Polskie Radio
Section05

II Rzeczpospolita

Generał Stanisław Kopański – obrońca Tobruku

Uczestniczył w I wojnie światowej, brał udział w bojach o Lwów i Wilno w 1919 roku, w czasie wojny obronnej 1939 roku należał do Sztabu Generalnego Naczelnego Wodza, następnie dowodził Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich, która uczestniczyła w heroicznej obronie Tobruku. Po wojnie został zmuszony do pozostania na emigracji. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski II wojna światowa Stanisław Kopański Wielka Brytania

Przewrót majowy. O tym, jak Piłsudski chciał obalić polską sejmokrację

15 maja 1926 marszałek Sejmu Maciej Rataj powołał nowy rząd na czele z Kazimierzem Bartlem - piętnasty gabinet urzędujący od czasów zakończenia I wojny światowej. Decyzja ta była skutkiem przewrotu majowego marszałka Józefa Piłsudskiego - zbrojnego zamachu stanu, który rozpoczął trzynastoletnie autorytarne rządy sanacji.
Zobacz więcej na temat:  przewrót majowy Maciej Rataj Władysław Grabski Józef Piłsudski historia Polski Wincenty Witos

Felicjan Sławoj Składkowski. Barwna biografia ostatniego premiera II RP

- Miał spojrzenie na rzeczywistość pozytywisty, ale duszę romantyka, przez co mówi się, że nie pasował do czasów, w których przyszło mu żyć. To szczególnie trudne, gdy pełni się ważne funkcje publiczne - tak w audycji Polskiego Radia Felicjana Sławoja Składkowskiego oceniała dr hab. Jolanta Załęczny, kierownik Działu Historii i Badań Naukowych w Muzeum Niepodległości w Warszawie.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski II RP Józef Piłsudski Felicjan Sławoj-Składkowski

Leon Kozłowski. Od premiera II RP do narzędzia niemieckiej propagandy

81 lat temu, 11 maja 1944 roku, w Berlinie, podczas alianckiego bombardowania, umarł prof. Leon Kozłowski, archeolog, premier II Rzeczpospolitej w latach 1934-1935, w czasie II wojny światowej więzień NKWD, który opuścił Armię Andersa, a następnie przekroczył niemiecko-sowiecką linię frontu. Powody tej decyzji i dalsze działania Kozłowskiego do dziś wzbudzają kontrowersje.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Leon Kozłowski Katyń

Dlaczego Rosjanie świętują zakończenie II wojny światowej 9 maja?

Akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec wszedł w życie 8 maja o godzinie 23:01. Według czasu moskiewskiego był to już kolejny dzień – 9 maja. Dlatego też Rosja (a do czasu rozpadu bloku sowieckiego również i kraje wchodzące w jego skład) świętuje zakończenie II wojny światowej 9 maja. 
Zobacz więcej na temat:  ZSRR Francja Stany Zjednoczone Wielka Brytania zimna wojna żelazna kurtyna komunizm nazizm III Rzesza Niemcy

O niebezpieczeństwie jakie ściąga na siebie szafot

Pierwszy, najsłynniejszy kat II RP – Stanisław Maciejewski…, ale czy tak się naprawdę nazywał? Jak wyglądał człowiek, który wyspecjalizował się w pozbawianiu życia ludzi w majestacie prawa ? Kim był wcześniej „mistrz śmierci” i co sprawiło, że wybrał ten zawód. Czy żądza pieniędzy, czy chęć rewanżu na ludziach i „złym świecie” sprawiła, że wieszanie stało się pasją, sposobem na życie, a w końcu przekleństwem I kata II RP ? Dlaczego zawsze zakładał białe rękawiczki i dlaczego ostatni węzeł, w Parku Sieleckim na Czerniakowie zawiązał źle ? W Mapie Zbrodni Grzegorz Kalinowski i Bartosz Paluszkiewicz opowiedzą historię urzędowych katów, licencjonowanych likwidatorów, których praca i wódka pochłonęły bez reszty. 
Zobacz więcej na temat:  przestępczość

Krwawa strzelanina na maturze w Wilnie. "Widok ponad wszelki opis przerażający"

Dokładnie 100 lat temu, 6 maja 1925 roku, podczas egzaminu maturalnego w gimnazjum im. Joachima Lelewela w Wilnie doszło do krwawej strzelaniny. W jej wyniku śmierć poniosło pięć osób, w tym dwóch zamachowców, którzy do przeprowadzenia ataku wykorzystali rewolwery i granaty. Była to największa strzelanina szkolna w historii Polski i jedno z pierwszych tego typu wydarzeń na świecie.
Zobacz więcej na temat:  matura Wilno II RP zamach

Maurycy Zamoyski - zbyt łagodny na prezydenturę

Był wybitnym dyplomatą i człowiekiem, który miał istotny wkład w odzyskanie niepodległości. Najbardziej kojarzony jest jednak jako konkurent Gabriela Narutowicza w wyborach prezydenckich w 1922 roku. – Wybranie mojego ojca nie byłoby szczęśliwe dla niego. Był za mało twardy i bezwzględny, a takim niestety trzeba było być w tym czasie – wspominał po latach jego syn, Jan Zamoyski.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Maurycy Zamoyski Gabriel Narutowicz II RP niepodległość odzyskanie niepodległości