Człowiek w obliczu fatum. Filozofowie interpretują przypadkowość zdarzeń natury Wśród wielu emocji i postaw związanych z powodzią pojawia się bezradność wobec niespodziewanego, niezasłużonego nieszczęścia. Konieczność godzenia się z nieuchronnością losu budzi uzasadniony sprzeciw. Zobacz więcej na temat: Katarzyna Jankowska NAUKA Sokrates Platon Ajschylos Marek Aureliusz starożytność
Wolność i odpowiedzialność w filozofii Sartre'a, twórcy egzystencjalizmu Znany francuski filozof, pisarz i dziennikarz, Jean Paul Sartre, głosił, że człowiek jest skazany na bycie wolnym. W II połowie XX wieku Sartre współtworzył kierunek zwany egzystencjalizmem, który stał się w Europie popularny. Zobacz więcej na temat: Katarzyna Jankowska Jean Paul Sartre NAUKA komunizm nagroda Nobla
Wilhelm von Humboldt. Myśliciel z zamku nad jeziorem Największe europejskie uniwersytety do dziś uczą zgodnie z duchem Humboldta. Oznacza to, że na uczelni mamy do czynienia z nauką, rozumianą jako zbiór nierozwiązanych problemów. Studenci i profesorowie wspólnie starają się je rozwiązać w formie dialogu. Zobacz więcej na temat: Berlin Niemcy przyroda geografia Prusy
"Cel pisania polega na tym, że wierzy się w zbawienie ludzi". Czesław Miłosz u kresu życia - Szukam nowego języka, którym można byłoby mówić o religii. Poezja nie jest zastępstwem religii, ale może prowadzić na pewną granicę trudnego myślenia o budowie wszechświata. Jest siłą napędową do myślenia religijnego - mówił Czesław Miłosz w archiwalnym wywiadzie, przeprowadzonym z okazji wydania tomu "Druga przestrzeń" (2002), w którym znalazł się "Traktat teologiczny". Zobacz więcej na temat: Czesław Miłosz Małgorzata Szymankiewicz poezja teologia religia Adam Mickiewicz KULTURA Dwójka
Eskapizm nie taki straszny, jak go malują? Zazwyczaj się go potępia, choć niektórzy dostrzegają w nim także pozytywne strony. Może chodzić w nim bowiem zarówno o odrzucenie rzeczywistości, jak i uzyskanie dystansu niezbędnego do refleksji oraz zwykły odpoczynek. O eskapizmie rozmawialiśmy z prof. Piotrem Domerackim z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zobacz więcej na temat: Piotr Domeracki Michał Nowak Dwójka
Fryderyk Nietzsche – źle wykorzystany geniusz Mówi się, że jego filozofia stanowiła podstawy koncepcji nazistowskich. Dziś wiemy, że ideologiczne interpretacje myśli Nietzschego przekłamywały jego filozofię. Zobacz więcej na temat: Fryderyk Nietzsche HISTORIA Niemcy HISTORIA
Cywilizacja, czyli pojęciowy chaos Termin "cywilizacja" bywa rozumiany tak rozmaicie, że niemożliwe wydaje się ustalenie czegoś, co byłoby wspólne dla rozmaitych koncepcji. Po tym chaosie znaczeń błądziliśmy w "Rachunku myśli" (24.08) z dr. Bartoszem Działoszyńskim z Uniwersytetu Warszawskiego. Zobacz więcej na temat: cywilizacja Uniwersytet Warszawski Michał Nowak
Jan Hartman i "Zmierzch filozofii" Gościem "Rachunku myśli" (3.08) był Jan Hartman. W audycji porozmawialiśmy o jego książce "Zmierzch filozofii", w której autor wieszczy śmierć tej nauki. Zobacz więcej na temat: Dwójka Jan Hartman Michał Nowak
