Bitwa pod Żyrzynem. Ruble dla zuchwałych powstańców Bladym świtem 8 sierpnia 1863 roku rosyjski konwój przewożący ponad 200 tysięcy rubli z Dęblina do Lublina wpadł w zasadzkę pod Żyrzynem. Otoczeni z trzech stron Moskale musieli salwować się ucieczką. Bitwa przeszła do historii jako jeden z niewielu spektakularnych sukcesów powstańców styczniowych. A części ze zdobytego na zaborcy łupu nigdy nie odnaleziono. Zobacz więcej na temat: niepodległość Rosja Zygmunt Sierakowski
Wisławy Szymborskiej historie rodzinne. Posłuchaj wspomnień – Groźna teściowa była chyba przeciwna małżeństwu mojego dziadka. On prawie nie widywał syna, dlatego postanowił napisać dla niego pamiętnik – opowiadała w Polskim Radiu Wisława Szymborska o swoich przodkach. 2 lipca mija 102. rocznica urodzin tej znakomitej poetki, laureatki Literackiej Nagrody Nobla. Zobacz więcej na temat: Wisława Szymborska biografia Zakopane Dwudziestolecie międzywojenne wspomnienie literatura poezja rodzina
Zygmunt Sierakowski. Przywódca powstania styczniowego na Żmudzi Jeden z niewielu dowódców powstania styczniowego o gruntownym wykształceniu wojskowym. Służył w wojsku rosyjskim, w którym działał na rzecz zniesienia kar cielesnych. Kiedy wezwała go Polska, oddał swoje życie w zrywie wyzwoleńczym. Zobacz więcej na temat: Wilno Litwa
Powstanie zabajkalskie. Ostatni zryw powstańców styczniowych Polacy nie rezygnowali łatwo z wolności i prowadzili walkę po powstaniu styczniowym - nawet jako zesłańcy. Powstanie znad jeziora Bajkał było ostatnim starciem polskich żołnierzy z Rosjanami aż do czynu Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. Zobacz więcej na temat: Syberia
Pogrzeb generałowej Sowińskiej. Pierwsza kostka patriotycznego domina 11 czerwca 1860 roku w Warszawie odbył się pogrzeb Katarzyny Sowińskiej. Ostatnia droga wdowy po bohaterze powstania listopadowego i społeczniczki przerodziła się w patriotyczną manifestację – pierwszą z wielu, które zapowiadały wybuch kolejnego zrywu niepodległościowego. Zobacz więcej na temat: rozbiory Polski powstanie listopadowe
Napad na Bank Polski. Brawurowa akcja powstańców styczniowych Ta historia mogłaby się stać kanwą powieści lub filmu sensacyjnego. – To był nasz polski skok stulecia. Nawet późniejsze akcje PPS z udziałem Józefa Piłsudskiego nie mogły się z tym równać – stwierdził historyk dr Janusz Osica w audycji "Kronika powstania styczniowego". Zobacz więcej na temat: historia warszawy Rosja bankowość rozbiory Polski napad
Maria Konopnicka. Jej talentem zachwycał się Sienkiewicz Oddana patriotka, aktywnie działała na rzecz polepszenia losu osób biednych i wykluczonych. Twierdziła, że literatura powinna podejmować aktualne problemy. Swoim trybem życia wzbudzała wiele kontrowersji. Dziś mija 183. rocznica urodzin pisarki. Zobacz więcej na temat: literatura proza poezja patriotyzm Maria Konopnicka
Stanisław Brzóska. "Był kapelanem, ale nie zamierzał być dowódcą" Czy kapłan, człowiek, który ma głosić miłość do nieprzyjaciół, może walczyć z bronią w ręku? Ten dylemat moralny nasuwa się w kontekście działalności kapelana i zarazem dowódcy oddziału powstańczego. Niezależnie od oceny, ksiądz Stanisław Brzóska pozostaje wzorem konsekwencji i poświęcenia. Zobacz więcej na temat: Stanisław Brzóska
Wielki zwyczajny człowiek. Bolesław Prus, literatura, życie i śmierć "Niezwykły tajemniczy człowiek. Wspomniawszy »Lalkę«, trudno uwierzyć, że ta szara człeczyna napisać zdołała takie arcydzieło" – pisał o nim Stefan Żeromski. To rozdwojenie w biografii Głowackiego/Prusa zakorzenione było w dramatach, których los nie szczędził pisarzowi. Zobacz więcej na temat: Bolesław Prus historia Polski Warszawa literatura książki
