Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

okupacja niemiecka

Godzina "W". "Wreszcie możemy ruszyć do walki"

Pierwszy dzień powstania, wtorek. O godz. 7 rano na miasto ruszają łączniczki z rozkazem płk Antoniego Chruściela ps. Monter, który skierowany jest do podległych mu dowódców: "Dn. 31 VII 1944, godz. 19.00. Alarm – do rąk własnych! Nakazuję "W" dnia 1 VIII, godz. 17. Adres MPO 35 72 26 62 85 22 m. 20 czynny od godziny "W". Stawić się na MP 1 godzinę przed "W". Otrzymanie rozkazu natychmiast kwitować". Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie II wojna światowa Warszawa

Symbol powstania. Biało-czerwona zawisła na Prudentialu

Obraz najwyższego budynku przedwojennej Warszawy trzykrotnie stawał się symbolem walczącej stolicy: pierwszego dnia zrywu, kiedy na jego szczycie zawisła polska flaga był symbolem tryumfu, 28 września, kiedy uderzył w niego pocisk uwieczniony na zdjęciu, stał się symbolem walki, po wojnie jego szkielet obrazował zniszczenia niegdyś pięknego miasta. Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie Muzeum Powstania Warszawskiego Warszawa II wojna światowa

Obcokrajowcy w Powstaniu Warszawskim. Od nigeryjskiego jazzmana po niemieckich dezerterów

- Warszawa była owładnięta ideą wolnościową. Ten ogromny entuzjazm, którym żyła polska stolica i którego doświadczali warszawiacy przez pierwsze dni powstania, udzielał się wszystkim, którzy byli wtedy w Warszawie - tłumaczył w audycji Polskiego Radia przyczyny udziału obcokrajowców w Powstaniu Warszawskim historyk prof. Rafał Habielski. Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie 1944 Warszawa II wojna światowa Niemcy nazizm zbrodnie wojenne

Jan Mazurkiewicz "Radosław" o powstaniu. Ocenzurowana wypowiedź z 1957

- Można powiedzieć, że wbrew zdrowej logice i porządkowi wojennemu naczelne dowództwo powstania pierwsze rozpoczęło walkę na swoim odcinku - mówił w radiowej gawędzie w 1957 roku Jan Mazurkiewicz "Radosław", dowódca najsilniejszego powstańczego zgrupowania. Ale powiedział też coś jeszcze. Być może te słowa spowodowały, że jego przemówienie najprawdopodobniej, zamiast na antenę, trafiło na półkę radiowego archiwum.  Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie Jan Mazurkiewicz II wojna światowa Niemcy nazizm zbrodnie wojenne

Ostatnie dni katowni Gestapo. 81. rocznica likwidacji więzienia na Pawiaku

– Kiedy już wyraźnie było słychać sowieckie armaty pod Warszawą, wydawało nam się, że Niemcy po prostu zlikwidują nas, wysadzą Pawiak w powietrze i cała historia warunków, jakie tam istniały, ulegnie zatarciu – wspominał były więzień w nagraniu z Archiwum Polskiego Radia. 30 lipca 1944 roku Niemcy rozpoczęli likwidację więzienia na Pawiaku. Blisko 2000 więźniów wysłano do obozów koncentracyjnych.  Zobacz więcej na temat:  Warszawa II wojna światowa Pawiak Niemcy III RP zbrodnie wojenne

Powojenne losy "Panoramy Racławickiej" i innych polskich zbiorów ze Lwowa

Po II wojnie światowej podjęto trud odzyskania pozostałych we Lwowie zabytków polskiej kultury, w tym "Bitwy pod Racławicami". Starania zakończyły się sukcesem i 18 lipca 1946 roku słynny obraz Wojciecha Kossaka i Jana Styki wraz z częścią zbiorów lwowskiego Ossolineum został przekazany polskiej stronie.  Zobacz więcej na temat:  Lwów zabytki Adam Mickiewicz Jan Matejko ZSRR II wojna światowa III Rzesza

Ocalały dzięki muzyce. 25. rocznica śmierci Władysława Szpilmana

Jego muzyka przetrwała wojnę, a historia życia stała się symbolem XX wieku. Władysław Szpilman – pianista, kompozytor i autor poruszających wspomnień – pozostaje jedną z najważniejszych postaci polskiej kultury. Jego pamiętniki stały się podstawą filmu "Pianista" w reżyserii Romana Polańskiego. Ale Szpilman to także wybitny artysta, którego dorobek muzyczny pozostaje ważną częścią polskiego dziedzictwa kulturowego. Zobacz więcej na temat:  Władysław Szpilman Dwójka II wojna światowa Polskie Radio kompozytor wspomnienie KULTURA MUZYKA

Zapomniany "czas osobliwy" w polskim teatrze. Granice zdrady podczas okupacji

- Celowo nazwałem tę książkę "Granice zdrady", a nie np. "Zdrajcy", bo też nie ja jestem od oceny. Daję czytelnikowi możliwość osądu, wydania własnej decyzji. Staram się też sam nie snuć domysłów, tylko zestawiać ze sobą świadectwa, źródła, dokumenty - mówił w Dwójce Marek Teler, autor książki "Granice zdrady. Artyści w czasie okupacji". Zobacz więcej na temat:  Marek Teler Tomasz Mościcki Dwójka TEATR KULTURA II wojna światowa Ina Benita