Zemsta za śmierć niemieckiego żandarma. "Krwawa środa" w Olkuszu 31 lipca 1940 roku miała miejsce pacyfikacja małopolskiego miasta Olkusz. Przez kilka godzin mieszkańcy byli torturowani, szykanowani i bici przez okupantów w odwecie za śmierć niemieckiego żandarma. Zobacz więcej na temat: Olkusz II wojna światowa nazizm Niemcy zbrodnie wojenne
Ostatnie dni katowni Gestapo. 81. rocznica likwidacji więzienia na Pawiaku – Kiedy już wyraźnie było słychać sowieckie armaty pod Warszawą, wydawało nam się, że Niemcy po prostu zlikwidują nas, wysadzą Pawiak w powietrze i cała historia warunków, jakie tam istniały, ulegnie zatarciu – wspominał były więzień w nagraniu z Archiwum Polskiego Radia. 30 lipca 1944 roku Niemcy rozpoczęli likwidację więzienia na Pawiaku. Blisko 2000 więźniów wysłano do obozów koncentracyjnych. Zobacz więcej na temat: Warszawa II wojna światowa Pawiak Niemcy III RP zbrodnie wojenne
Żydowska Organizacja Bojowa. Walczyli o godną śmierć Latem 1942 roku kilkuset młodych mieszkańców warszawskiego getta postanowiło stawić opór niemieckiemu okupantowi. W obliczu nieuchronnego losu chcieli umrzeć z bronią w ręku. Zobacz więcej na temat: powstanie w getcie getto warszawskie Warszawa II wojna światowa Marek Edelman
"Majdanek to było piekło". 81 lat temu wyzwolony został niemiecki obóz śmierci - Chciałam chociaż na chwilę czuć, że nadal jestem człowiekiem. Wszystkie zaczęłyśmy chorować, biegunka z krwią. Nie było toalet, nie było jak się umyć ani w co przebrać. To było piekło – wspomina jedna z więźniarek Majdanka w audycji Polskiego Radia. Zobacz więcej na temat: Holokaust Majdanek zbrodnie wojenne niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Niemcy II wojna światowa
Powojenne losy "Panoramy Racławickiej" i innych polskich zbiorów ze Lwowa Po II wojnie światowej podjęto trud odzyskania pozostałych we Lwowie zabytków polskiej kultury, w tym "Bitwy pod Racławicami". Starania zakończyły się sukcesem i 18 lipca 1946 roku słynny obraz Wojciecha Kossaka i Jana Styki wraz z częścią zbiorów lwowskiego Ossolineum został przekazany polskiej stronie. Zobacz więcej na temat: Lwów zabytki Adam Mickiewicz Jan Matejko ZSRR II wojna światowa III Rzesza
81 lat od akcji "Koppe". Nieudana próba wykonania wyroku na jednym z najważniejszych dygnitarzy SS w okupowanej Polsce Do wyjątkowo ryzykownych zadań polskiego ruchu oporu należała likwidacja hitlerowskich zbrodniarzy wojennych. Nie wszystkie, jak planowana egzekucja Wilhelma Koppe, kończyły się sukcesem. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa Kraków Armia Krajowa
Ocalały dzięki muzyce. 25. rocznica śmierci Władysława Szpilmana Jego muzyka przetrwała wojnę, a historia życia stała się symbolem XX wieku. Władysław Szpilman – pianista, kompozytor i autor poruszających wspomnień – pozostaje jedną z najważniejszych postaci polskiej kultury. Jego pamiętniki stały się podstawą filmu "Pianista" w reżyserii Romana Polańskiego. Ale Szpilman to także wybitny artysta, którego dorobek muzyczny pozostaje ważną częścią polskiego dziedzictwa kulturowego. Zobacz więcej na temat: Władysław Szpilman Dwójka II wojna światowa Polskie Radio kompozytor wspomnienie KULTURA MUZYKA
Józef Walaszczyk. W czasie wojny uratował 53 Żydów - Jestem zadowolony z mojego życia. Spełniłem swoje ludzkie zadanie - mówił w maju 2019 roku w reportażu Polskiego Radia. W trakcie wojny uratował życie 53 Żydów, za co został uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Zmarł 20 czerwca 2022 w wieku 103 lat. Zobacz więcej na temat: HISTORIA sprawiedliwi wśród narodów świata II wojna światowa Holokaust
Zapomniany "czas osobliwy" w polskim teatrze. Granice zdrady podczas okupacji - Celowo nazwałem tę książkę "Granice zdrady", a nie np. "Zdrajcy", bo też nie ja jestem od oceny. Daję czytelnikowi możliwość osądu, wydania własnej decyzji. Staram się też sam nie snuć domysłów, tylko zestawiać ze sobą świadectwa, źródła, dokumenty - mówił w Dwójce Marek Teler, autor książki "Granice zdrady. Artyści w czasie okupacji". Zobacz więcej na temat: Marek Teler Tomasz Mościcki Dwójka TEATR KULTURA II wojna światowa Ina Benita
