Józef Walaszczyk. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. "Spełniłem swoje ludzkie zadanie" – Mogę powiedzieć, że jestem zadowolony z mojego życia. Spełniłem swoje ludzkie zadanie – opowiadał w maju 2019 roku w reportażu Polskiego Radia. W trakcie wojny uratował życie 53 Żydów, za co został uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Zobacz więcej na temat: sprawiedliwi wśród narodów świata okupacja niemiecka II wojna światowa
Imre Kertész. Pisarz, który nie chciał zapomnieć o Auschwitz – To był jeden z ostatnich wielkich pisarzy, którzy nosili w sobie Zagładę i zderzali ją z całą ludzką cywilizacją XX-wieczną – mówił o Imrem Kertészu poeta i krytyk literacki Piotr Matywiecki. Zobacz więcej na temat: Imre Kertész Węgry Auschwitz Oświęcim Berlin Budapeszt Niemcy literatura II wojna światowa niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne książki proza
"Każda książka jest przygodą". Józef Hen o życiu i o pisaniu – Nie można sobie powiedzieć: teraz napiszę arcydzieło. Wtedy to na pewno nie będzie to. Arcydzieło powstaje mimochodem – mówił Józef Hen w Polskim Radiu w 2013 roku. Znakomity twórca chętnie dzielił się na antenie swymi wspomnieniami, opowieściami i refleksjami. Zobacz więcej na temat: Józef Hen historia Polski historia PRL KSIĄŻKA książki literatura proza Tadeusz Boy-Żeleński Warszawa Żydzi II wojna światowa pisarz
Operacja "Dożynki". Niemcy mordują 42 tys. Żydów - Z głośników od rana rozbrzmiewały melodie walców Straussa, która zagłuszała nieustanny terkot karabinów maszynowych i krzyki konających - wspominał na antenie Polskiego Radia były więzień obozu koncentracyjnego na Majdanku. Była to największa jednostkowa eksterminacja dokonana w historii niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa Majdanek Niemcy niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Żydzi nazizm III Rzesza
Polenaktion. Żydzi wypędzeni z III Rzeszy Pod koniec października 1938 roku niemieckie władze przeprowadziły deportację Żydów polskiego pochodzenia. Była to zapowiedź tego, co miało dopiero nadejść po rozpoczęciu II wojny światowej. Zobacz więcej na temat: HISTORIA III Rzesza antysemityzm Niemcy Żydzi II wojna światowa
Wilhelm Brasse. Fotograf z Auschwitz Wilhelm Brasse, przez niemal pięć lat pobytu w niemieckim nazistowskim obozie śmierci Auschwitz, na zlecenie SS prowadził dokumentację fotograficzną i wykonał pięćdziesiąt tysięcy fotografii. Po rozpoczęciu ewakuacji obozu udało mu się uratować kilkadziesiąt tysięcy z nich, które posłużyły jako świadectwo zbrodni przeciwko ludzkości. Zobacz więcej na temat: Auschwitz niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne
Judenraty. "Były raczej zakładnikami niż reprezentantami społeczeństwa" 23 października 1939 roku Niemcy wydali urzędowy komunikat o utworzeniu w Warszawie Rady Starszych Gminy Żydowskiej (Judenratu) pod przewodnictwem inż. Adama Czerniakowa. Zobacz więcej na temat: getto warszawskie Adam Czerniakow II wojna światowa powstanie w getcie
Rzeźnik z Lyonu Trudno znaleźć słowa na przejaw czystego sadyzmu. A właśnie jego uosobieniem był "bohater" dzisiejszego podcastu, nazywany Rzeźnikiem z Lyonu, szef Gestapo w Lyonie i SS-Hauptsturmführer Klaus Barbie. Mordował w Holandii, mordował w Królewcu, Największą przestrzeń dla swojego sadyzmu odnalazł we Francji gdzie zwalczał ruch oporu. W podcaście nie umieściliśmy opisów jego metod i działań, z kilkoma tylko najmniej drastycznymi wyjątkami. Czy nieuchwytny po wojnie niemiecki zbrodniarz zapłacił za swoje czyny ? Jaką rolę w jego poszukiwaniach odegrały tajne służby Stanów Zjednoczonych, a jaką Watykan? Kto pomagał, a kto tropił? Dowiedzą się Państwo z podcastu Mapa Zbrodni, na który zapraszają Grzegorz Kalinowski i Marcel Woźniak. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa CIA Watykan
