Polskie Radio
Section05

historia Polski

"Niech diabeł wyklnie mi duszę". Janusz Radziwiłł i rok 1655

"Niech diabeł wyklnie mi duszę, jeślim się kiedy o to znosił dawniej" - pisał hetman Janusz Radziwiłł do swojego stryjecznego brata Bogusława po rozpoczęciu rozmów ze Szwedami latem 1655 roku. Już wówczas nieprzychylni zarzucali mu zdradę i przygotowywanie antykrólewskiego spisku. Jaką w rzeczywistości rolę odegrał Janusz Radziwiłł w czasie potopu szwedzkiego?
Zobacz więcej na temat:  Janusz Radziwiłł potop szwedzki Litwa Henryk Sienkiewicz zdrada Moskwa

Aleksander Janowski. "Przez poznanie kraju do jego ukochania"

Podróże krajoznawcze pociągiem, samochodem, rowerem lub na piechotę to dziś jeden z najpopularniejszych sposobów spędzania wolnego czasu. Jednak nie zawsze tak było. Polski ruch turystyczny rozwinął się za sprawą Aleksandra Janowskiego, który dostrzegł w nim nie tylko możliwość zwiedzania różnych regionów kraju, ale także drogę krzewienia miłości do ojczyzny.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA niepodległość turystyka

Mija 41 lat od śmierci księdza Jerzego Popiełuszki

19 października mija 41 lat od śmierci księdza Jerzego Popiełuszki, zamordowanego w 1984 roku przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Kapłan był duszpasterzem ludzi pracy, kapelanem warszawskiej "Solidarności", obrońcą praw człowieka w PRL. Został porwany i bestialsko zamordowany, gdy wracał do Warszawy po mszy odprawionej w parafii św. Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy. Oprawcy brutalnie go pobili, a ciało wrzucili do Wisły na tamie koło Włocławka.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Popiełuszko Kościół katolicki PRL aktualności katolickie

"Kultura - na śmietnik!". Anatol Stern i bunt futurystów

– To była epoka rewolucji poetyckiej. Podjęliśmy tę walkę w imię unowocześnienia naszej poezji, postawienia przed nią wielkich problemów, nurtujących wówczas Europę – mówił o początkach polskiego futuryzmu Anatol Stern w 1956 roku.
Zobacz więcej na temat:  Anatol Stern Aleksander Wat Jarosław Iwaszkiewicz futuryzm poezja proza 1919 II Rzeczpospolita II RP Dwudziestolecie międzywojenne historia PRL komunizm PRL II wojna światowa awangarda książki KSIĄŻKA KULTURA Bruno Jasieński Tytus Czyżewski Stanisław Młodożeniec policja areszt Tadeusz Peiper

Konkurs Chopinowski. Te werdykty jury kończyły się skandalem

Skandale związane z decyzjami jurorów Konkursu Chopinowskiego rozgrywały się nie tylko między publicznością a jury, lecz także w samym łonie sędziowskiego gremium. W dziejach tej imprezy nie brakowało kontrowersji, ataków krytyki, demonstracyjnych gestów, a nawet awantur.
Zobacz więcej na temat:  Konkurs Chopinowski 2025 konkurs chopinowski Warszawa Jerzy Waldorff Jan Ekier Lidia Grychtołówna Martha Argerich Ivo Pogorelich Ivo Pogorelić fortepian Fryderyk Chopin Yulianna Avdeeva XIX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina XIX Konkurs Chopinowski Jacek Hawryluk Małgorzata Pęcińska

"Brunet wieczorową porą" Barei. Morderstwo w gęstym sosie absurdu

49 lat temu na ekranach polskich kin pojawiła się komedia kryminalna "Brunet wieczorową porą", dla Stanisława Barei dzieło przełomowe. Nie tylko zapowiadało nowy styl, z którym reżyser do dziś jest kojarzony, lecz także przełamało wcześniejszą niechęć krytyki do "bareizmów".
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Bareja Stanisław Tym Krzysztof Kowalewski Wiesław Gołas Jan Kobuszewski Jan Himilsbach Jonasz Kofta Anna Jantar Jacek Fedorowicz historia PRL HISTORIA PRL Edward Gierek komunizm lata 70 1976 komedia kryminał film polski kino premiera

Traktat w Buczaczu - hańba dla skłóconej Rzeczypospolitej

18 października 1672 roku w obozie sułtańskim pod Buczaczem podpisany został traktat, w którym Rzeczpospolita zrzekła się na rzecz Turcji części terytorium wraz ze słynnym Kamieńcem Podolskim oraz zobowiązała się do płacenia sułtanowi rocznego trybutu. Układ nie został ratyfikowany przez sejm i stał się impulsem do wytężenia wysiłków w walce z nieprzyjacielem.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Jan III Sobieski Tatarzy Turcja Kamieniec Podolski Podole

Lucjan Żeligowski - żołnierz, polityk, zdobywca Wilna

Dokładnie 160 lat temu, 17 października 1865 roku, w Oszmianie urodził się Lucjan Żeligowski - żołnierz I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Zasłynął jednak buntem, który - na polecenie Józefa Piłsudskiego - wywołał w Wilnie w 1920 roku. Rewolta doprowadziła do powstania nowego państwa - Litwy Środkowej, a w konsekwencji do przyłączenia Wileńszczyzny do Polski. 
Zobacz więcej na temat:  Józef Piłsudski II Rzeczpospolita wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 bitwa warszawska I wojna światowa Wilno Litwa HISTORIA