Polskie Radio
Section05

Wilno

Lucjan Żeligowski - żołnierz, polityk, zdobywca Wilna

Dokładnie 160 lat temu, 17 października 1865 roku, w Oszmianie urodził się Lucjan Żeligowski - żołnierz I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Zasłynął jednak buntem, który - na polecenie Józefa Piłsudskiego - wywołał w Wilnie w 1920 roku. Rewolta doprowadziła do powstania nowego państwa - Litwy Środkowej, a w konsekwencji do przyłączenia Wileńszczyzny do Polski. 
Zobacz więcej na temat:  Józef Piłsudski II Rzeczpospolita wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 bitwa warszawska I wojna światowa Litwa historia Polski HISTORIA

Franciszek Smuglewicz. Portrety, ścienne malowidła i etruskie groby

6 października 1745 roku urodził się Franciszek Smuglewicz. Był jednym z najwybitniejszych artystów epoki stanisławowskiej, autorem licznych rysunków, portretów, dekoracji malarskich oraz obrazów przedstawiających sceny historyczne, a także dydaktykiem, który zasłynął jako twórca tak zwanej wileńskiej szkoły malarstwa. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA SZTUKA malarstwo historia warszawy Warszawa Rzym Stanisław August Poniatowski

Towarzystwo Filomatów. Mickiewicz jako poeta i biurokrata

– Towarzystwo Filomatów, czasami posądzane o związki z masonerią, miało bardzo rozbudowaną hierarchię, referaty wygłaszano co tydzień, a wielkie posiedzenia wyborcze odbywały się co trzy miesiące – mówił w Polskim Radiu w 2002 roku dr Eligiusz Szymanis, znawca literatury romantycznej.
Zobacz więcej na temat:  Adam Mickiewicz Wileńszczyzna romantyzm literatura literatura polska poezja historia Polski represje procesy polityczne studenci

Maj nad Wilią. Święto polskiej kultury na Litwie

Literatura, film, sztuki wizualne i muzyka - to wszystko wypełniło program 32. Międzynarodowego Festiwalu Poezji Maj nad Wilią, który odbył się w minionym tygodniu w Wilnie. To jedno z najważniejszych polskich wydarzeń kulturalnych Litwy co roku skupia literatów, pisarzy, poetów, tłumaczy, filmowców. Teraz gościło m.in. reżysera Krzysztofa Zanussiego czy poetę, laureata Nagrody Literackiej Nike Jerzego Jarniewicza.
Zobacz więcej na temat:  poezja Aleksandra Tykarska Dwójka literatura

Wielki sukces Orkiestry Młodzi-Polscy. Wzruszające koncerty w Wilnie i Warszawie

- Były bardzo długie owacje na stojąco. I był bardzo pozytywny odbiór strony litewskiej naszej muzyki. To jest dla nas najważniejsze, że udało się, w tym wymiarze dyplomacji publicznej, dotrzeć do Litwinów z czymś, co w dużej mierze jest śpiewane i grane po polsku. To jest bardzo istotne, bo my w ten sposób budujemy już nie tylko pozycję naszej kultury, ale markę Polski - tak o koncercie w Wilnie Orkiestry Młodzi-Polscy mówi Mikołaj Falkowski, prezes zarządu Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego, fundacji, z której inicjatywy powstała Orkiestra Młodzi-Polscy.
Zobacz więcej na temat:  muzyka klasyczna muzyka współczesna Kresy Litwa Ukraina Białoruś Polacy za granicą Polonia

Jak powódź doprowadziła do odkrycia grobu polskiego króla

21 września 1931 roku w wileńskiej katedrze odkryto zamurowane pomieszczenie, a w nim szczątki króla Aleksandra Jagiellończyka oraz dwóch żon Zygmunta Augusta - Barbary Radziwiłłówny i Elżbiety Habsburżanki. Do sensacyjnego odkrycia doprowadziła powódź, która kilka miesięcy wcześniej niespodziewanie zalała Wilno.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski powódź II RP Aleksander Jagiellończyk Barbara Radziwiłłówna

Sowiecka agresja. "Polacy nie dopuszczali tego do myśli"

17 września 1939 roku nad ranem Armia Czerwona wtargnęła na terytorium II RP, wypełniając sojusznicze zobowiązania wobec III Rzeszy. Polskie wojsko, które od ponad dwóch tygodni bohatersko broniło się przed niemiecką agresją było zupełnie nieprzygotowane na walkę na dwa fronty.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski II wojna światowa II Rzeczpospolita II RP Armia Czerwona Franciszek Kleeberg Grodno Edward Rydz-Śmigły Kresy Lwów 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę