Monika Gigier w PolskieRadio.pl

Tajemnice i symbole letniego przesilenia

Rozpoczęło się lato, a zapoczątkowało je wydarzenie ważne dla wielu kultur świata – letnie przesilenie. Co się dzieje, podczas najdłuższego dnia i najkrótszej nocy w roku, gdy woda łączy się z ogniem? Odpowiedź znajdujemy w pradawnych obrzędach, których echa słyszymy do dziś.

Kupała, Noc Świętojańska czy Wianki? Letnie przesilenie w polskiej (pop)kulturze ludowej

Ciche puszczanie kwietnych wianków na wodę czy huczna impreza na wiślanych bulwarach? Szukanie kwiatu paproci w lesie czy szukanie najlepszej imprezy w mieście? Skakanie przez ogniska czy puszczanie lampionów? Jak dziś wygląda letnie przesilenie w polskiej (pop)kulturze?

Jak „nigdy więcej” stało się banalne. Paweł Mościcki o „kulturze eksterminacji”

Jak to możliwe, że dokonująca się na naszych oczach zbrodnia ludobójstwa na Palestyńczykach odbywa przy aprobacie i wsparciu najważniejszych zachodnich państw i instytucji oraz obojętności większości zachodniej opinii publicznej? Być może przez dekady pewne rodzaje ludobójstwa zostały znormalizowane. Być może żyjemy w „kulturze eksterminacji”. Zobacz więcej na temat: folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa sztuka ludowa etnografia world music Aleksandra Stec dziedzictwo narodowe Maria Czok Jan Słowiński konflikt w Strefie Gazy konflikty międzynarodowe Piotr Kędziorek

Andrzej Dybczak i "Las duchów". Reportaż o Syberii z Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego

"Las duchów" to historia o tym, jak podróże, a później rozmowy z mieszkańcami Syberii zaczęły się od zwykłej ciekawości wywołanej widokiem przedmiotów odkrytych w muzeum. Przez lata ukryte w magazynach, nagle stały się żywe i połączyły przeszłość z teraźniejszością.

Z pamiętnika młodego zielarza, czyli o niezwykłej sile roślin

W maju jak w raju! Ale dlaczego czasami bez słońca i z przymrozkami?? Te chłodne majowe dni nie wzięły się znikąd. Są a nie odpowiedzialni pewni "źli na ogrody chłopacy"... Co to za hultaje? O tym między innymi opowie bohaterka Źródełka - doktor Sara Orzechowska, wielbicielka wszelkiej maści chwastów i znająca nie jedną legendę o roślinach etnolożka.

Kobiety przekraczają granice

Pierwsze pokolenie amerykańskich pisarek meksykańskiego pochodzenia, skrzypaczki z pogranicza polsko-białoruskiego, pierwsza góralska poetka, włoska tancerka, która wprowadza taniec intuicyjny do Polski w XX w., artystka XXI w., która postrzega odejście od norm jako pogoń za swoim ja. Co je łączy? Każda z nich na swój sposób przekracza granice - te fizyczne, jak i mentalne. W sobotnim Poranku Dwójki bohaterkami będą właśnie takie kobiety.

Ostatkowe szaleństwa

To niezwykły czas w tradycyjnym kalendarzu! Karnawał - lub po "ludowemu" - Zapusty! Jego ostatnie dni, czyli Ostatki, to kulminacja zabaw i psot! Świat staje wtedy na głowie: zwierzę staje się człowiekiem, człowiek - zwierzakiem, orka tańczy z psem, a dziewczynka z koniem! Niedźwiedzie odwiedzają domy, tajemniczy Zapust przychodzi na zabawy...

Źródełko w nowej formule. Twórz je z nami!

Źródełko w nowej odsłonie zaczynamy od opowieści o miłości! Dlaczego zakochani świętują teraz 14 lutego, a nie latem, w noc kupały? Czy święty Walenty był znany w Polsce 100 lat temu? Kiedy żyjący dawniej na wsi młodzi ludzie mieli czas na randki? Jakie rośliny pomagały zdobyć miłość? I – czy polskie pieśni miłosne były zawsze wesołe?

Wieczór, gdy przychodzą dusze przodków

Wigilia często była jedzona w kuchni, to był przełomowy moment w roku, kiedy należało zapewnić sobie, gospodarstwu, zwierzętom pomyślność w nowym roku, dlatego każda rzecz, przedmiot i zwyczaj był bardzo ważne. Przy brzmieniu kolęd i pastorałek razem z Moniką Gigier przyglądaliśmy się tradycjom bożonarodzeniowym w Beskidzie Sądeckim.

Wigilia jako skarb narodowy. Czy wpiszemy zwyczaje wigilijne na listę UNESCO?

W każdym zakątku naszego kraju obchodzona jest nieco inaczej. Na stole wieczerzy poprzedzającej Boże Narodzenie triumfy święci kutia albo kluski z makiem. Tu uszka, tam krokiety, gdzie indziej pierogi. W pokoju dumnie stanie choinka, szopka, a może słomiany dziad? Czy tak zróżnicowany zwyczaj świąteczny powinien trafić na światową listę dziedzictwa niematerialnego?

Monika Gigier

Tajemnice i symbole letniego przesilenia

Kupała, Noc Świętojańska czy Wianki? Letnie przesilenie w polskiej (pop)kulturze ludowej

Do tańca i do różańca. Czerwcowe propozycje folkowe

Portale do innych krain

Jak „nigdy więcej” stało się banalne. Paweł Mościcki o „kulturze eksterminacji”

Andrzej Dybczak i "Las duchów". Reportaż o Syberii z Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego

Z pamiętnika młodego zielarza, czyli o niezwykłej sile roślin

Wiosna niejedno ma imię!

Kobiety przekraczają granice

Ostatkowe szaleństwa

Źródełko w nowej formule. Twórz je z nami!

Tabu w polskiej bajce ludowej. Violetta Wróblewska przybliża świat folkloru

Strzelanie z bata, dzwonki i muzyka. Dziady Noworoczne

Rok 2024 na rodzimej scenie trad-folkowej. Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy?

Wieczór, gdy przychodzą dusze przodków

Wigilia jako skarb narodowy. Czy wpiszemy zwyczaje wigilijne na listę UNESCO?

Z sądeckiego Drzewa Świata do etnobotanicznego zielnika

Święta muzyki świata i dzieci świata