Alexis de Tocqueville. Klasyk doktryny liberalizmu - Nikt jaśniej, niż de Tocqueville nie dostrzegał, że demokracja jako instytucja z istoty indywidualistyczna pozostaje z socjalizmem w nie dającym się rozstrzygnąć konflikcie. Demokracja rozszerza sferę indywidualnej wolności - mówił w roku 1848 socjalizm ją ogranicza – pisał Friedrich Hayek. Zobacz więcej na temat: Francja HISTORIA Stany Zjednoczone
Prof. Barbara Skarga - wielka humanistka i fundatorka stypendium dla młodych badaczy W tym roku przypada 15. rocznica śmierci prof. Barbary Skargi. O przejmującym życiu tej wielkiej humanistki, jej dorobku filozoficznym, a także wieloletniej współpracy z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej mówiliśmy w audycji z cyklu "Skarbiec nauki polskiej" (24.07). Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Jacek Migasiński Maciej Żylicz Katarzyna Kobylecka Barbara Skarga stypendium Dwójka
Rozumienie - czy możemy wyjść poza współczesne przesądy? W audycji "Rachunek myśli" rozmawialiśmy o rozumieniu. Zastanowiliśmy się m.in. w jaki sposób możemy przybliżać się do tego, co jest dla nas obce. Naszym gościem był prof. Krzysztof Pomian. Zobacz więcej na temat: Dwójka Michał Nowak Piotr Domeracki
Kłamstwo - czasem próbuje coś chronić, częściej niszczy Różni się od prawdy jedynie tym, że nią nie jest. Czasem próbuje ochronić coś cennego, znacznie częściej jednak to niszczy. Zobacz więcej na temat: kłamstwo Michał Nowak Piotr Domeracki
Muzeum - zwierciadło współczesności? W audycji "Rachunek myśli" rozmawialiśmy o instytucji muzeum oraz o tym, co mówi nam ono o naszym świecie i w jaki sposób go współkształtuje. Naszym gościem był prof. Krzysztof Pomian. Zobacz więcej na temat: muzeum Krzysztof Pomian Michał Nowak Dwójka
Blaise Pascal - genialny oszczerca Dla rozrywki rozwiązał jeden z najtrudniejszych problemów geometrycznych i rzucił na papier myśli o najwyższych prawdach boskich i ludzkich, w których ukazał niedościgłe wzory najzręczniejszej drwiny i nieodpartej argumentacji. Zobacz więcej na temat: Francja HISTORIA matematyka NAUKA Paryż Blaise Pascal
Absurd w ludzkim życiu i w sztuce Z samej swej natury wprowadza w konsternację. Może zamrażać ruch myśli, jak i kierować go na zupełnie nieoczekiwane tory. Zobacz więcej na temat: Dwójka SZTUKA
Rower daje nam power. "Jesteśmy slow" - reportaż Anny Minkiewicz-Zaremby (Polskie Radio Olsztyn) Zachwycają się kwitnącym rzepakiem, mniszkiem lekarskim i błękitem nieba. Łączy ich pasja: zainteresowanie historią, przyrodą i wycieczki rowerowe. Pochodzą z różnych regionów Polski. Spotykają się raz w roku. Zobacz więcej na temat: reportaż reportaż w Jedynce Anna Minkiewicz Anna Minkiewicz-Zaręba przyroda
Spotkanie z prof. Wieleckim. Książka "Kultura versus kultura masowa" Książka (właściwie księga) "Kultura versus kultura masowa" prof. Krzysztofa Wieleckiego to dzieło życia - efekt wielu dekad pracy naukowej socjologa, filozofa i badacza kultury. Zobacz więcej na temat: Jakub Kukla kultura masowa badania badania polskich naukowców socjologia
Autodestrukcja i kultura - dwa przenikające się zbiory Gośćmi audycji z cyklu "Rachunek myśli" byli dr Halszka Witkowska – suicydolożka z Uniwersytetu Warszawskiego, współredaktorka zbioru esejów pt. "Nie mam siły żyć. Autodestrukcja w kulturze, oraz prof. Paweł Dybel – filozof z Polskiej Akademii Nauk. Zobacz więcej na temat: Michał Nowak Halszka Witkowska Dwójka KULTURA