Akcja "Pol". Armia Krajowa na tropie oprawców Armia Krajowa odpowiadała na terror stosowany przez niemieckiego okupanta odwetowymi zamachami. W połowie czerwca 1944 roku Kedyw ścigał w Warszawie oficerów Gestapo, a wśród ofiar znalazł się komendant więzienia na Pawiaku. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Armia Krajowa II wojna światowa
Witold Kieżun. Cudem przeżył i wrócił do Polski Witold Kieżun mówił w archiwalnej rozmowie z Polskim Radiem, że Niemcy zniszczyli mu młodość. Wskutek rany odniesionej podczas Powstania Warszawskiego musiał zrezygnować z kariery pianisty. Został jednak jednym z najbardziej cenionych na świecie specjalistów teorii zarządzania. Zmarł 12 czerwca 2023 roku. Zobacz więcej na temat: Witold Kieżun II wojna światowa Powstanie Warszawskie
"Gęsiówka". Obóz koncentracyjny w środku Warszawy 82 lata temu, 11 czerwca 1943 roku, Reichsführer SS Heinrich Himmler wydał rozkaz o utworzeniu na terenie ruin getta warszawskiego obozu koncentracyjnego - Konzentrationslager Warschau, zwanego potocznie "Gęsiówką". Zobacz więcej na temat: Holokaust Powstanie Warszawskie powstanie w getcie II wojna światowa Warszawa getto warszawskie Żydzi
"Gryf Pomorski". Żołnierze z Borów Tucholskich W nocy z 8 na 9 czerwca 1942 roku żołnierze "Gryfa Pomorskiego" dokonali zamachu na pociąg w miejscowości Kamienna Karczma. Nie był to zwykły skład. Miał nim jechać sam Adolf Hitler. Jednak przywódca III Rzeszy w ostatnim momencie zmienił plan podróży. Zobacz więcej na temat: Gdańsk pomorskie II wojna światowa Pomorze Bory Tucholskie
Najcenniejszy szpieg w okupowanej Warszawie Teodora Żukowska miała austriackie korzenie, znakomicie posługiwała się językiem niemieckim i podpisała volkslistę, ponadto cechował ją nieodparty urok osobisty - nadawała się więc jak ulał na stanowisko pracownicy okupacyjnej administracji. Niemcy nie domyślili się, że pod nosem samego gubernatora dystryktu warszawskiego pracuje agentka wywiadu Armii Krajowej. Jej działalność była kluczowa dla przygotowania Akcji Kutschera. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa Warszawa Pałac Brühla wywiad AK Armia Krajowa
Pacyfikacja wsi Sochy na Zamojszczyźnie 1 czerwca 1943 roku oddziały niemieckiej policji i SS spacyfikowały położoną na Zamojszczyźnie wieś Sochy. Była to jedna z najbardziej brutalnych zbrodni popełnionych przez Niemców w stosunku do polskiej ludności wiejskiej. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa Zamojszczyzna zbrodnie wojenne Lubelszczyzna wieś
Łazienki bez Chopina? Niemcy nie mieli problemu z wysadzeniem pomnika W kwietniu 1940 roku gubernator Warszawy Hans Frank opublikował odezwę wzywającą do zbiórki metali na potrzeby zbrojeniowe armii niemieckiej. Jako pierwszy na złom trafił pomnik Chopina w Łazienkach. Wysadzony został 31 maja 1940 roku. Zobacz więcej na temat: Fryderyk Chopin Hans Frank II wojna światowa Warszawa historia Polski Niemcy nazizm
Zatopienie statku "Tannenberg". Akcja Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej 81 lat temu, 31 maja 1944 roku, żołnierze polskiego podziemia zatopili na Wiśle w okolicy Machowa na Lubelszczyźnie niemiecki statek "Tannenberg" przewożący żołnierzy Wehrmachtu. Zobacz więcej na temat: Armia Krajowa Lubelszczyzna
Jan Kryst i zamach w restauracji "Adria" Przed wojną "Adria" była znana jako miejsce spotkań elity towarzyskiej Warszawy. W czasie okupacji stała się lokalem przeznaczonym wyłącznie dla Niemców. 22 maja 1943 roku Jan Kryst, żołnierz Armii Krajowej, przeprowadził w niej akcję, która miała pokazać okupantowi, że w żadnym miejscu nie jest bezpieczny. Zobacz więcej na temat: Armia Krajowa II wojna światowa