Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

Powstanie Warszawskie

Jan Ekier. "Spłacić dług Narodu wobec Fryderyka Chopina"

– Oddzielenie tego, co było obcym nalotem, a co intencją Chopina, stanowiło niezwykle trudne zadanie. Ale była to fantastyczna przygoda – mówił w archiwalnych radiowych nagraniach Jan Ekier. 29 sierpnia wspominamy 112. rocznicę urodzin tego wielkiego znawcy kompozytora z Żelazowej Woli, a także cenionego pianisty i pedagoga. Zobacz więcej na temat:  Jan Ekier Fryderyk Chopin muzyka klasyczna Kraków II wojna światowa koncert konkurs chopinowski wspomnienie

Przewidział swoją śmierć. Tadeusz Gajcy, powstaniec, który zostawił nam przesłanie

Miał zaledwie 22 lata, kiedy – 81 lat temu, 16 sierpnia 1944 roku – zginął w Powstaniu Warszawskim. Na kilka miesięcy przed śmiercią napisał niezwykły wiersz, w którym zwracał się do "do potomnego". – Wiedział, że jego życie jest skończone – mówił w Polskim Radiu literaturoznawca Bronisław Maj o tym nieco zapominanym wielkim poecie. Zobacz więcej na temat:  Tadeusz Gajcy II wojna światowa literatura poezja Warszawa wspomnienie

Maria Wittek. Pierwsza w historii polska kobieta-generał

- Dla nas generał Wittek była tym samym, czym dla Legionów był Marszałek Piłsudski – mówiła na antenie Polskiego Radia podopieczna Marii Wittekówny z Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Służyła w wojnie polsko-bolszewickiej, biorąc udział m.in. w obronie Lwowa w 1920 roku w szeregach Ochotniczej Legii Kobiet. Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa okupacja niemiecka kobieta Elżbieta Zawacka wojna polsko-bolszewicka Maria Wittek Wojsko Polskie

Powstanie Warszawskie. "Jak opadł kurz, zobaczyłem jatkę z ludzkich ciał"

13 sierpnia 1944 roku wycofujący się Niemcy pozostawili w okolicach pl. Zamkowego opancerzony pojazd transportowy wypełniony ładunkami wybuchowymi. Kiedy żołnierze Batalionu "Gustaw" zdobytym pojazdem wjechali w ul. Kilińskiego przy Podwalu, nastąpiła ogromna eksplozja. Śmierć poniosło co najmniej 300 osób, wśród nich 67 żołnierzy Batalionu "Gustaw". Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Armia Krajowa Tadeusz Bór-Komorowski Niemcy III Rzesza nazizm zbrodnie wojenne

"Tylko proszę nie płakać". Wspomnienia matki o skatowanym Janku Bytnarze

– Podszedł do mnie Tadeusz Zawadzki i mówi: "jest Jasiek. Tylko proszę nie płakać. Proszę być naprawdę dzielną" – opowiadała Zdzisława Bytnar, powstanka warszawska, matka Janka "Rudego", o swoim spotkaniu ze śmiertelnie skatowanym przez Niemców synem. W rocznicę śmierci Zdzisławy Bytnar przypominamy historię jej życia i przejmujący wywiad, który zachował się w radiowym archiwum. Zobacz więcej na temat:  Jan Bytnar II wojna światowa Warszawa pedagog Legiony Polskie

Powstanie Warszawskie. Churchill pisze do Stalina. "Zapoznałem się z rozpaczliwym telegramem Polaków z Warszawy"

Brytyjski premier Winston Churchill 12 sierpnia 1944 roku depeszuje bezskutecznie do Stalina: "Zapoznałem się z rozpaczliwym telegramem Polaków z Warszawy, po dziesięciu dniach wciąż jeszcze walczących. Błagają o karabiny maszynowe i amunicję. Czy nie może pan udzielić im dalszej pomocy, odległość bowiem z Włoch jest bardzo duża?" Zobacz więcej na temat:  Warszawa II wojna światowa Niemcy III Rzesza Winston Churchill Józef Stalin nazizm zbrodnie wojenne

Juliusz W. Gomulicki: ten rysunek w sierpniu '44 roku wydał mi się symboliczny

- Byłem na Marszałkowskiej u prof. Sierpińskiego, słynnego matematyka. Przyniosłem do niego zakodowany tekst, który przechwyciło nasze radio. Odesłał mnie na plac Narutowicza do swojego kolegi. Wychodząc, zobaczyłem na stole otwarty tom "Don Kichota" z ilustracją, jak walczy z wiatrakami. Nie wiem, czy to było celowe ze strony profesora, ale dla mnie to było symboliczne - wspominał w archiwalnym nagraniu powstanie warszawskie Juliusz Wiktor Gomulicki. Zobacz więcej na temat:  Wiktor Gomulicki Juliusz Wiktor Gomulicki KULTURA Ewa Stocka-Kalinowska Bogumiła Prządka Dwójka