1939 w PolskieRadio.pl (3)

"1 września obudziły mnie syreny". Początek II wojny światowej we wspomnieniach świadków [POSŁUCHAJ]

– O szóstej rano pierwszego września rozległ się potworny hałas. Cały dom drżał. Zerwaliśmy się. Przez okno widzieliśmy, jak od strony Krosna szły dymy – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu grafik i malarz Franciszek Starowieyski. Takich osobistych wspomnień o okolicznościach wybuchu II wojny światowej zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej.

Czy II wojna światowa zaczęła się na Śląsku? Sensacyjne odkrycie

Inwazja Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 nie zaczęła się od ataku na Westerplatte ani od bombardowania Wielunia, lecz od przekroczenia granicy i starć w okolicach Rybnika ok. półtorej godziny wcześniej, około godz. 3.14 – wynika z odnalezionych w Wielkiej Brytanii dokumentów.

"Wszyscy jesteśmy żołnierzami!" - komunikat z 1 września

– Halo, halo! Tu Warszawa i wszystkie rozgłośnie Polskiego Radia. Dziś rano o godzinie piątej minut czterdzieści oddziały niemieckie przekroczyły granicę polską, łamiąc pakt o nieagresji. Zbombardowano szereg miast, za chwilę usłyszą państwo komunikat specjalny – usłyszeli odbiorcy Polskiego Radia rankiem 1 września 1939 roku.

"Wojna jest, panowie, wyłazić z wody!". Posłuchaj wspomnień z 1 września 1939 roku

"Gdzie byłem, co robiłem w piątkowy poranek 1 września 1939 roku?". O tym szczególnym momencie – który okazał się punktem zwrotnym w dziejach świata, po którym już nie było tak samo – opowiadali przed laty przed mikrofonem Radia Wolna Europa m.in. dziennikarze i artyści. Dużo w tych historiach codzienności i najzwyklejszych spraw.

Słowacja - trzeci najeźdźca roku 1939

1 września 1939 przez granicę polską wtargnęły nie tylko wojska niemieckie. Na południu kraju granicę przekroczyła licząca ponad 12 tys. żołnierzy armia słowacka. Zajęte przez nią terytorium było nieporównywalnie mniejsze niż tereny, które padły ofiarą III Rzeszy i ZSRR, ale słowacka okupacja części terenów II RP była faktem.

"A więc wojna" – nowy podcast Polskiego Radia. Posłuchaj nagrań z września 1939 roku

Polskie Radio przygotowało podcast upamiętniający 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Oparty on został na unikalnych materiałach archiwalnych znajdujących się w zasobach Polskiego Radia oraz w Archiwum Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. "A więc wojna!" dostępny będzie na podcasty.polskieradio.pl oraz na najważniejszych platformach streamingowych. Pierwszy odcinek już w piątek, 30 sierpnia. Kolejne będą publikowane co tydzień. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa wrzesień okupacja niemiecka

"To może najpiękniejszy mecz w historii polskiego futbolu"

– Na trybunach, jak pamiętam, właściwie było zielono, bo już byli w mundurach ci, którzy wyrwali się ze służby wojskowej na mecz. Cała publiczność to już było prawie samo wojsko – wspominał wieloletni dziennikarz Polskiego Radia Bohdan Tomaszewski, który 85 lata temu był świadkiem meczu.

Ludwik Kmicic-Skrzyński. Legionista, beliniak, generał kampanii 1939 roku

Dziś mija 131. rocznica urodzin generała Ludwika Kmicica-Skrzyńskiego, żołnierza Legionów Polskich, jednego z "Siódemki Beliny" - pierwszego oddziału polskiej kawalerii w Wielkiej Wojnie, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej i dowódcy Podlaskiej Brygady Kawalerii w wojnie 1939 roku.

Jak Polacy przekazali aliantom tajemnicę Enigmy. 85. rocznica konferencji w Pyrach

"Im więcej Polacy mówili o swoich maszynach, tym bardziej Knox gotów był słuchać. Miał powrócić do Londynu ze świadomością, że zapewne pierwszy raz w życiu spotkał kogoś dorównującego mu intelektem" – pisał Dermot Turing o wrażeniu Brytyjczyków z konferencji kryptologicznej w Pyrach, podczas której Polacy przekazali Brytyjczykom sekret złamania kodu Enigmy.

Bronisław Prugar-Ketling - dowódca 2 Dywizji Strzelców Pieszych oczerniony po śmierci przez komunistów

Dowódca jednej z dwóch polskich dywizji piechoty, które walczyły przeciwko Niemcom we Francji, przez pięć długich lat dbał o swoich żołnierzy internowanych w Szwajcarii. Po wojnie wrócił do kraju, by odbudować Wojsko Polskie. Po śmierci, 18 lutego 1948 roku, zamiast czci, spotkały go fałszywe oskarżenia.

1939

"1 września obudziły mnie syreny". Początek II wojny światowej we wspomnieniach świadków [POSŁUCHAJ]

Czy II wojna światowa zaczęła się na Śląsku? Sensacyjne odkrycie

Wieluń. Pierwsza zbrodnia wojenna Niemców w 1939 roku

"Wszyscy jesteśmy żołnierzami!" - komunikat z 1 września

Z jakim wrogiem Polska musiała walczyć we wrześniu 1939? Porównanie potencjałów armii

1 września 1939. O godzinie 4.34 bomby spadły na Tczew

"Wojna jest, panowie, wyłazić z wody!". Posłuchaj wspomnień z 1 września 1939 roku

Słowacja - trzeci najeźdźca roku 1939

Adolf Hitler 1 września: "listopad 1918 roku w historii Niemiec nigdy więcej się nie powtórzy"

"A więc wojna" – nowy podcast Polskiego Radia. Posłuchaj nagrań z września 1939 roku

Kryptonim "Peking". Ewakuacja polskich niszczycieli

"To może najpiękniejszy mecz w historii polskiego futbolu"

Ludwik Kmicic-Skrzyński. Legionista, beliniak, generał kampanii 1939 roku

"Wojna? Dopiero po urlopie". Ostatnie lato przed apokalipsą, wakacje 1939

Nowe odkrycie na Westerplatte. Znaleziono fragment broni, która dała się we znaki Niemcom

Jak Polacy przekazali aliantom tajemnicę Enigmy. 85. rocznica konferencji w Pyrach

Włodzimierz Steyer. Dowódca Rejonu Umocnionego Hel [POSŁUCHAJ JEGO GŁOSU]

Bronisław Prugar-Ketling - dowódca 2 Dywizji Strzelców Pieszych oczerniony po śmierci przez komunistów