Michał Heller. "Ksiądz dla inteligencji" - Wzrastałem w podwójnej atmosferze: religijnej i przepojonej kultem do nauki, zwłaszcza nauk ścisłych. Często słyszałem z ust ojca zdanie, że "nie ma księży dla inteligencji, że kazania nie są do nich adresowane". We mnie to jakoś zakiełkowało – mówił w Polskim Radiu ks. prof. Michał Heller, światowej sławy kosmolog, fizyk, filozof i teolog. Zobacz więcej na temat: Michał Heller chrześcijaństwo filozofia religia astronomia
NAUKA Historia kosmosu. Superkomputery pomagają ją lepiej poznać Naukowcy badają proces formowania się galaktyk od czasu Wielkiego Wybuchu. By uzyskać nowe dane, wykorzystano moc obliczeniową superkomputerów. Takie symulacje pomagają zrozumieć procesy zachodzące w naszej galaktyce Drogi Mlecznej i rzucić nowe światło na historię Wszechświata, galaktyk, gwiazd i planet. Zobacz więcej na temat: kosmos ŚWIAT Ameryka Wszechświat astronomia Europa Szwecja NAUKA
NAUKA Supermasywne czarne dziury. Przełomowe odkrycie naukowców Naukowcy potwierdzili istnienie podwójnego układu supermasywnych czarnych dziur. Wcześniej tylko przypuszczano, że taki fenomen jak łączenie się czarnej materii jest w ogóle możliwy. Dzięki danym z gigantycznego teleskopu nie tylko potwierdzono jego istnienie, ale w czasie najnowszych badań zmierzono także masę takich czarnych dziur. Zobacz więcej na temat: kosmos ŚWIAT Ameryka Wszechświat NAUKA astronomia
Alternatywa dla teorii Einsteina. Czarna dziura to gwiazda? Według jednej z teorii, która powstała z udziałem polskiego naukowca, zamiast czarnych dziur mogą powstawać posiadające cienką materialną powierzchnię tzw. grawastary. Teraz eksperci z Frankfurtu wskazali, że jeden grawastar może znajdować się wewnątrz innego. Zobacz więcej na temat: kosmos Albert Einstein ŚWIAT Europa
Marian Danysz i jego nowa "cegiełka" w jądrze atomu Jego najważniejszym dokonaniem, które przyniosło mu nominację do Nagrody Nobla, było odkrycie hiperjąder, wspólnie z prof. Jerzym Pniewskim. Tym samym polski fizyk zapoczątkował nową gałąź fizyki elementarnej. 41 lat temu, 9 lutego 1983 roku, zmarł Marian Danysz. Zobacz więcej na temat: HISTORIA CERN nagroda Nobla NAUKA
Ciemna materia kontra superziemia. Astronomiczne rewolucje Bohdana Paczyńskiego Astronomem był właściwie od dziecka. Nigdy nie zastanawiał się nad praktycznym zastosowaniem swoich odkryć. Chciał po prostu wiedzieć coraz więcej. – Wiele osób interesuje się różnymi rzeczami tylko dlatego, że są dziwne i ciekawe, że coś niezwykłego się z nimi dzieje – mówił Bohdan Paczyński w Polskim Radiu w 2005 roku. Zobacz więcej na temat: astronomia kosmos Uniwersytet Warszawski odkrywcy Wszechświat USA Wilno NAUKA
Karol Olszewski. Człowiek, który zmroził Kraków To, czego nie udało się osiągnąć zachodnim uczonym w toku długich i żmudnych badań i eksperymentów, dokonali w niecałe dwa miesiące dwaj naukowcy z ośrodka akademickiego, który uchodził za prowincjonalny. Zobacz więcej na temat: HISTORIA chemia Uniwersytet Jagielloński historia Polski NAUKA
Isaac Newton. Wszechstronny geniusz, który zrewolucjonizował świat nauki 381 lat temu urodził się sir Isaac Newton zaliczany do najwybitniejszych naukowców wszech czasów. Nic zresztą dziwnego, bowiem wiele jego odkryć położyło podwaliny pod współczesną naukę. Sformułował m.in. prawo powszechnego ciążenia i trzy zasady dynamiki, a także opracował rachunek różniczkowy i całkowy. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Europy NAUKA matematyka odkrycia i ciekawostki
Wilhelm Roentgen. Jego żona jako pierwsza zobaczyła zdjęcie swojego szkieletu Pierwszą osobą, na której naukowiec wypróbował swój wynalazek była jego żona. Możliwość zobaczenia własnego szkieletu był dla niej prawdziwym szokiem. Zobacz więcej na temat: HISTORIA promieniowanie
