Polskie Radio
Section05

kultura ludowa

Romowie wołoscy i Mónika Lakatos

Mónika Lakatos, pierwsza romska śpiewaczka, która wygrała głośny węgierski talent show, na tegorocznych targach WOMEX została uhonorowana nagrodą dla wyróżniającej się osobowości artystycznej – Womex Award. Za sprawą tej znakomitej wokalistki, znanej m.in. z zespołu Romengo, posłuchaliśmy pieśni i opowieści o kulturze wołoskich Romów. Romowie wołoscy, zwani także Vlax Romani, wyemigrowali z Rumunii na Bałkany w XVIII-XIX wieku. Na Węgrzech znani są jako Vlashika lub Olah.
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Magdalena Tejchma muzyka ludowa muzyka tradycyjna Romowie

Tradycje wspominania zmarłych wśród Polaków na Żytomierszczyźnie i Kijowszczyźnie

W dzisiejszej audycji wspominaliśmy Mirosława Rowickiego - założyciela i redaktora "Kuriera Galicyjskiego", osoby niezwykle skromnej, pogodnej, życzliwej, jak mówią o nim pracownicy: "szefa i przyjaciela". Ponadto Natalia Iszczuk, prezeska Zjednoczenia Szlachty Polskiej na Żytomierszczyźnie podzieliła się opowieściami na temat tradycji zaduszkowych wśród miejscowych Polaków. 
Zobacz więcej na temat:  Mariana Kril śmierć

Żegnam Cię, mój świecie... rozmowy o śmierci i eschatologii

“Śmierć zawsze jest wstrząsem. Sprawia ból. Wywołuje dotkliwe i trudne do zniesienia poczucie straty i pustki. Śmierć – nieodwracalna i ostateczna – wzbudzała grozę. Ale w przeszłości, zwłaszcza na wsi, zarówno w chatach, jak i na dworach, i w małych lokalnych społecznościach, była wydarzeniem i przeżyciem, które – jak pisze Melchior Wańkowicz – miało swój pełny i głęboki ton. Miało majestat, splendor i swoje celebracje – długi, skomplikowany, pełen wyrazu rytuał, należny samemu zmarłemu i jego bliskim.
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Piotr Kędziorek muzyka ludowa

Grali, basowali... o poszukiwaniu basów w polskiej muzyce tradycyjnej

Wyrzeźbione w jednym kawałku drewna przez wiejskich stolarzy często wyglądały jak ludowe świątki. Mówi się też, że basy wprowadzały w trans. Ich jednostajny, rytmiczny, niski dźwięk był swego czasu podstawą wielu kapel. Wyparte przez akordeony, często dogorywały w szopach, przywalone workami, ponadgryzane przez myszy. W "Źródłach" Andrzej Bieńkowski opowiedział o swoich poszukiwaniach tego archaicznego instrumentu, które, jak zaznacza, trwały przeszło 25 lat!
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Andrzej Bieńkowski muzyka tradycyjna muzyka ludowa

Muzykanckie sceny z „Misia”

Kiedy muzykanci grali w mieście na folklorach, to mieli problem z niekiedy wielogodzinnym oczekiwaniem na występ. Nie wiedzieli, gdzie się podziać. Garderób dla muzykantów przecież w domach kultury nie było. Zostały małe i ciemne korytarzyki prowadzące do kibla. Tam skupiało się życie muzykanckie, było ciasno, swojsko, można było zagrać, wypić i nikt z organizatorów się nie przyczepiał, że przeszkadzają. 
Zobacz więcej na temat:  folklor folk felieton Andrzej Bieńkowski

Urzecze urzeka, Powiśle jednoczy. O nieoczywistych współpracach muzyków z muzykantami

W dzisiejszych „Źródłach” spotkaliśmy się ze Zdzisławem Kwapińskim, jednym z najbardziej wszechstronnych i otwartych na świat muzyków ludowych. Nagrał dwie płyty z warszawskimi zespołami: Kapelą ze Wsi Warszawa oraz Warszawskim Combo Tanecznym. Współpraca nie zakończyła się jednak na płytach - w tym tygodniu dwie kapele: Kwapińskiego i ze Wsi Warszawa zagrają mini trasę koncertową poświęconą Urzeczu i filmowi dokumentalnemu o tym regionie. O pracy nad muzyką do filmu opowie członkini KzWW - Magdalena Sobczak-Kotnarowska.   
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Magdalena Tejchma Kapela Ze Wsi Warszawa muzyka ludowa muzyka tradycyjna

"Fly Bird, Fly" - o węgierskim ruchu Domów Tańca oczami brytyjskiego dziennikarza

Vołosi i Felix Lajko, po czym zespół Muzsikás dźwiękami inspirowanymi węgierską muzyką tradycyjną okrasili piątkowe „Źródła”. To właśnie teraz na Węgrzech powinny odbywać się targi world music – WOMEX, które w tym roku przyjęły formułę online. W tej też formule ma premierę film dokumentalny „Fly Bird, Fly – The Hungarian Dance House Story” – opowieść o historii ruchu Táncház na Węgrzech. Mateusz Dobrowolski rozmawiał z reżyserem filmu – brytyjskim dziennikarzem – Simonem Broughtonem.
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Węgry Piotr Kędziorek muzyka tradycyjna taniec

Trzeba uciec, skąd się przybyło, by to docenić. Joanna Skowrońska o muzyce ziemi łęczyckiej

Znana także jako Jana Skovronova, Joanna Skowrońska od lat dokumentuje pieśni tradycyjne w Polsce. Od 2010 roku współpracuje z dolnośląską fundacją Ważka, badając m.in. kulturę reemigrantów z Jugosławii. Ostatnio wraca do swoich korzeni w Polsce Centralnej, gdzie poświęca się tutejszej muzyce in crudo. Jest współtwórczynią albumu z „Bez nut – muzyka łęczycka”, pochyla się także nad pieśniami tradycyjnymi. We czwartkowych „Źródłach” przedstawi ich specyfikę oraz mistrzynie, od których czerpie repertuar. W tym odcinku pojawi się głównie repertuar pogrzebowy, w tym nagrania śpiewaczki Zofii Granosik z ziemi łęczyckiej.
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Adam Strug pogrzeby pieśń

Powiew Kielecczyzny na WOMEX

Dziś rozpoczęły się targi muzyki świata WOMEX - pierwszy raz w wersji online. Jedyną polską reprezentacją na Womexie będzie zespół Tęgie Chłopy. Zagłębimy się zatem nieco w muzykę Kielecczyzny. Oprócz słynnych już artystów tego regionu jak Stanisław Witkowski czy Maria Gałka, w okolicach Opatowa wciąż można znaleźć innych wybitnych muzyków. Jednym z nich jest dość „ekscentryczny” outsider – akordeonista Edward Dziarmaga.
Zobacz więcej na temat:  folk folklor world music Magdalena Tejchma Kielecczyzna Pakistan Indie