Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

II wojna światowa

Przewidział swoją śmierć. Tadeusz Gajcy, powstaniec, który zostawił nam przesłanie

Miał zaledwie 22 lata, kiedy – 81 lat temu, 16 sierpnia 1944 roku – zginął w Powstaniu Warszawskim. Na kilka miesięcy przed śmiercią napisał niezwykły wiersz, w którym zwracał się do "do potomnego". – Wiedział, że jego życie jest skończone – mówił w Polskim Radiu literaturoznawca Bronisław Maj o tym nieco zapominanym wielkim poecie. Zobacz więcej na temat:  Tadeusz Gajcy Powstanie Warszawskie literatura poezja Warszawa wspomnienie

Losy Tadeusza Płużańskiego. Filozofia jako obrona człowieka przed złem

Tadeusz Płużański - żołnierz i konspirator - spędził łącznie w niemieckim obozie koncentracyjnym i stalinowskim więzieniu aż 14 lat. Traumatyczne doświadczenia zainspirowały go do podjęcia studiów filozoficznych, dzięki którym chciał dawać świadectwo o wartości ludzkiej. Zobacz więcej na temat:  procesy polityczne Żołnierze Wyklęci stalinizm komunizm niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne nazizm Tadeusz Płużański

Maria Wittek. Pierwsza w historii polska kobieta-generał

- Dla nas generał Wittek była tym samym, czym dla Legionów był Marszałek Piłsudski – mówiła na antenie Polskiego Radia podopieczna Marii Wittekówny z Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Służyła w wojnie polsko-bolszewickiej, biorąc udział m.in. w obronie Lwowa w 1920 roku w szeregach Ochotniczej Legii Kobiet. Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie okupacja niemiecka kobieta Elżbieta Zawacka wojna polsko-bolszewicka Maria Wittek Wojsko Polskie

Powstanie Warszawskie. "Jak opadł kurz, zobaczyłem jatkę z ludzkich ciał"

13 sierpnia 1944 roku wycofujący się Niemcy pozostawili w okolicach pl. Zamkowego opancerzony pojazd transportowy wypełniony ładunkami wybuchowymi. Kiedy żołnierze Batalionu "Gustaw" zdobytym pojazdem wjechali w ul. Kilińskiego przy Podwalu, nastąpiła ogromna eksplozja. Śmierć poniosło co najmniej 300 osób, wśród nich 67 żołnierzy Batalionu "Gustaw". Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie Armia Krajowa Tadeusz Bór-Komorowski Niemcy III Rzesza nazizm zbrodnie wojenne

"Tylko proszę nie płakać". Wspomnienia matki o skatowanym Janku Bytnarze

– Podszedł do mnie Tadeusz Zawadzki i mówi: "jest Jasiek. Tylko proszę nie płakać. Proszę być naprawdę dzielną" – opowiadała Zdzisława Bytnar, powstanka warszawska, matka Janka "Rudego", o swoim spotkaniu ze śmiertelnie skatowanym przez Niemców synem. W rocznicę śmierci Zdzisławy Bytnar przypominamy historię jej życia i przejmujący wywiad, który zachował się w radiowym archiwum. Zobacz więcej na temat:  Jan Bytnar Warszawa Powstanie Warszawskie pedagog Legiony Polskie

Stanisław Tatar. "Zapisał się ciemną kartą w historii Polskiego Państwa Podziemnego"

Człowiek, który zapisał się ciemną kartą w historii Polskiego Państwa Podziemnego, a jednocześnie jedna z najważniejszych postaci w polskiej konspiracji. Zdolny organizator, ale despotyczny dowódca z kompleksem wykluczenia z elitarnego grona piłsudczykowskich legionistów – tak opisywał go Jan Nowak-Jeziorański. Czym Tatar zasłużył sobie na tak surową ocenę? Zobacz więcej na temat:  Stanisław Tatar Armia Krajowa

Powstanie Warszawskie. Churchill pisze do Stalina. "Zapoznałem się z rozpaczliwym telegramem Polaków z Warszawy"

Brytyjski premier Winston Churchill 12 sierpnia 1944 roku depeszuje bezskutecznie do Stalina: "Zapoznałem się z rozpaczliwym telegramem Polaków z Warszawy, po dziesięciu dniach wciąż jeszcze walczących. Błagają o karabiny maszynowe i amunicję. Czy nie może pan udzielić im dalszej pomocy, odległość bowiem z Włoch jest bardzo duża?" Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie Warszawa Niemcy III Rzesza Winston Churchill Józef Stalin nazizm zbrodnie wojenne

POSŁUCHAJ Gen. Władysław Anders wspomina, jak dowiedział się w sowieckim więzieniu o tym, że zostanie dowódcą armii

- O mianowaniu mnie dowódcą mającej powstać armii dowiedziałem się 4 sierpnia 1941. Była to wiadomość nieoficjalna, gdyż zakomunikowało mi ją dwóch dostojników sowieckich: Beria, ówczesny wszechwładny szef NKWD, oraz jego zastępca Wsiewołod Mierkułow - wspominał generał Władysław Anders.  Zobacz więcej na temat:  Władysław Anders Armia Polska w ZSRR Ławrientij Beria Władysław Sikorski Zygmunt Szyszko-Bohusz skarby archiwum historia historia Polski