Polskie Radio
Section05
Polska Akademia Nauk

Porozumienie między MKiDN oraz PAN. Muzeum Ziemi przekształcone w Narodowe Muzeum Techniki

Wstępne porozumienie między Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Polską Akademią Nauk zakłada przekształcenie Muzeum Ziemi PAN w oddział Narodowego Muzeum Techniki. Przedstawione rozwiązanie wpisuje się w plan rozwoju Narodowego Muzeum Techniki.
Zobacz więcej na temat:  POLSKA Warszawa Piotr Gliński Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Polska Akademia Nauk społeczeństwo muzeum

Czy rewolucję w energetyce wywoła izotop z Księżyca?

Hel-3, przez naukowców nazywany kosmicznym pierwiastkiem, może całkowicie zrewolucjonizować energetykę. Wykorzystywany jako paliwo w reakcji fuzji termojądrowej pozwoli na produkcję czystej energii – bez emisji dwutlenku węgla i radioaktywnych odpadów. Sprawność procesu wynosi aż 70 proc. Choć na Ziemi tego pierwiastka brakuje, to szacuje się, że złoża na Księżycu mogą nam wystarczyć na 250 lat.
Zobacz więcej na temat:  Artur Wolski księżyc Polska Akademia Nauk kosmos Ziemia

Roman Ingarden. Fenomenolog o niezwykle bogatym i różnorodnym dorobku

- Pierwszoplanowy myśliciel polski i w ogóle słowiański - tak mówił o Romanie Ingardenie wybitny czeski filozof - uczeń Husserla, sygnatariusz Karty 77, represjonowany przez władze komunistyczne - Jan Patočka. Dlaczego? Życie, twórczość i poglądy jednego z najwybitniejszych polskich filozofów Romana Ingardena w "Eurece" przybliżył prof. Wojciech Starzyński z Polskiej Akademii Nauk.
Zobacz więcej na temat:  Roman Ingarden filozofia Polska Akademia Nauk Jakub Domoradzki

Czy legendarny Jomsborg znajdował się na Wzgórzu Wisielców w Wolinie? Nowa hipoteza badaczy

Na podstawie dotychczasowych odkryć archeologicznych dr Wojciech Filipowiak z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk przedstawił hipotezę, według której Jomsborg - legendarna twierdza wspominana w skandynawskich sagach - mogła znajdować się na terenie Wzgórza Wisielców w Wolinie. U jej podnóża zaś leżało miasto Jom.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski odkrycia i ciekawostki Wolin Wikingowie średniowiecze Polska Akademia Nauk archeologia zachodniopomorskie

Hieroglify, ceramika i afrykańskie wynalazki na 26. Pikniku Naukowym

Odczytanie egipskich hieroglifów, ceramiczna rewolucja i wynalazki z państw Afryki w kontekście wielkich odkryć geograficznych - to propozycje Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN na 26. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik. W nawiązaniu do hasła tegorocznej odsłony - "Rewolucje naukowe" - pracownicy tej placówki przygotowali pokazy i angażujące publiczność wspólne aktywności ilustrujące ważne przełomy w archeologii.
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Kobylecka Piknik Naukowy Piknik Naukowy 2023 archeologia Polska Akademia Nauk

Skandaliczne słowa Engelking. Czarnek: będę rewidował decyzje finansowe dot. Instytutu Socjologii PAN

- Nie zamierzam wpływać na politykę kadrową Instytutu Socjologii PAN. Natomiast będę rewidował decyzje finansowe, bo nie będę finansował na większą skalę instytutu, który utrzymuje ludzi, którzy obrażają Polaków - zapowiedział w TVP Info szef MEiN Przemysław Czarnek, odnosząc się do słów prof. Barbary Engelking.
Zobacz więcej na temat:  POLSKA Ministerstwo Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek edukacja Polska Akademia Nauk

