Polskie Radio
Section05

zbrodnie wojenne

RONA. Rosjanie w niemieckich mundurach tłumią powstanie

RONA, czyli brygada rosyjskich kolaborantów na niemieckim żołdzie, to, podobnie jak pułk SS Oskara Dirlewangera złożony w większości z kryminalistów, jednostka, która w czasie tłumienia Powstania Warszawskiego wsławiła się największą brutalnością. Rosjanie spod znaku swastyki od narażania życia w walce preferowali gwałty, morderstwa i grabieże.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Powstanie Warszawskie II wojna światowa Bronisław Kamiński Rosja ZSRR III Rzesza

Zapomniany Holokaust. Zagłada Romów i Sinti z 1944 roku

2 sierpnia 1944 r. Niemcy przystąpili do likwidacji tzw. obozu romskiego w Auschwitz-Birkenau, mordując w komorach gazowych tysiące Romów i Sinti. Ale Auschwitz to nie jedyne miejsce, które odcisnęło tragiczne piętno na ludności romskiej w czasie II wojny światowej. De facto, możemy nadal nie znać wszystkich. 
Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa sztuka ludowa etnografia world music Aleksandra Tykarska Mariana Kril Aleksandra Stec Małgorzata Nieciecka- Mac Romowie II wojna światowa

Śmierć gen. Stefana Grota-Roweckiego. Zamordowany w zemście za wybuch Powstania Warszawskiego

Niemcy zamordowali komendanta Sił Zbrojnych AK, a władze PRL skazały go na zapomnienie. Bardzo długo nie wspominano o nim na lekcjach historii. 2 sierpnia 1944 roku zginął gen. Stefan Grot-Rowecki, organizator i pierwszy dowódca Armii Krajowej. Wszystko wskazuje na to, że został on zamordowany w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen na osobisty rozkaz Heinricha Himmlera. Miała być to zemsta za wybuch Powstania Warszawskiego. 
Zobacz więcej na temat:  Armia Krajowa II wojna światowa Stefan Grot-Rowecki Niemcy nazizm Powstanie Warszawskie

Antoni Chruściel. Dowodził całością walk w Powstaniu Warszawskim, załamał się tylko raz

Gen. Antoni Chruściel "Monter" był komendantem Okręgu Warszawa Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej, bezpośrednim dowódcą sił zbrojnych w czasie Powstania Warszawskiego. To informacja przekazana przez niego, o Sowietach wkraczających na Pragę, przyczyniła się do przyspieszenia decyzji o wybuchu zrywu.
Zobacz więcej na temat:  Antoni Chruściel Armia Krajowa II wojna światowa Powstanie Warszawskie Niemcy nazizm Warszawa

Obcokrajowcy w Powstaniu Warszawskim. Od nigeryjskiego jazzmana po niemieckich dezerterów

- Warszawa była owładnięta ideą wolnościową. Ten ogromny entuzjazm, którym żyła polska stolica i którego doświadczali warszawiacy przez pierwsze dni powstania, udzielał się wszystkim, którzy byli wtedy w Warszawie - tłumaczył w audycji Polskiego Radia przyczyny udziału obcokrajowców w Powstaniu Warszawskim historyk prof. Rafał Habielski.
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie 1944 Warszawa II wojna światowa Niemcy nazizm okupacja niemiecka

Od "Zakazanych piosenek", przez "Kanał", po "Miasto 44". Filmy o Powstaniu Warszawskim

Dziesiąta muza jest nierozerwalnie połączona z Powstaniem Warszawskim. Już w trakcie zrywu jego przebieg śledziło oko kamery. Temat heroizmu i tragedii walczącej stolicy daje pole do licznych interpretacji, nic dziwnego, że do dzisiaj inspiruje scenarzystów i reżyserów.
Zobacz więcej na temat:  film polski Powstanie Warszawskie Andrzej Wajda Jan Komasa Janusz Morgenstern Krzysztof Kamil Baczyński Danuta Szaflarska Andrzej Munk II wojna światowa Warszawa Niemcy

Jan Mazurkiewicz "Radosław" o powstaniu. Ocenzurowana wypowiedź z 1957

- Można powiedzieć, że wbrew zdrowej logice i porządkowi wojennemu naczelne dowództwo powstania pierwsze rozpoczęło walkę na swoim odcinku - mówił w radiowej gawędzie w 1957 roku Jan Mazurkiewicz "Radosław", dowódca najsilniejszego powstańczego zgrupowania. Ale powiedział też coś jeszcze. Być może te słowa spowodowały, że jego przemówienie najprawdopodobniej, zamiast na antenę, trafiło na półkę radiowego archiwum. 
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Warszawskie Jan Mazurkiewicz okupacja niemiecka II wojna światowa Niemcy nazizm

Ostatnie dni katowni Gestapo. 81. rocznica likwidacji więzienia na Pawiaku

– Kiedy już wyraźnie było słychać sowieckie armaty pod Warszawą, wydawało nam się, że Niemcy po prostu zlikwidują nas, wysadzą Pawiak w powietrze i cała historia warunków, jakie tam istniały, ulegnie zatarciu – wspominał były więzień w nagraniu z Archiwum Polskiego Radia. 30 lipca 1944 roku Niemcy rozpoczęli likwidację więzienia na Pawiaku. Blisko 2000 więźniów wysłano do obozów koncentracyjnych. 
Zobacz więcej na temat:  okupacja niemiecka Warszawa II wojna światowa Pawiak Niemcy III RP

Henryk Sławik. Bohater trzech narodów, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Po przybyciu na Węgry jesienią 1939 roku zaczął organizować pomoc dla uciekinierów z Polski. Dzięki jego staraniom udało się uratować wielu Żydów, w tym znaczną liczbę dzieci. Za niesienie pomocy Żydom został zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym w Mauthausen. 16 lipca mija 131. rocznica urodzin Henryka Sławika. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski sprawiedliwi wśród narodów świata Dzień Węgierski w Polskim Radiu Węgry Holokaust Niemcy nazizm Żydzi II wojna światowa