Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

zbrodnia katyńska

Zbrodnia katyńska była zemstą za 1920 rok? "Sowieci nigdy nie zapomnieli, jak Armia Czerwona poległa"

Wiosną 1940 roku Sowieci zamordowali ok. 22 tys. przedstawicieli polskich elit osadzonych w obozach specjalnych i więzieniach. Oficjalnie uczynili to z powodu nienawiści, jaką polscy jeńcy żywili do Związku Sowieckiego. Czy innym powodem dokonania zbrodni katyńskiej mogła być chęć zemsty za porażkę, którą ponieśli w wojnie z Polską w 1920 roku? Zobacz więcej na temat:  historia Polski zbrodnie sowieckie bitwa warszawska Józef Stalin II wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II RP

Józef Czapski. Poszukiwania zaginionych polskich jeńców

Pytania o los jeńców wywiezionych z Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska zaczęły się pojawiać już w pierwszej połowie 1940 roku. Zadawali je ci nieliczni ocaleli, którzy przebywali w obozie w Griazowcu. O zaginionych pytały w listach zaniepokojone rodziny. Ustanowionym przez gen. Władysława Andersa koordynatorem poszukiwań nieobecnych kolegów został Józef Czapski – ocalały ze Starobielska. Zobacz więcej na temat:  Katyń zbrodnie sowieckie Józef Stalin Władysław Anders armia Andersa Józef Czapski II wojna światowa Rosja Niemcy

Odpowiadał za los polskich jeńców. Posłuchaj jego zeznań

Gdy na początku lat 90. XX wieku wszczęto śledztwo w sprawie zbrodni katyńskiej, jedną z najważniejszych osób przesłuchiwanych w charakterze świadka był Piotr Soprunienko - naczelnik Zarządu ds. Jeńców Wojennych NKWD ZSRR. W Archiwum Polskiego Radia zachował się fragment zeznań, które złożył w kwietniu 1991 roku. Zobacz więcej na temat:  historia Polski zbrodnie sowieckie II wojna światowa ZSRR stalinizm Kozielsk Katyń Starobielsk Ostaszków

"Warstwy ciał jedne na drugich". Mackiewicz i Goetel o poszukiwaniu prawdy o Katyniu

"Jeden, dwa, trzy trupy ludzkie robią już ciężkie i przygniatające wrażenie. Proszę sobie wyobrazić ich tysiące, tysiące, i wszystkie w mundurach oficerów polskich..." – pisał Józef Mackiewicz o ekshumacjach przeprowadzanych wiosną 1943 roku w Katyniu. Dziś obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej​. Zobacz więcej na temat:  Józef Mackiewicz Ferdynand Goetel Katyń ekshumacja

Naukowcy, lekarze, sportowcy, literaci. Ofiary zbrodni katyńskiej

- Mimo koszmaru niewoli mogłem w obozie spotkać fantastycznych rodaków. Był tu kwiat inteligencji polskiej, ludzie wszystkich możliwych profesji i zamiłowań – wspominał przed radiowym mikrofonem ks. Zdzisław Peszkowski, jeniec obozu w Kozielsku, jeden z nielicznych, którzy uniknęli śmierci w Katyniu. Zobacz więcej na temat:  Katyń Starobielsk Kozielsk Zdzisław Peszkowski Józef Czapski lekarz sportowcy literatura

Mord, kłamstwo i walka o prawdę. Kalendarium zbrodni katyńskiej

Zamordowanie przez Sowietów tysięcy polskich oficerów i przedstawicieli elit było zaplanowaną akcją zagłady tej części społeczeństwa II RP, która stanowiła fundament polskiej państwowości. Dla komunistów był to wstęp do późniejszego przejęcia władzy, dlatego kłamstwo katyńskie stało się jedną z podwalin PRL. Od początku jednak Polacy domagali się ujawnienia prawdy o zbrodni. Zobacz więcej na temat:  Katyń II wojna światowa Rosja II RP Kozielsk Starobielsk Ostaszków NKWD stalinizm Józef Stalin ludobójstwo

"Naszych kolegów nie ma". Wspomnienia ocalonych z Katynia

- Nadchodziły listy z kraju z zapytaniami o jeńców, którzy nie znajdowali się w naszym obozie. Gdy pytaliśmy enkawudzistów, dlaczego ci jeńcy nie piszą [listów], odpowiadali, że pewnie dlatego, że nie chcą pisać – wspominał na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w 1963 roku gen. Jerzy Wołkowicki, jeden z nielicznych Polaków, którzy przeżyli zbrodnię katyńską.  Zobacz więcej na temat:  zbrodnie sowieckie Katyń Józef Czapski armia Andersa Władysław Anders

Zbrodnia katyńska. Zagłada polskich elit

13 kwietnia 1943 roku Niemcy zorganizowali w Berlinie konferencję, na której poinformowali o znalezieniu masowych grobów polskich oficerów. Był to pierwszy oficjalny komunikat zamordowanych Polakach. Dwa dni później Sowieckie Biuro Informacyjne ogłosiło, że polscy jeńcy "wpadli w ręce niemieckich katów faszystowskich w lecie 1941 roku, po wycofaniu się wojsk sowieckich z rejonu Smoleńska". Zobacz więcej na temat:  Armia Czerwona Józef Stalin Katyń komunizm Niemcy NKWD

Zbrodnia katyńska. Józef Czapski - więzień ze Starobielska, który uniknął śmierci

- Józef Czapski myślał, że to był przypadek. Jego siostra Maria mówiła, że to cud. Dopiero pod koniec życia Czapski dowiedział się, że wraz z grupą ok. 70 towarzyszy został niejako wypisany z obozu w Starobielsku na skutek not dyplomatycznych, które szły od austriacko-niemieckiej linii jego rodziny do niemieckiej ambasady w Rzymie w czasie, gdy Rosja z Niemcami byli w okresie paktu o nieagresji - mówiła w Dwójce Agnieszka Kosińska, kierownik Pawilonu J. Czapskiego w Krakowie. Zobacz więcej na temat:  Józef Czapski Dorota Gacek Dwójka Agnieszka Kosińska Kraków wystawa Pawilon Józefa Czapskiego

Wspomnienia więźniów sowieckich obozów – w 85. rocznicę zbrodni katyńskiej

Decyzją najwyższych władz ZSRR w kwietniu 1940 roku rozstrzelano bez procesu i wyroku 22 tys. polskich oficerów, policjantów, ale także cywili wziętych do niewoli po napaści Rosji na Polskę we wrześniu 1939 r. Strzałem w tył głowy NKWD zabiło lekarzy, naukowców, artystów, nauczycieli, urzędników, prawników. Ofiary grzebano w zbiorowych mogiłach w Katyniu pod Smoleńskiem, Charkowie, Bykowni oraz Miednoje. W 85. rocznicę zbrodni katyńskiej, zaprosiliśmy do wysłuchania wspomnień więźniów sowieckich obozów. Zobacz więcej na temat:  Katyń Dwójka historia Polski Aleksandra Łapkiewicz