Potop szwedzki. Dlaczego Szwedzi zaatakowali Rzeczpospolitą? Do najazdu na nasz kraj w 1655 roku wcale nie musiało dojść. Szwedzkie interesy w basenie Morza Bałtyckiego były zagrożone ekspansywną polityką coraz silniejszej Rosji, a nie słabnącej Rzeczypospolitej. Mimo to Szwedzi zdecydowali się zaatakować państwo polsko-litewskie. Dlaczego? Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski potop szwedzki Szwecja Moskwa
Rzeczpospolita Babińska, czyli jak szlachta śmiała się z siebie i swojego kraju W tej opowieści jest Jan Kochanowski i Mikołaj Rej, jest admirał nieistniejącego morza, są równe mężczyznom kobiety, jest niedźwiedź, co ciągnął sanie i wilk, którego trzeba było wypić. W Rzeczypospolitej Babińskiej nadawano urzędy za brak kompetencji, śmiejąc się przy tym z własnych wad. Czym był ten wyjątkowy twór istniejący przez ponad sto lat na terenie państwa polsko-litewskiego? Zobacz więcej na temat: historia Polski poezja Lublin
Ignacy Prądzyński. Niewykorzystany talent wojskowy Ignacy Prądzyński urodził się 233 lata temu. – Uważa się, i chyba słusznie, generała Prądzyńskiego za najwybitniejszego polskiego stratega w pierwszej połowie XIX wieku – oceniał prof. Andrzej Notkowski na antenie Polskiego Radia w 2002 roku. Zobacz więcej na temat: powstanie listopadowe Rosja niepodległość
Aleksander Kostka-Napierski. Zdrajca czy obrońca uciśnionych? - Któryż przywódca chłopski zamiast iść od wsi do wsi i rzucać żagiew antyfeudalnego buntu, zamyka się w słabo ufortyfikowanym zameczku i czeka – zastanawiał się prof. Janusz Tazbir na antenie Polskiego Radia. W historii krótkotrwałego chłopskiego buntu na Podhalu jest znacznie więcej niewiadomych. Zobacz więcej na temat: chłopi Podhale
Inflanty. Od krucjaty po polsko-szwedzko-rosyjskie spory Tu urodzili się przodkowie Emilii Plater, czołowy pisarz II RP i twórca katowickiego Spodka. Stąd wypływały okręty na podbój zamorskich kolonii, tu wreszcie rozegrała się słynna bitwa pod Kircholmem. Ale dzieje Inflant, będących częścią polskiej historii, zaczęły się od niemieckich kupców i... krucjaty. Zobacz więcej na temat: Łotwa Estonia Ryga tallinn średniowiecze Polacy za granicą
Między Augustem III a Leszczyńskim, czyli bezkrólewie z dwoma królami Po śmierci Augusta II Mocnego w Rzeczpospolitej było dwóch monarchów, ale żaden z nich tak naprawdę nie rządził. Państwo znalazło się w stanie paraliżującej wojny domowej, a najważniejsze decyzje zapadały za granicą. Zobacz więcej na temat: Stanisław Leszczyński Gdańsk Prusy
Bitwa pod Połtawą. Tam, gdzie Rosja mówi dobranoc W wojnie ze Szwecją Rosjanie po raz pierwszy zastosowali taktykę, dzięki której pokonali później Napoleona i Hitlera. Zwycięstwo przekształciło państwo carów w agresywne mocarstwo światowe i pośrednio przyczyniło się do rozbiorów Polski. Zobacz więcej na temat: Szwecja Rosja
Najstarszy polski order, którym… nikogo nie odznaczono 391 lat temu, 5 lipca 1634 roku, papież Urban VIII wydał bullę zatwierdzającą fundację ustanowionego przez króla Władysława IV Wazę Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, który miał być pierwszym polskim nowożytnym odznaczeniem. Nikt jednak nie doczekał się uhonorowania tym wyróżnieniem. Zobacz więcej na temat: Order Orła Białego historia Polski
Polskie Radio 24 Historyk Artur Wójcik: Sarmacja jest bliżej niż nam się wydaje - Sarmacja była takim pojęciem, które miało zebrać całą szlachtę Rzeczpospolitej Obojga Narodów - mówił w Polskim Radiu 24 Artur Wójcik, historyk i autor książki poświęconej temu zjawisku. Zobacz więcej na temat: historia Polski szlachta