Co można zrobić z plastikowych rękawiczek? Słodzik i barwnik do dżinsów Maciej Multan poddał winylowe rękawiczki recyklingowi i wydobył z nich kwas ftalowy. Otrzymał za to nagrodę w konkursie Talenty Jutra i zapowiada kontynuację badań. Zobacz więcej na temat: Czwórka NAUKA ekologia plastik odpady Weronika Puszkar chemia
Albert Einstein i jego teorie względności Większość z nas słyszała o równaniu E=mc2. Teoria względności Alberta Einsteina przyniosła rewolucję w świecie nauki, a jemu samemu zapewniła sławę wykraczającą daleko poza świat nauki i status nieomal ikony popkultury. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Albert Einstein
Promienie Roentgena podstawą diagnostyki lekarskiej 128 lat temu, 8 listopada 1895 roku, niemiecki fizyk Wilhelm Conrad Roentgen rozpoczął obserwację promieniowania, które w nomenklaturze lekarskiej i naukowej, w zależności od użycia i geografii świata, nazywane są jako promieniowanie rentgenowskie, promieniowanie rtg, promieniowanie X, promienie X, promieniowanie Roentgena. Zobacz więcej na temat: promieniowanie biologia medycyna zdjęcia odkrywcy
Radon to nie rad. Co ten gaz ma wspólnego z Marią Skłodowską-Curie? W dniu urodzin Marii Skłodowskiej-Curie obchodzimy Europejski Dzień Radonu. - Radon to radioaktywny gaz szlachetny, który występuje w powietrzu, w glebie i w wodzie - mówi Zuzanna Podgórska ze Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki. - W niewielkich stężeniach nie stanowi problemu, ale gdy skumuluje się w zamkniętym pomieszczeniu może być szkodliwy dla organizmu. Zobacz więcej na temat: Czwórka chemia Marta Hoppe promieniowanie
Józef Rotblat. Z warszawskich Nowolipek po nagrodę Nobla Przedstawiał się jako Polak z brytyjskim paszportem, ale oficjalnie nie jest uznawany za polskiego noblistę. Był współtwórcą bomby atomowej, ale kiedy zdał sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie niesie za sobą ta broń, zaangażował się w ruch zwalczający własny wynalazek. W 1995 roku uhonorowano go za to Pokojową Nagrodą Nobla. Zobacz więcej na temat: HISTORIA nagroda Nobla bomba atomowa Pokojowa Nagroda Nobla
Zygmunt Wróblewski. Pierwszy skroplił tlen Druga połowa XIX wieku to owocny czas w polskiej nauce. Pracę rozpoczynała wówczas Maria Skłodowska-Curie, zaś w Krakowie dwóch wybitnych profesorów dokonało czegoś, co nie udało się ich zachodnim kolegom. Zobacz więcej na temat: chemia odkrywcy wynalazcy gaz powietrze HISTORIA
Prof. Marek Abramowicz. Z Wrocławia w świat ku wszechświatowi Bohaterem "Zapisków ze współczesności" był w tym tygodniu uznany na świecie polski naukowiec - astrofizyk, prof. Marek Abramowicz, który zajmuje się m.in. teorią względności i badaniem czarnych dziur. Jak opowiedział w Dwójce, początki jego naukowej drogi były dość skromne. - Ja chciałem studiować w Warszawie. Tam astrofizyka była wtedy na światowym poziomie, zresztą tak jest do dzisiaj. Natomiast astrofizyka we Wrocławiu była dość prowincjonalna. Zobacz więcej na temat: Dwójka astronomia kosmos Jakub Kukla
Nagroda Nobla 2023 w dziedzinie fizyki. Jakie osiągnięcia doceniono? Nagroda Nobla 2023 w dziedzinie fizyki przypadła Pierre'owi Agostiniemu, Ferencowi Krauszowi i Anne L’Huillier. Szwedzka Akademia Nauk uhonorowała trójkę naukowców za odkrycie "eksperymentalnych metod z wykorzystaniem ultraszybkich impulsów świetlnych, pozwalających dokładniej badać zachowania elektronów". Zobacz więcej na temat: Jakub Domoradzki nagroda Nobla
Nagroda Nobla z fizyki przyznana. Laureatami troje uczonych Tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki trafiła w ręce trojga naukowców. Jej laureatami zostali: Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L'Huillier. Komitet Noblowski docenił badaczy za skonstruowanie narzędzi wykorzystujących ultraszybkie impulsy światła do badania elektronów. Zobacz więcej na temat: Czwórka nagroda Nobla NAUKA Weronika Puszkar Nobel 2023