rada Języka Polskiego poprawność językowa poprawna polszczyzna Adam Mickiewicz Bolesław Prus Henryk Sienkiewicz język polski Trójka

Pies zdycha czy umiera? Jak się mówi w polszczyźnie?

W mediach toczy się dyskusja wywołana słowami profesora Jerzego Bralczyka, który powiedział m.in. "nie pasuje mi adoptowanie zwierząt". Głos zabrali dziennikarze, językoznawcy, opiekunowie zwierząt. W studiu Czwórki dyskutowały: Ewa Walas, dziennikarka gazeta.pl, Justyna Dżbik-Kluge, dyrektorka Czwórki, oraz Anna Wojtalewicz, weterynarka, i Magdalena Siwecka, inicjatorka Łąk wspomnień. Głos zabrał również Mateusz Adamczyk, językoznawca.
Zobacz więcej na temat:  Czwórka Jakub Jamrozek pies zwierzęta Justyna Dżbik-Kluge Magdalena Siwecka Ewa Walas Anna Wojtalewicz

Inne spojrzenie na polszczyznę. O nauczaniu języka polskiego jako obcego

Czy język polski rzeczywiście jest jednym z najtrudniejszych na świecie? Czego można się dowiedzieć o polszczyźnie, kiedy postrzegamy ją jako język obcy? Między innymi o tym Mateusz Adamczyk rozmawiał Wiolettą Gurdak - polonistką, nauczycielką języka polskiego jako obcego, metodyczką i autorką licznych materiałów dydaktycznych oraz egzaminatorką Państwowych Egzaminów Certyfikatowych z Języka Polskiego jako Obcego.
Zobacz więcej na temat:  Trójka język polski polszczyzna nauka języków obcych

"PrzySłowie". Polski język seksu: jak przełamać tabu w rozmowach o "tych" sprawach?

Jak po polsku mówi się i rozmawia o "tych" sprawach i "tych" rzeczach? Zostawiając na boku kwestię czy w ogóle się rozmawia (oczywiście!) i jak często (to zależy), w swojej audycji Mateusz Adamczyk i jego gościni zastanawiają się nad tym, jakiego języka używamy, aby "o tym" – czyli o seksie – porozmawiać.
Zobacz więcej na temat:  seks społeczeństwo seksualność edukacja język polski rozmowa Tabu intymność Trójka zdrowie

Prof. Michał Rusinek i "Nadbagaż", czyli felietony z podróży oraz opowieści o języku

- Uświadomiłem sobie, że z różnych względów sporo podróżuję. Mam sporo tak zwanych wyjazdów służbowych. (...) Jakoś nigdy nie klasyfikowałem ich jako podróży - opowiada prof. Michał Rusinek. Literaturoznawca, tłumacz i wykładowca wydał ostatnio książkę "Nadbagaż". W rozmowie z Mateuszem Adamczykiem natomiast nie tylko opowiedział o tej książce, ale też podzielił się spojrzeniem na najnowszą polszczyznę.
Zobacz więcej na temat:  Michał Rusinek Trójka literatura książki język polski język ojczysty

Młodzież wobec języka polskiego. Dr Aleksandra Korczak: to bardzo zróżnicowana grupa

- Młodzież to są ludzie. Mniejsi, albo po prostu młodsi, ale ludzie. Tak samo jak mamy zróżnicowany stosunek do dorosłych osób, tak samo nastoletnie osoby mogą być przyjemne w rozmowie albo przysporzyć trudności w dogadywaniu się - opowiada dr Aleksandra Korczak, nauczycielka języka polskiego, etyki i filozofii; ekspertka do spraw lektur szkolnych oraz edukacji antydyskryminacyjnej, wyróżniona w konkursie Nauczyciel Roku oraz nominowana do Nagrody im. Ireny Sendlerowej i Nagrody prof. Czerneckiego za publicystykę na rzecz edukacji.
Zobacz więcej na temat:  Trójka młodzież język polski język ojczysty edukacja szkoła

Prościej, czyli lepiej. Jak zmienić język pism urzędowych?

Wizyta w urzędzie to często seria pism, wniosków, listów bądź innego typu dokumentów. Te z kolei wymagają od nas stosowania odpowiedniego stylu albo same są zapisane w złożony sposób. Problem można rozwiązać, jeśli skorzystamy z paru zasad prostej polszczyzny. Co więcej, po to rozwiązanie sięgają również urzędnicy. W audycji "PrzySłowie" mówiła o tym prof. Monika Kresa z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Zobacz więcej na temat:  Trójka język polski język ojczysty urząd

Nowe zasady pisowni w języku polskim. Prof. Kłosińska: staraliśmy się usunąć nieścisłości

Rada Języka Polskiego ogłosiła jedenaście nowych reguł pisowni. Zmiany nie dotyczą usunięcia "ch", "ó" i "rz", lecz pisowni łącznej, rozłącznej i z łącznikiem oraz małą i wielką literą. - Przede wszystkim staraliśmy się usunąć różne niekonsekwencje, nieścisłości - wyjaśnia w audycji "PrzySłowie" prof. Katarzyna Kłosińska - przewodnicząca Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.
Zobacz więcej na temat:  Trójka Rada Języka Polskiego język polski język ojczysty polszczyzna gramatyka ortografia

Popularyzowanie polszczyzny w internecie. Kamila Kalińczak: lepiej jest polecać się nawzajem

Jak zdobyć popularność w internecie? Można tworzyć treści rozrywkowe, przygotowywać skompilowane informacje z kraju i świata lub zajmować się nauką - nie tylko fizyką czy chemią, ale i popularyzowaniem poprawnej polszczyzny. Jak wygląda taka działalność od kulis? O tym opowiedziała Kamila Kalińczak - dziennikarka, lektorka i trenerka wystąpień publicznych, którą w mediach społecznościowych obserwuje łącznie kilkaset tys. osób.
Zobacz więcej na temat:  Trójka Kamila Kalińczak język polski media społecznościowe social media influencerzy

Zmiany w ortografii. Mateusz Adamczyk: to zaakceptowanie naszego sposobu pisania

Rada Języka Polskiego przyjęła uchwałę ws. zmian zasad ortografii. Dotyczą one m.in. pisowni wielką i małą literą czy nazw własnych oraz zdań z wykorzystaniem cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście ze spójnikami. Zmiany wejdą w życie za niecałe dwa lata. - Najprościej mówiąc, chodzi o to, by ułatwić nam ortograficzne życie - tłumaczy polonista, popularyzator wiedzy o języku i Mistrz Mowy Polskiej Mateusz Adamczyk, prowadzący w Trójce audycję "PrzySłowie".
Zobacz więcej na temat:  Trójka Martyna Matwiejuk język polski język ojczysty polszczyzna ortografia Rada Języka Polskiego