Eliza Orzeszkowa. "Wyróżniała się niezwykłym umysłem" Choć kojarzona głównie z literaturą, większość swojego życia przeznaczyła na działalność społeczną. Dramatyczne doświadczenie powstania styczniowego sprawiło, że stała się gorącą orędowniczką programu pozytywistycznego. Zobacz więcej na temat: literatura Eliza Orzeszkowa Kresy
Zygmunt Padlewski. Odpowiedzialny za plany wojskowe w powstaniu styczniowym Wykształcony żołnierz o radykalnych poglądach społecznych był jedną z najważniejszych postaci początków powstania styczniowego. Jego szlak bojowy – pełen porażek i zakończony plutonem egzekucyjnym – odzwierciedla beznadziejność zrywu 1863 roku. Zobacz więcej na temat:
Andrzej Towiański. Mistyk romantyzmu czy rosyjski szpieg? Jako pierwszy głosił idee ekumeniczne, pisał listy do samych papieży tłumacząc swoje idee. Mistyk, który wierzył, że rola narodu polskiego jest bardzo istotna w procesie dziejowym. Przez lata uważano, że Towiański był szpiegiem rosyjskim, co mogło się przyczynić wydalenia go z Francji. Zobacz więcej na temat: Andrzej Towiański Kościół romantyzm Adam Mickiewicz Francja emigracja Napoleon Juliusz Słowacki
Witold Pilecki. Posłuchaj podcastu z cyklu "Szlakiem Pilecki 13 maja 1901 roku w Ołońcu przyszedł na świat Witold Pilecki. Jak doszło do tego, że rotmistrz urodził się w odległej krainie na północy Imperium Rosyjskiego? Kim byli jego rodzice? I co łączyło rotmistrza z… królem Władysławem Jagiełłą? Zobacz więcej na temat: Witold Pilecki rozbiory Polski Auschwitz
Dionizy Czachowski. "Bicz boży na Moskali" Z jednej strony samorodny talent dowódczy, z drugiej - okrutnik o wybuchowym temperamencie. Energicznością i skutecznością w boju wyróżniał się na tle innych dowódców powstania styczniowego. Zobacz więcej na temat: Romuald Traugutt rozbiory Polski Rosja Prusy
Zygmunt Miłkowski. "Całe jego życie było pasmem działań konspiracyjnych" - Należałem do tego rodzaju ludzi, co w społeczeństwach pełnią funkcję drożdży fermentacyjnych, niezbędnych do przeistaczania się społeczeństw na drodze rozwoju postępowego - pisał o sobie Zygmunt Miłkowski w opowieści biograficznej "Od kolebki przez życie". Zobacz więcej na temat: historia Polski Zygmunt Miłkowski Teodor Tomasz Jeż romantyzm liga polska Roman Dmowski Adam Mickiewicz
Marian Langiewicz i historia krótkiej dyktatury Był dyktatorem powstania styczniowego zaledwie przez ponad tydzień. Dlaczego ten zdolny i odważny oficer zdecydował się przekroczyć ze swoimi ludźmi granicę Galicji? Zobacz więcej na temat: rozbiory Polski niepodległość
Stanisław Kierbedź. Połączył Warszawę z Pragą Do dziś korzystający z mostu Śląsko-Dąbrowskiego w Warszawie przejeżdżają na ponad stuletnich filarach wzniesionych według projektu Kierbedzia. - Późniejsze mosty paryskie są inspirowane mostem zaprojektowanym przez tego inżyniera - mówił prof. Wojciech Radomski. Zobacz więcej na temat: Warszawa mosty
Apollo Korzeniowski. Ojciec Conrada niesłusznie w cieniu syna Stefan Żeromski pisał o nim, że był "nieznanym ojcem sławnego pisarza", ale dodawał także, że był "jednym z palaczów ducha polskiego". Wygnaniec, konspirator, poeta i pisarz nie zasłużył, by być tylko przypiskiem w biografii Josepha Conrada. 205 lat temu urodził się Apollo Korzeniowski. Zobacz więcej na temat: Joseph Conrad literatura