"Budujemy nasz uniwersytet na gruzach". Powrót UW po wojnie Dokładnie 80 lat temu, 16 grudnia 1945 roku, miała miejsce inauguracja pierwszego powojennego roku akademickiego na Uniwersytecie Warszawskim. W Archiwum Polskiego Radia zachował się fragment unikatowego nagrania z tego wydarzenia. Zobacz więcej na temat: Uniwersytet Warszawski Warszawa
Ofensywa w Ardenach. Desperacka akcja III Rzeszy Hitlerowi dwa razy udało się nabrać zachodnich dowódców na ten sam podstęp. Jednak, o ile w 1940 roku, dzięki zaskakującemu manewrowi z terenu górzystych Ardenów, udało mu się pokonać Francję, o tyle w 1944 roku powtórzenie tego sukcesu nie było już możliwe. Zobacz więcej na temat: Adolf Hitler Francja Niemcy nazizm III Rzesza Ardeny
Nieznana historia o genialnej artystce z Chełma - Opuściłam Polskę, będąc małym dzieckiem. Ale należę do tej ziemi. Przecież moje korzenie są tutaj – podkreślała w Polskim Radiu Ida Haendel. 15 grudnia wspominamy 96. rocznicę urodzin tej znakomitej skrzypaczki wywodzącej się z rodziny polskich Żydów z Chełma. Zobacz więcej na temat: muzyka klasyczna Henryk Wieniawski skrzypce Żydzi Stany Zjednoczone wspomnienie
Adolf Eichmann. Wyrok śmierci na mordercy milionów Żydów 15 grudnia 1961 roku sąd w Jerozolimie skazał "mordercę zza biurka" Adolfa Eichmanna na karę śmierci. Nazistowski niemiecki zbrodniarz wojenny, sprawca jednej z największych zbrodni przeciwko ludzkości, główny koordynator i wykonawca planu Ostatecznego Rozwiązania Kwestii Żydowskiej, został porwany przez izraelską agencję wywiadowczą Mosad w Argentynie i wywieziony do Izraela. Zobacz więcej na temat: Adolf Eichmann Argentyna deportacja Holokaust III Rzesza Izrael POLSKA
Eugeniusz Lokajski. "Nie szafował życiem podległych sobie żołnierzy" Sława wybitnego lekkoatlety z czasów dwudziestolecia międzywojennego pomogła mu w czasie okupacji. Został zwolniony z łapanki przez niemieckiego żandarma, który rozpoznał go jako znanego sportowca. Zobacz więcej na temat: Dwudziestolecie międzywojenne okupacja niemiecka Powstanie Warszawskie Lekkoatletyka Warszawa
PZL.37 "Łoś". Najnowocześniejszy polski samolot września 1939 Uważany za jedną z najlepszych polskich przedwojennych konstrukcji znajdował się w czołówce maszyn w swojej klasie. Nowatorskich i eleganckich bombowców było jednak za mało, żeby zmienić wynik wojny 1939 roku. Zobacz więcej na temat: lotnictwo samolot samoloty II Rzeczpospolita 1939 Bartłomiej Makowski
To oni przed wojną przeczuli katastrofę. Prorocze "Przyjście wroga" - Najwyraźniejszą wspólną cechą moją i moich wileńskich kolegów był katastrofizm - mówił w archiwalnym wywiadzie Jerzy Zagórski. Poeta, urodzony 13 grudnia 1907 roku, wspominał w Polskim Radiu m.in. swoje literackie początki i młodzieńcze teksty, których wizje były jak z koszmarów. Zobacz więcej na temat: Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Zagórski literatura poezja sprawiedliwi wśród narodów świata
Stanisław Mikołajczyk. Przegrał walkę o kształt powojennej Polski – Wiążąc się serdeczną współpracą ze sprzymierzonymi narodami, proklamuję swą wiarę w demokrację i zaufanie do wielkich przywódców demokracji: prezydenta Roosevelta i premiera Churchilla – mówił w jednym z przemówień premier Stanisław Mikołajczyk. Zobacz więcej na temat: Franklin Delano Roosevelt Józef Stalin Stanisław Mikołajczyk Teheran Winston Churchill Władysław Sikorski
Lebensborn. III Rzesza chciała stworzyć z dzieci rasę panów 90 lat temu, 12 grudnia 1935, Heinrich Himmler, osoba numer dwa w nazistowskich Niemczech, powołał do życia organizację, której nazwę należy tłumaczyć jako "Źródło życia". Jej zadaniem było stworzenie warunków do przyjścia na świat "wartościowych rasowo" Niemców. W czasie wojny stała się miejscem, gdzie zrabowane przez okupantów dzieci przechodziły pranie mózgów. Zobacz więcej na temat: III Rzesza rasizm okupacja niemiecka nazizm Heinrich Himmler Adolf Hitler dzieci Anna Malinowska
