Historia

Radio Lwów: stukano w ściankę i spiker zaczynał

Ostatnia aktualizacja: 15.01.2024 05:55
- Warszawa wreszcie zrozumiała, że lwowianie umieli odkryć duszę mikrofonu, tzn. zrozumieli co to naprawdę jest radio - wspominał dr Czesław Halski, pracownik lwowskiej rozgłośni. 15 stycznia 1930 roku nadawanie rozpoczęło Polskie Radio Lwów. 
Lwów w 1930 roku
Lwów w 1930 rokuFoto: Wikipedia/domena publiczna

Radio, które zostało wynalezione pod koniec XIX wieku przez Włocha Guglielmo Marconiego, trafiło do stolicy Polski w 1925 roku. Od chwili swojego powstania Polskie Radio stało się jedną z najważniejszych instytucji odrodzonej Polski.

Ponieważ nie da się robić radia ogólnopolskiego tylko z Warszawy, wkrótce pojawiły się rozgłośnie regionalne w Krakowie (1927), Poznaniu (1927), Katowicach oraz Wilnie (1928).

95 lat Polskiego Radia. Zobacz serwis specjalny

Rozgłośnia we Lwowie

Nadajnik był słaby. Studio mieściło się w gmachu przy ulicy Batorego 6, a stacja nadawcza na terenie Targów Wschodnich. Stąd emitowano na antenę programy, które, początkowo słuchane z podejrzliwością, zdobyły niedługo najsilniejszą, po stolicy, pozycję w radiofonii polskiej. To nie prasa ani teatr, tylko właśnie radio przywróciło miastu Lwów jego dawne znaczenie.

- Tak się złożyło, że dyrektor Juliusz Petry umiał ściągnąć i zorganizować wokół siebie garstkę ludzi, którzy byli opętani mikrofonem. Zbieraliśmy i ratowaliśmy z zapomnienia przejawy folkloru miejskiego i udało nam się ustalić teksty znanych, popularnych we Lwowie piosenek, spisywaliśmy powiedzonka gwarowe, specjalny język batiarów i dowcipy nadsyłane z wszystkich stron - wspominał dr Czesław Halski.


Posłuchaj
27:13 Polskie Radio Lwów_1.mp3 Polskie Radio Lwów (cz.1) - audycja Witolda Zadrowskiego o lwowskim radiu. Archiwalna audycja Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Posłuchaj
29:05 Polskie Radio Lwów_2 popr.mp3 Polskie Radio Lwów (cz.2) - audycja Witolda Zadrowskiego o lwowskim radiu. Archiwalna audycja Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

  

Radiostacja na początku miała moc 2 kW, po roku zwiększono ją do 16 kW, a w 1936 do 50 kW.
Jeden z pracowników Polskiego Radia Lwów wspominał, iż aby poinformować spikera, że mikrofon nie jest otwarty nie włączało się światełko, tylko trzeba było postukać w ścianę, wówczas otwierano mikrofon i spiker mógł przemówić.

Wesoła Lwowska Fala

Siłą rozgłośni lwowskiej były jej audycje. Nadawanej co tydzień od 1933 roku "Wesołej Lwowskiej Fali” słuchała cała Polska. Jej czołowymi postaciami był Szczepcio (Kazimierz Wajda) i Tońko (Henryk Vogelfänger) oraz Włada Majewska. Statystyki wykazywały, że to słuchowisko regularnie gromadziło przy radioodbiornikach blisko 6 milionów ludzi.

- To była audycja niby satyryczna, ale tak naprawdę publicystyczna, bo widocznie ta Polska zmieniająca się wtedy w latach trzydziestych potrzebowała też takiego bicza satyrycznego – mówił dziennikarz Krzysztof Michalski.

Kiedy we wrześniu 1939 roku wrogie wojska z zachodu i wschodu zagroziły miastu zespół Polskiego Radia opuścił Lwów i radiostacja zamilkła.

mk

Czytaj także

Zmarła Włada Majewska, dziennikarka i działaczka emigracyjna

Ostatnia aktualizacja: 19.05.2011 00:15
Gwiazda audycji w przedwojennym Radiu Lwów, dziennikarka RWE, laureatka Diamentowego Mikrofonu skończyła w marcu sto lat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Polskie Radio Wrocław nadaje od 1946 roku

Ostatnia aktualizacja: 29.09.2018 06:00
– Prace przy odbudowie zniszczonej działaniami wojennymi rozgłośni trwały od wiosny do jesieni – wspominał Jerzy Jaroszyński, inżynier pracujący przy uruchomieniu 50-kilowatowej radiostacji wrocławskiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

NKWD "oczyszcza" Lwów z Polaków

Ostatnia aktualizacja: 04.01.2021 05:56
- Kiedy na postoju pytaliśmy się konwojentów o cel podróży, ci ironicznie odpowiadali, że jedziemy do Berlina. Byli oni informowani, że wiozą samych folksdojczów - wspomina Maria Kulczyńska.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Radio Kraków - pierwsza rozgłośnia regionalna Polskiego Radia

Ostatnia aktualizacja: 15.02.2024 05:40
- Halo, halo, tu Radio Kraków – tymi słowami Lena Meyerholdowa zainaugurowała 15 lutego 1927 roku nadawanie Radia Kraków. Była to pierwsza spośród rozgłośni regionalnych Polskiego Radia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Polskie Radio Poznań - dziecko niecierpliwych entuzjastów

Ostatnia aktualizacja: 24.04.2023 05:51
- Stworzyliśmy dalsze ogniwo łączące naród polski z cywilizacją świata – powiedział prezydent miasta Cyryl Ratajski, inaugurując 24 kwietnia 1927 roku emisję programu Polskiego Radia w Poznaniu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Polskie Radio. Jedna z najważniejszych instytucji odrodzonej Polski

Ostatnia aktualizacja: 01.02.2024 06:01
Zrodziło się z marzeń włoskiego konstruktora Guglielma Marconiego. Nazwane początkowo telegrafem bez drutu, w Polsce zaczęło nadawać 1 lutego 1925 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pierwsza audycja radiowej Jedynki: "Halo, halo! Tu Polskie Radio Warszawa!"

Ostatnia aktualizacja: 18.04.2023 05:50
18 kwietnia 1926 roku rozpoczęła regularną emisję pierwsza polska stacja radiowa - obecna Jedynka.
rozwiń zwiń