Historia

"Od dziecka chciałam być kompozytorką". Grażyna Bacewicz o swojej muzycznej drodze

Ostatnia aktualizacja: 05.02.2023 05:50
- Już po moich wczesnych próbach komponowania wiedziałam, że moim głównym celem życia będzie pisanie muzyki - wspominała Grażyna Bacewicz w wywiadzie dla Polskiego Radia. Wybitna kompozytorka i skrzypaczka urodziła się 5 lutego 1909 roku w Łodzi.
Grażyna Bacewicz, 1935 r.
Grażyna Bacewicz, 1935 r.Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Posłuchaj
06:52 Grażyna Bacewicz - monolog - rozmowa z Marią Nosowską, 29.06.1964, cz.mp3 Grażyna Bacewicz - rozmowa z Marią Nosowską, cz. 1 (PR, 29.06.1964)

07:44 Grażyna Bacewicz - monolog - rozmowa z Marią Nosowską, 29.06.1964, cz. 2.mp3 Grażyna Bacewicz - rozmowa z Marią Nosowską, cz. 2. (PR, 29.06.1964)

  

Grażyna Bacewicz często podkreślała, że nie lubi mówić o sobie, a jeszcze mniej o swojej muzyce, że "wymiguje się od wywiadów". Tym cenniejsze jest to nagranie z 1964 roku.

Muzyczna rodzina

- Od najmłodszych lat ja i moje rodzeństwo żyliśmy w świecie dźwięków, bo nasi rodzice kochali muzykę - wspominała Grażyna Bacewicz. Była trzecim dzieckiem Litwina Vincasa Bacevičiusa i Polki Marii Modlińskiej. Ojciec (meloman, niezwiązany zawodowo z muzyką) miał, jak to określała, dziwną, ale chyba nie najgorszą metodę nauki: po ukończeniu przez dziecko pięciu lat zaczynał uczyć je gry na przynajmniej dwóch instrumentach.

- Gdy miałam siedem lat, już występowałam na różnych koncertach i koncercikach jako skrzypaczka i pianistka - opowiadała. Występy te były organizowane najczęściej w ramach rodzinnego kwartetu założonego przez Vincasa. Warto również dodać, że inspiracje muzyczne płynęły również od strony matki. Maria Modlińska pochodziła z muzykalnej rodziny - babka Grażyny uczyła się u Zygmunta Noskowskiego, była pianistką amatorką, ale występowała na różnych koncertach dobroczynnych.

***

Czytaj także:

***

"Czy koleżanka przypadkiem nie zabłądziła?"

- Często jestem pytana, jak to się stało, że wybrałam zawód kompozytora. Nie dziwi mnie to, bo ciągle mało jest kompozytorek - mówiła Grażyna Bacewicz. W jej przypadku wszystko zaczęło się bardzo wcześnie. - Gdy miałam trzynaście lat, zaczęłam komponować. Były to dziecinne próby, drobne utwory na fortepian lub na skrzypce z fortepianem. I od tych pierwszych prób, spontanicznych i dobrowolnych, bo w szkole tego ode mnie nie wymagali, wiedziałam, że moim dążeniem, moim główny celem życia będzie pisanie muzyki - podkreślała.

Nie była to jednak łatwa droga. Jak opowiadała Małgorzata Gąsiorowska, jej biografka, Grażyna od najwcześniejszych lat była znana i ceniona jako skrzypaczka, natomiast jej próby kompozytorskie traktowano "z lekkim pobłażaniem". Ponoć, kiedy dotarła się do klasy kompozycji prof. Sikorskiego, jej koledzy robili jej złośliwe uwagi i pytali: "Czy koleżanka przypadkiem nie zabłądziła? Tu jest klasa kompozycji".

Swój kompozytorski debiut Grażyna Bacewicz miała w 1934 roku (koncert monograficzny w Konserwatorium Warszawskim, podczas którego wykonywała własne utwory). Natomiast już po wojnie znalazła się w gronie najlepszych polskich kompozytorów. Jednak nawet wówczas, jak wspominała z uśmiechem, zdarzały się listy z zagranicy z nagłówkiem "Dear Mister Bacewicz"…

Grażyna Bacewicz na okładce tygodnika Antena z 1949 roku Grażyna Bacewicz na okładce tygodnika "Antena" z 1949 roku
Czytaj także

Grażyna Bacewicz – sztuka komponowania

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2018 06:00
Muzyka Grażyny Bacewicz, jedynej polskiej kompozytorki uważanej przez krytykę międzynarodową za wybitną, wciąż pozostaje tajemnicą – nie mieszcząc się w ramach gatunkowych i stylistycznych wyznaczonych miarami czasów, w których powstała.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jakub Jakowicz: w muzyce Grażyny Bacewicz cały czas słychać rozwój

Ostatnia aktualizacja: 18.01.2019 10:28
- Każda z tych sonat jest trochę inna. Wiadomo, że są jakieś cechy stylu, które się powtarzają, ale na pewno jest coś takiego, co cały czas rozwijała i w ogóle nie stała w miejscu - mówił w Dwójce skrzypek w 50. rocznicę śmierci Grażyny Bacewicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bacewicz i Bacewicz

Ostatnia aktualizacja: 07.02.2020 16:24
W 2018 roku zarejestrowano dwa komplety Sonat na skrzypce i fortepian Grażyny Bacewicz - jeden powstał w Lusławicach, drugi w Warszawie…
rozwiń zwiń