Gen. Stanisław Maczek. "Bijcie się twardo, ale po rycersku" 11 grudnia 1994 roku zmarł gen. Stanisław Maczek, bohater II wojny światowej, utalentowany dowódca 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falaise podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 roku i wyzwoleniem holenderskiej Bredy. "Bijcie się twardo, ale po rycersku" - apelował do swoich żołnierzy. Zobacz więcej na temat: Francja I wojna światowa II Rzeczpospolita Niemcy Stanisław Maczek Wielka Brytania
"Ludzkość nie powinna zapomnieć, co to jest Holocaust" 10 grudnia 1942 roku Edward Raczyński przedstawił aliantom szczegółowy raport o Holokauście, sporządzony na podstawie dokumentów przywiezionych do Londynu przez Jana Karskiego. Zobacz więcej na temat: Holokaust Jan Karski Niemcy III Rzesza nazizm niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne HISTORIA
Adam Borys. Twórca batalionu "Parasol" Każdy wstępujący do "Parasola" musiał zmienić pseudonim i zerwać kontakty z poprzednim oddziałem. Nie utrzymywano kontaktów prywatnych. Dowódca wymagał bezwzględnego posłuszeństwa i poświęcenia. 10 grudnia 1909 roku urodził się Adam Borys, organizator i pierwszy dowódca batalionu "Parasol" i cichociemny. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Adam Borys Cichociemni batalion
Tadeusz Tomaszewski. Świadek płonącej Warszawy – Dziesięć godzin takiego piekła, że nikt kto tego nie przeżył, nie może powziąć nawet przybliżonego wyobrażenia – wspominał bombardowanie Warszawy na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa gen. Tadeusz Tomaszewski. Zobacz więcej na temat: 1939 Dwudziestolecie międzywojenne HISTORIA kampania wrześniowa Warszawa Bartłomiej Makowski
Czy sympatia polskiego premiera i niemieckiego kanclerza przyczyni się do pojednania narodów? Ocena relacji na linii Warszawa-Berlin Marzenna Guz-Vetter, politolożka, była dyrektora Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, ocenia zapowiadane nowe otwarcie w relacjach polsko-niemieckich. Zobacz więcej na temat: relacje polsko-niemieckie Friedrich Merz Donald Tusk
Mordowali zamiast leczyć. Proces nazistowskich lekarzy 9 grudnia 1946 roku rozpoczął się w Norymberdze tzw. proces lekarzy. Byli lekarzami, ale sprzeniewierzyli się składanej przysiędze. Mimo zadania olbrzymich cierpień tysiącom istnień ludzkich prawie żaden z nich nie poczuwał się do winy. Zobacz więcej na temat: Holokaust Ravensbrück zbrodnie wojenne Auschwitz III Rzesza Niemcy nazizm niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne
Rada Narodowa. Symboliczny parlament na obczyźnie - Rada Narodowa powstawała jako namiastka parlamentu, ale też jako wyraz tego, o czym mówił gen. Władysław Sikorski: iż na obczyźnie ukształtował się Rząd Jedności Narodowej - mówił prof. Eugeniusz Duraczyński. - Rada Narodowa miała symbolizować tę jedność. Zobacz więcej na temat: ignacy paderewski Stanisław Grabski Stanisław Mikołajczyk Władysław Raczkiewicz Władysław Sikorski emigracja
Testament "Dzięcioła". Kto wsypał szefa wywiadu AK? Memoriał płk. Mariana Drobika zawierał smutną i proroczą wizję, której nie chcieli dopuścić do świadomości najwyżsi dowódcy Polskiego Państwa Podziemnego. Czy dokument stał się przyczyną aresztowania człowieka, który kierował Oddziałem II Komendy Głównej Armii Krajowej? Zobacz więcej na temat: Armia Krajowa Niemcy nazizm zbrodnie wojenne
Niemieckie piekło na polskiej ziemi 8 grudnia 1941 roku Niemcy wymordowali w Chełmnie nad Nerem siedmiuset Żydów. Wydarzenie to zapoczątkowało działalność pierwszego nazistowskiego obozu zagłady na ziemiach polskich – KL Kulmhof. Miejsca, gdzie śmierć poniosło około 200 tysięcy osób. Zobacz więcej na temat: III Rzesza niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne nazizm Holokaust Chełmno Żydzi