Polskie Radio
Section05

potop szwedzki

Kmicic wysadza Kolubrynę. To wydarzyło się naprawdę

W „Potopie” Henryka Sienkiewicza jednym z najbardziej zapamiętanych epizodów obrony Jasnej Góry jest brawurowy wypad Andrzeja Kmicica, zakończony zniszczeniem szwedzkich dział. Scena ta na trwałe zapisała się w polskiej wyobraźni, choć jej bohater nigdy nie istniał. Wydarzenia opisane w powieści na prawdę miały miejsce – w grudniu 1655 roku, to nie literacki bohater, lecz rzeczywiści obrońcy klasztoru podjęli się tego niezwykłego wyczynu, który doprowadził do odstąpienia wojsk szwedzkich od oblężenia Jasnej Góry.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Jasna Góra wojna Henryk Sienkiewicz

Pierwowzór Kmicica. Dobry, ale niesforny żołnierz

Bił się z Moskalami, Szwedami, Siedmiogrodzianami, Turkami, a nawet… Polakami. Przez dwie dekady odważnie dowodził podległymi mu oddziałami, ale i kilka razy doprowadził do buntu w armii. Samuel Kmicic, pierwowzór głównego bohatera "Potopu" Henryka Sienkiewicza, przez całe życie łączył w sobie postać wiernego królowi obrońcy ojczyzny z naturą niespokojnego ducha.
Zobacz więcej na temat:  Henryk Sienkiewicz Rosja Rzeczpospolita Szwecja Litwa

Przeor Augustyn Kordecki. Obrońca Jasnej Góry

– Obrona Częstochowy jest wydarzeniem, które dostało się do historycznej pamięci przede wszystkim dzięki prozie Henryka Sienkiewicza. Oto natchniony przeor paulińskiego klasztoru z pomocą kilkuset żołnierzy, mnichów i szlachty wytrzymał czterdziestodniowe ciężkie oblężenie w niewielkiej twierdzy i zmusił do sromotnego odwrotu liczniejszą armię szwedzką – mówiła prof. Jolanta Choińska-Mika w audycji Polskiego Radia z 2001 roku.
Zobacz więcej na temat:  Jasna Góra Częstochowa

Jan Amos Komensky. Prekursor nowoczesnej pedagogiki

Pochodzący z Czech i osiadły w Polsce naukowiec i teoretyk nauczania postulował wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego przez państwo blisko dwieście lat przed tym, jak ta sztuka powiodła się w pierwszym europejskim państwie. Mógł przyczynić się do rozwoju szkolnictwa w Rzeczpospolitej, jednak fatalna decyzja z czasów potopu szwedzkiego spowodowała, że zmarł na wygnaniu i w niesławie dokładnie 355 lat temu.
Zobacz więcej na temat:  szkoła protestantyzm NAUKA Rzeczpospolita edukacja

"Niech diabeł wyklnie mi duszę". Janusz Radziwiłł i rok 1655

"Niech diabeł wyklnie mi duszę, jeślim się kiedy o to znosił dawniej" - pisał hetman Janusz Radziwiłł do swojego stryjecznego brata Bogusława po rozpoczęciu rozmów ze Szwedami latem 1655 roku. Już wówczas nieprzychylni zarzucali mu zdradę i przygotowywanie antykrólewskiego spisku. Jaką w rzeczywistości rolę odegrał Janusz Radziwiłł w czasie potopu szwedzkiego?
Zobacz więcej na temat:  Janusz Radziwiłł historia Polski Litwa Henryk Sienkiewicz zdrada Moskwa

Unia hadziacka i marzenia o stworzeniu Rzeczpospolitej Trojga Narodów

16 września 1658 roku zostało zawarte porozumienie pomiędzy Rzeczpospolitą Obojga Narodów a hetmanem kozackim Iwanem Wyhowskim, które zakładało powołanie do życia nowego państwa składającego się z Korony, Wielkiego Księstwa Litewskiego i kozackiego Księstwa Ruskiego. Planów tych nigdy nie udało się jednak zrealizować.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA Rzeczpospolita Litwa Ukraina POLSKA