Polskie Radio
Section05
Dorota Truszczak

450 lat temu powstał pierwszy polski regulamin służby okrętowej

W 1571 roku Komisja Morska wydała zbiór przepisów, który stał się pierwszym polskim regulaminem służby okrętowej. Dokumenty spisane zostały po łacinie, a badacze ostatni raz widzieli je w XX wieku. Gościem "Eureki" był dr Marcin Kłodziński z Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, który sprowadził z Brukseli kopię tego zbioru.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Centrum Nauki Kopernik ekologia środowisko flota

Kościuszko, Poniatowski, Bonaparte. Trzej wodzowie na pomoc Polsce?

Tadeusz Kościuszko, książę Józef Poniatowski i Napoleon Bonaparte. Trzej legendarni wodzowie, wojskowi, których losy skrzyżowały się, kiedy Rzeczypospolita była w potrzebie na przełomie XVIII i XIX wieku. Jak próbowali zmienić lub zmienili historię Królestwa, jak wpłynęli na jego dalsze dzieje?
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak historia Polski Napoleon Bonaparte Tadeusz Kościuszko Józef Poniatowski

Wielka i Ostatni. Katarzyna II i Stanisław August Poniatowski

Ona zyskała miano "wielka", on - "ostatni". Caryca Katarzyna II - księżniczka pruska urodzona w Szczecinie, zaliczana do najwybitniejszych władców i reformatorów Rosji, nazywana matką narodu, a przez francuskiego myśliciela epoki, Woltera, "Semiramidą Północy" oraz Stanisław August Poniatowski -  ostatni król Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jej niedoszły reformator, współtwórca Konstytucji 3 maja - to bohaterowie audycji "Historia żywa".
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak historia Polski Stanisław August Poniatowski

Virtuti Militari - najstarszy na świecie wśród ciągle nadawanych orderów wojskowych

Słynny polski Order Wojenny Virtuti Militari (łac. Męstwu wojskowemu - (cnocie) dzielności żołnierskiej) to najstarszy order wojskowy na świecie pośród tych, które są nadal nadawane. 22 czerwca minie 229. rocznica jego ustanowienia przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Władca uczcił w ten sposób odniesione cztery dni wcześniej zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Zieleńcami podczas wojny polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja.
Zobacz więcej na temat:  Stanisław August Poniatowski konstytucja 3 maja Dorota Truszczak rozbiory Polski Józef Poniatowski Tadeusz Kościuszko

August III i Stanisław Konarski - jaki jest bilans ich działalności w historii Polski?

August III - przedostatni król Polski, za panowania którego w latach 1736-1763 powstało słynne powiedzenie "Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa!", nazwany przez wybitnego historyka XX wieku Władysława Konopczyńskiego gnuśnym, apatycznym, ociężałym i otyłym Sasem - to jeden z dwóch bohaterów kolejnej audycji z cyklu "Historia żywa". Drugim jest młodszy od monarchy o cztery lata Stanisław Konarski - pijar, reformator szkolnictwa, pisarz polityczny, któremu kolejny i ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski nadał medal Sapere auso, czyli "Temu, który odważył się być mądrym".
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak Stanisław Konarski HISTORIA

Jakie tajemnice skrywa Kokon Łabędzia?

Łabędź to jeden z gwiazdozbiorów letniego nieba. W jego środku znajduje się źródło gigantycznego promieniowania kosmicznego tzw. Kokon Łabędzia. To najpotężniejsze z  dotychczas odkrytych takich źródeł w naszej galaktyce, Drodze Mlecznej, o czym poinformowało ostatnio prestiżowe czasopismo NATURE Astronomy. W badaniach uczestniczyli naukowcy z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. 
Zobacz więcej na temat:  fizyka Dorota Truszczak atom gwiazdy kosmos

81. rocznica zbrodni katyńskiej. Jaki jest stan wiedzy po latach?

Największą grupą zamordowanych przez NKWD w operacji katyńskiej na podstawie decyzji sowieckiego Politbiura z 5 marca 1940 roku, byli żołnierze Wojska Polskiego i Korpusu Ochrony Pogranicza. Wśród nich najliczniejsi są oficerowie Wojska Polskiego. Kolejną grupę stanowili funkcjonariusze innych polskich formacji mundurowych, przede wszystkim Straży Więziennej, Straży Granicznej i - najliczniejszej reprezentowanej - Policji Państwowej. 
Zobacz więcej na temat:  Katyń historia Polski NKWD Rosja Dorota Truszczak

Jan III Sobieski i Maria Kazimiera "Marysieńka"

Sportretował go jego imiennik - Jan Matejko. Ma swoje pomniki sławiące jego czyny. Był jednym z najwybitniejszych polskich wodzów i władców. Pogromcą Turków pod Wiedniem i obrońcą świata chrześcijańskiego - Lwem Lechistanu. Jan III Sobieski zasłynął także... listami do Marysieńki, swojej żony - francuskiej arystokratki Marii Kazimiery. To właśnie tym postaciom poświęcona była audycja "Historia żywa".
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak historia Polski Jan III Sobieski