okupacja niemiecka w PolskieRadio.pl

Tadeusz Żenczykowski - głos wolnej Europy

W latach okupacji ofiarnie pracował w Biurze Informacji i Propagandy Armii Krajowej, a po wojnie kontynuował misję w Radiu Wolna Europa. Całe życie poświęcił służbie Polsce, za co został nagrodzony najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego.

Brawurowa akcja oddziału AK "Jędrusie"

- 29 marca 1943 roku nasza szesnastka wyruszyła na rowerach w kierunku Mielca. Broń i amunicję wieźliśmy na furmance pod dużą warstwą słomy. Lał nieustanny deszcz, ciężka glina lepiła się do kół, a do przeprawy mieliśmy 30 km – pisał jeden z członków "Jędrusiów".

Akcja pod Arsenałem: odbić "Rudego" z rąk Gestapo

- Mimo lat, jakie upłynęły od tych chwil, wydaje mi się, że pamiętam dobrze wszystkie szczegóły akcji. Najwyraźniej jednak rysuje mi się w pamięci obraz grupki uwolnionych. Trudno zapomnieć tę falę radości - wspominał Stanisław Broniewski ps. Orsza, dowódca akcji pod Arsenałem.

Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów. Zobacz internetową ofertę muzeów

Dziś obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Został ustanowiony z inicjatywy Prezydenta RP w 2017 roku, w rocznicę śmierci rodziny Ulmów z Markowej. Z tej okazji muzea przedstawiły ofertę, która ze względu na pandemię koronawirusa została przeniesiona do internetu.

Eugeniusz Kaszyński ps. Nurt - cichociemny, którego pokonał pokój

W ciągu kilku lat odważnie stawiał czoło niemieckim okupantom jako zastępca Jana Piwnika "Ponurego", a następnie dowódca słynnych Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej. Nie został pokonany przez wroga, ale po zakończeniu wojny toczył jeszcze trudniejszą walkę z problemami psychicznymi.

Franciszek Kamiński - komendant Batalionów Chłopskich

- Na ulicy Miedzianej było to nieszczęsne ZSL. Tam mnie kiedyś poprosili Banach i Koter, i zaproponowali, żebym samokrytykę złożył. "Co wy chcecie? To wszystko, co ja robiłem, piękne było, wielkie i szlachetne. Wy chcecie, żebym na to pluł? Wykluczone!" odpowiedziałem - mówił o propozycji satelickiego wobec PZPR ugrupowania chłopskiego gen. Franciszek Kamiński.

Dr Mateusz Szpytma: historia rodziny Ulmów była szerzej nieznana. Chciałem to zmienić

- Intencją moją, gdy powstawało to muzeum, gdy je współtworzyłem, było to, by przedstawić tę historię, żeby ona dotarła do jak największej rzeszy ludzi, bo kwestia ratowania Żydów przez Polaków była nieznana - mówił w Polskim Radiu 24 dr Mateusz Szpytma, wiceprezes IPN, inicjator i współtwórca Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Zobacz więcej na temat: Polskie Radio 24 Małgorzata Raczyńska-Weinsberg HISTORIA historia Polski Ulmowie II wojna światowa okupacja niemiecka sprawiedliwi wśród narodów świata IPN Instytut Pamięci Narodowej

NASZA ROZMOWA Niemieckie miasteczko Warszawa - taką wizję zakładał Plan Pabsta

Zaprezentowany Hansowi Frankowi 6 lutego 1940 roku projekt przebudowy stolicy zakładał zredukowanie jej do węzła kolejowego. Kwitnące niegdyś miasto miało zostać wyludnione i przekształcone w niemieckie miasteczko. O założeniach nazistowskich planów przebudowy polskiej stolicy rozmawiamy z Ewą Perlińską-Kobierzyńską z Muzeum Warszawy.

Zamach na Hansa Franka. Zbrodniarz ułamek sekundy od śmierci

Mgnienie oka dzieliło najważniejszego dygnitarza III Rzeszy w okupowanej Polsce od śmierci z rąk Armii Krajowej. To mógł być najgłośniejszy zamach w Generalnym Gubernatorstwie, porównywalny tylko z akcją likwidacji Franza Kutschery. Partyzantom zabrakło jednak środków i szczęścia.

"Nikt się nie łudził, że to było wyzwolenie". Dwie okupacje - niemiecka i radziecka - w relacjach świadków

Zapraszamy do wysłuchania fragmentów nagrań znalezionych w Archiwum Polskiego Radia, które są wyborem relacji na temat różnych wymiarów okupacji niemieckiej na ziemiach polskich w okresie II wojny światowej oraz następującej po niej okupacji sowieckiej, niesłusznie do dziś nazywanej jeszcze czasami "wyzwoleniem".

Tadeusz Żenczykowski - głos wolnej Europy

Brawurowa akcja oddziału AK "Jędrusie"

Akcja pod Arsenałem: odbić "Rudego" z rąk Gestapo

Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów. Zobacz internetową ofertę muzeów

Eugeniusz Kaszyński ps. Nurt - cichociemny, którego pokonał pokój

Kotwica - znak Polski Walczącej

Anna Smoleńska – współautorka znaku Polski Walczącej

Warszawa II. Narodziny radiowej Dwójki

Franciszek Kamiński - komendant Batalionów Chłopskich

Antoni Heda - bohaterstwo przez lata

Alek Dawidowski. Mały sabotaż u Kopernika

Dr Mateusz Szpytma: historia rodziny Ulmów była szerzej nieznana. Chciałem to zmienić

NASZA ROZMOWA Niemieckie miasteczko Warszawa - taką wizję zakładał Plan Pabsta

Zamach na Hansa Franka. Zbrodniarz ułamek sekundy od śmierci

"Nikt się nie łudził, że to było wyzwolenie". Dwie okupacje - niemiecka i radziecka - w relacjach świadków

Krzysztof Kamil Baczyński. Poeta z karabinem

Marianna Cel – jedyna kobieta na szlaku "Hubala"

„Zawołani po imieniu” – reportaż Antoniego Rokickiego