Puszcza Białowieska skrywa coraz mniej tajemnic przed archeologami

W przeciągu zaledwie dwudziestu lat liczba stanowisk archeologicznych w Puszczy Białowieskiej zwiększyła się z kilkudziesięciu do ponad 600. Prastary las cechuje nie tylko obfitość flory i fauny, ale także bogactwo śladów ludzkiej działalności sprzed setek i tysięcy lat. Dzięki nowoczesnej technologii badania tego dziewiczego obszaru stają się coraz łatwiejsze i efektywniejsze.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA odkrycia i ciekawostki Puszcza Białowieska archeologia historia Polski Polska Akademia Nauk

Prof. Daniel Gryko o życiu, pasjach i meandrach kariery naukowej

Wybitny polski uczony, członek Polskiej Akademii Nauk, dyrektor Instytutu Chemii Organicznej PAN, laureat wielu prestiżowych nagród - m.in. Polskiego Nobla - Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Gościem audycji "Po drugiej stronie lustra" był prof. Daniel Gryko, który opowiedział o swojej karierze naukowej, pasjach oraz zawodowych planach. 
Zobacz więcej na temat:  Krzysztof Michalski nowotwory Fundacja na rzecz Nauki Polskiej chemia NAUKA Polska Akademia Nauk

Zatrzymać ciepło w budynku. Fizycy PAN opracowali specjalne powłoki termoizolacyjne

Fizycy z Polskiej Akademii Nauk znaleźli sposób na to, jak zmniejszyć ucieczkę ciepła przez szyby. Przez okna może uciekać nawet 10-50 proc. energii z ogrzewania mieszkań. Z tego powodu naukowcy opracowali sposób na produkcję powłoki termoizolacyjnej do szyb, która zatrzymuje promieniowanie podczerwone. Dzięki temu można zmniejszyć straty ciepła zimą oraz utrzymać niższą temperaturę w mieszkaniu latem. 
Zobacz więcej na temat:  Trójka Witold Lazar Polska Akademia Nauk NAUKA fizyka

Sztuczna inteligencja w walce z podwójną jakością produktów. Polski algorytm wytypuje towary do szczegółowej analizy

Ten sam produkt kupiony w Niemczech, Szwecji czy Polsce, mimo iż zgodnie z prawem unijnym powinien być takiej samej jakości, niestety nierzadko ma bardzo odmienne parametry jakościowe. Ten na rynku polskim ma je z reguły gorsze. Aby walczyć z nieuczciwymi praktykami polscy naukowcy zaprojektowali bazujący na sztucznej inteligencji system ANSI.
Zobacz więcej na temat:  GOSPODARKA sztuczna inteligencja sprzedaż jakość produktu Polska Akademia Nauk uczenie maszynowe

Nobel 2022 w dziedzinie fizyki. "Udowodnili, że świat kwantowy rządzi się innymi prawami"

Francuz Alain Aspect, Amerykanin John F. Clauser i Austriak Anton Zeilinger zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Naukowcy otrzymali ją za eksperymenty z zakresu mechaniki kwantowej. Profesor Krzysztof Meissner z Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego podkreśla, że „nobliści wykorzystali w swoich eksperymentach teorię Johna Stuarta Bella z 1965 roku”.
Zobacz więcej na temat:  Nobel nagroda Nobla Alfred Nobel Polska Akademia Nauk fizyka Krzysztof Meissner Rafał Demkowicz-Dobrzański Alain Aspect John F. Clauser Anton Zeilinger

Nobel 2022: "Svante Pääbo rozwinął nową gałąź nauki"

Po raz pierwszy Nagrody Nobla przyznane zostały w roku 1901. Jednym z trzech Nobli naukowych jest nagroda w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznawana przez Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolińska. Laureatem tego wyróżnienia za rok 2022 został szwedzki biolog i genetyk ewolucyjny - prof. Svante Pääbo. Co zdecydowało o jego sukcesie?
Zobacz więcej na temat:  Krzysztof Michalski Nobel nagroda Nobla Alfred Nobel Polska Akademia Nauk