Kara śmierci za pomaganie Żydom na terenie okupowanej przez Niemców II RP 15 października 1941 roku wydane zostało rozporządzenie generalnego gubernatora Hansa Franka o karze śmierci dla Żydów opuszczających getto i Polaków udzielających im pomocy. Zobacz więcej na temat: Generalne Gubernatorstwo II wojna światowa
Rozstrzelanie w zemście za współpracę z Witoldem Pileckim 82 lata temu w Auschwitz Niemcy dokonali egzekucji 54 więźniów. Wśród rozstrzelanych byli m.in. członkowie obozowej konspiracji, założonej przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Auschwitz II wojna światowa Witold Pilecki
Maksymilian Kolbe. Kanonizowany przez Jana Pawła II - Ja nie mogłem nic powiedzieć ani podziękować, tylko się obydwaj patrzyliśmy na siebie i tak on odszedł. Został odprowadzony, a ja wróciłem na blok. Potem przez długi czas nie mogłem sobie tego uzmysłowić, co się naprawdę wydarzyło - wspominał Franciszek Gajowniczek. To właśnie za niego Maksymilian Kolbe oddał swoje życie w obozie Auschwitz-Birkenau. Zobacz więcej na temat: Auschwitz Maksymilian Maria Kolbe II wojna światowa
Noblista László Krasznahorkai. Piewca węgierskiej apokalipsy 9 października 2025 roku węgierski pisarz László Krasznahorkai otrzymał Literacką Nagrodę Nobla "za fascynującą i wizjonerską twórczość, która w obliczu apokaliptycznego terroru potwierdza siłę sztuki". Kim jest ten autor i co ukształtowało jego pisarstwo? Zobacz więcej na temat: Literacka Nagroda Nobla nagroda Nobla literatura Węgry książki komunizm
Piotrków Trybunalski. Pierwsze getto w okupowanej Polsce Już 8 października 1939 roku Niemcy założyli getto w Piotrkowie Trybunalskim. Wystarczyły trzy lata, aby żydowscy mieszkańcy miasta zostali wymordowani. Zobacz więcej na temat: HISTORIA II wojna światowa Niemcy nazizm Żydzi Piotrków Trybunalski
Mord profesorów lwowskich. Niemcy zacierają ślady zbrodni 8 października 1943 roku członkowie "Sonderkommando 1005", utworzonego w celu zatarcia śladów zbrodni niemieckich, wydobyli zwłoki zamordowanych dwa lata wcześniej profesorów lwowskich. Ciała zwieziono na stos, gdzie następnego dnia zostały spalone. Zobacz więcej na temat: HISTORIA II wojna światowa Lwów Niemcy nazizm zbrodnie wojenne
81. rocznica buntu Sonderkommando w Auschwitz-Birkenau Wydarzenia z jesieni 1944 roku to największe w historii obozu powstanie więźniów. W walce zginęło około 250 więźniów, wśród nich organizatorzy buntu. Około 200 ocalałych i zatrzymanych rozstrzelano wkrótce potem. Zobacz więcej na temat: Auschwitz II wojna światowa Niemcy II Rzeczpospolita nazizm III Rzesza
Proces załogi obozu koncentracyjnego Flossenbürg Przed obliczem Amerykańskiego Trybunału Wojskowego w Dachau stanęło prawie sto osób, z czego blisko połowa zasiadła na ławie oskarżonych podczas jednego, półtorarocznego procesu. Na karę śmierci skazano wówczas dziesięciu zbrodniarzy - wyrok wykonano 3 października 1947 roku. Zobacz więcej na temat: historia Europy HISTORIA II wojna światowa III Rzesza niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne zbrodnie wojenne Niemcy sąd nazizm
Edward Mosberg: o Zagładzie trzeba mówić, żeby to nie zostało zapomniane - Straciłem całą moją rodzinę, dziadków, wujostwo, kuzynostwo, rodziców i siostry. Wszyscy byli obywatelami polskimi i wszyscy zostali zamordowani przez Niemców w niemieckich obozach koncentracyjnych - mówił Edward Mosberg w audycji Polskiego Radia w 2020 roku, w 75. rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz. Edward Mosberg zmarł 22 września 2022 roku w wieku 96 lat. Zobacz więcej na temat: historia Polski II wojna światowa zbrodnie wojenne Auschwitz nazizm Niemcy III Rzesza niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne
Getto warszawskie. Niemcy zakończyli wielką akcję likwidacyjną 21 września 1942 roku Niemcy, w ramach tak zwanej "Aktion Reinhard", zakończyli likwidację warszawskiego getta. W czasie jej trwania ponad 250 tys. Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince, 11 tys. skierowano do obozów pracy, na miejscu rozstrzelano ok. 6 tysięcy. Zobacz więcej na temat: getto warszawskie HISTORIA II wojna światowa Majdanek Warszawa Żydzi