Tylman z Gameren. To on zaprojektował barokową Polskę 3 lipca 1632 roku urodził się Tylman z Gameren, holenderski malarz i architekt, przez większość życia tworzący w Polsce. Zaprojektował m.in. pałac Krasińskich i kościół Sakramentek w Warszawie, kościół św. Anny w Krakowie oraz pałace w Puławach i Nieborowie. Zobacz więcej na temat: barok architektura malarstwo Pałac Brühla Pałac Krasińskich Warszawa renesans Włochy Stanisław Herakliusz Lubomirski królowie Polski
Nie pomogły nawet czary. Tej twierdzy Moskale nie zdobyli Gdy wiosną 1660 roku zdesperowany kniaź Iwan Chowański nie był w stanie zdobyć twierdzy w Lachowiczach, sięgnął po pomoc... miejscowego czarownika! Ostatecznie ani magiczne zaklęcia, ani udział "wąsatych bab" nie przyniosły pożądanego rezultatu. Bohaterskich obrońców twierdzy uratował Stefan Czarniecki, który rozbił Moskali w bitwie pod Połonką. Zobacz więcej na temat: Litwa Białoruś Rosja Moskwa
Unia lubelska. Początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów 1 lipca 1569 roku zawarta została unia polsko-litewska, tym samym powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. Wspólne państwo Polaków i Litwinów trwało przez ponad dwa wieki – aż do czasu, kiedy zniknęło z mapy Europy po rozbiorach w 1795 roku. Zobacz więcej na temat: Litwa Zygmunt_August
Bitwa pod Trzcianą. Hetman Koniecpolski gromi Szwedów 396 lat temu, 27 czerwca 1629 roku, wojska polskie dowodzone przez hetmana polnego koronnego Stanisława Koniecpolskiego pokonały Szwedów w bitwie pod Trzcianą. Był to kulminacyjny moment wojny toczonej w latach 1626-1629. Zobacz więcej na temat: historia Polski Szwecja
Powstanie na Białorusi. Powszechny opór przeciw Moskwie Przeciwko moskiewskim okupantom wystąpili chłopi, mieszczanie i szlachta. Przewodzili im Kozacy, którzy kilka lat wcześniej pomogli Moskalom podbić Wielkie Księstwo Litewskie. Powstanie na ziemiach białoruskich w latach 1658-1659 było częścią szerszego planu walki z Moskwą. Planu, z którego wywiązali się tylko powstańcy. I zapłacili za to najwyższą cenę. Zobacz więcej na temat: Rosja Moskwa potop szwedzki Białoruś
Sejm w Grodnie. Ostatni sejm I Rzeczpospolitej 232 lat temu, 17 czerwca 1793 roku, rozpoczął obrady sejm grodzieński - ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej, zwołany i działający pod terrorem władz carskich. Posłowie zebrani na zwołanym przez Prusy i Rosję sejmie zatwierdzili drugi rozbiór Polski. Zobacz więcej na temat: rozbiory Polski oświecenie Sejm czteroletni Targowica
Józef Brandt. Malarz chwały Rzeczpospolitej Brandt odtwarzał pieczołowicie świat, który w jego czasach istniał już tylko w zbiorowej wyobraźni mieszkańców dawnego polsko-litewskiego mocarstwa. – Tak, jak Sienkiewicz pisał, tak Brandt malował ku pokrzepieniu serc – oceniała prawnuczka artysty na antenie Polskiego Radia. Zobacz więcej na temat: malarstwo Monachium SZTUKA Brandt Józef
Bitwa pod Hodowem. Zwycięskie husarskie Termopile Czterystu polskich husarzy i pancernych odparło atak 40 tysięcy Tatarów. Niemożliwe? A jednak. Wszystko wydarzyło się 331 lat temu. Paradoksalnie, to jedno z najbardziej niezwykłych zwycięstw polskiej jazdy nie zostało odniesione dzięki szarżom, a dzięki ostrzałowi prowadzonemu z obwarowanych gospodarstw. Zobacz więcej na temat: Jan III Sobieski Turcja Tatarzy
Wespazjan Kochowski. Poeta, historyk, sarmata - Sienkiewicz zawdzięcza Kochowskiemu bardzo wiele, zarówno jeśli chodzi o materiały historyczne, jak o artystyczny wyraz, pewną atmosferę, która przeniknęła do dzieła autora "Potopu" - słyszymy w audycji "Nad kartami poetów". Zobacz więcej na temat: Jan III Sobieski poezja Stefan Czarniecki Wespazjan Kochowski