Polskie Radio
Section05

Norymberga

Göring na ławie oskarżonych. Jak wyglądał proces nazistów?

W kinach możemy już oglądać "Norymbergę" Jamesa Vanderbilta, w której Russell Crowe wciela się w postać sądzonego przez Aliantów Hermana Göringa. Jak naprawdę wyglądał proces hitlerowskich zbrodniarzy? Jak doszło do Norymbergi i jaką rolę odgrywali w niej Polacy? Gościem Krzysztofa Grzybowskiego był Sebastian Pawlina, historyk i publicysta (Muzeum Historii Polski).
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa III Rzesza zbrodnie wojenne

Norymberga na ekranie i w historii: rewelacyjny film na 80. rocznicę procesów przywódców III Rzeszy

Dziś do kin wchodzi film o procesach norymberskich miał budzić kontrowersje – od nieoczywistej obsady po ryzyko, że Hermann Göring zostanie przedstawiony zbyt atrakcyjnie. Tymczasem, jak mówi krytyk filmowy Krzysztof Połaski, to „jeden z najmocniejszych filmów końcówki roku”, a Russell Crowe „daje najlepszą rolę od wielu lat”. W produkcji, która opiera się głównie na dialogu, bohaterowie „toczą pojedynek na słowa, a nie na akcję”, a siła filmu wynika z historycznej prawdy – także tej dotyczącej sensu i paradoksów procesu norymberskiego. Historyk dr Michał Przeperski podkreśla, że był to „najważniejszy proces w dziejach współczesnej Europy i fundament całego powojennego prawa międzynarodowego”.
Zobacz więcej na temat:  filmy russel crowe Rami Malek II wojna światowa historie

Dlaczego Mengele nie stanął przed trybunałem w Norymberdze?

Był lekarzem, ale zamiast leczyć, wolał zabijać i zadawać ból. Okrucieństwo stało się jego drugą naturą. Wśród więźniów Auschwitz budził przerażenie. Nazywano go "Aniołem Śmierci". W jaki sposób po klęsce nazistów Josefowi Mengele udało się uniknąć kary?
Zobacz więcej na temat:  nazizm Niemcy Holokaust lekarz zbrodnie wojenne niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Auschwitz eksperyment przestępczość więźniowie II wojna światowa

Skazani w Norymberdze. Po wojnie pozostali milionerami

Jedni od samego początku wspierali partię Hitlera, inni byli oportunistami, którym przyjaźń z nazistami posłużyła do zarobienia pieniędzy. I jedni, i drudzy nie mieli nic przeciwko popełnianiu zbrodni wojennych, o ile służyło to ich firmom. Niektórych skazano w Norymberdze, ale prawie wszystkich zwolniono przedterminowo. Potem wiodło im się całkiem nieźle.
Zobacz więcej na temat:  Niemcy Niemcy Zachodnie nazizm przemysł zbrodnie wojenne RFN Stany Zjednoczone III Rzesza

Film, który brzmi jak przestroga. "Norymberga" Jamesa Vanderbilta

Film o zwodniczości zła i "urodzie" psychologicznej manipulacji, na którą nie ma mocnych. Opowieść nie tylko o jednym z najbardziej znamiennych procesów w historii, ale także o ludzkiej psychice, władzy i odpowiedzialności. Na ekranach polskich kin dostępny jest już film "Normyberga" Jamesa Vanderbilta. "Ten film to nie tylko historia, to ostrzeżenie. Przestroga, której świat nie chce słyszeć" - podkreślają krytycy
Zobacz więcej na temat:  kino FILM KULTURA Dariusz Wolski Dwójka

Sąd nad niemieckimi zbrodniarzami. 80 lat temu rozpoczął się Proces Norymberski

20 listopada 2025 roku mija osiemdziesiąta rocznica rozpoczęcia Procesu Norymberskiego – bezprecedensowego wydarzenia w historii prawa międzynarodowego, które po raz pierwszy postawiło przed sądem najwyższych przywódców państwa odpowiedzialnych za zbrodnie wojenne i przeciwko ludzkości. W Norymberdze przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym stanęło 22 najważniejszych dygnitarzy III Rzeszy Niemieckiej, w tym ministrowie, dowódcy wojskowi, ideolodzy i organizatorzy propagandy.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa zbrodnie wojenne Niemcy III Rzesza sąd

"Sala 600. Świadkowie Norymbergi" - audioserial o procesach największych zbrodniarzy

Audioserial "Sala 600. Świadkowie Norymbergi" to projekt dokumentalny Instytutu Pileckiego, realizowany we współpracy ze Studiem Reportażu Polskiego Radia. Wykorzystano w nim m.in. materiały archiwalne Polskiego Radia i współczesne wywiady z osobami pracującymi w archiwum w Norymberdze.
Zobacz więcej na temat:  III Rzesza II wojna światowa nazizm Instytut Pileckiego Studio Reportażu Polskiego Radia

Zbrodnia bez kary, czyli powojenne losy pięciu nazistowskich zbrodniarzy

Po II wojnie światowej niektórzy Niemcy odpowiedzialni za zbrodnie nazistowskie z czasów istnienia III Rzeszy stanęli przed sądem. Nie wszyscy winowajcy ponieśli karę adekwatną do swoich czynów: niektórzy w więzieniu spędzili zaledwie kilka lat, inni zostali z niego zwolnieni warunkowo. Spora część natomiast nigdy nie została osądzona. 
Zobacz więcej na temat:  nazizm zbrodnie wojenne III Rzesza niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne Powstanie Warszawskie getto warszawskie Auschwitz II wojna światowa Erich von dem Bach-Zelewski Holokaust historia Polski historia warszawy HISTORIA

Kim byli zbrodniarze niemieccy skazani w Norymberdze? Czym są tak zwane zasady norymberskie?

Po głównym procesie przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze ukarano poprzez powieszenie dwunastu przywódców nazistowskiego państwa, a części spośród oskarżonych zasądzono kary więzienia. Procesy norymberskie były ważnym krokiem w budowie systemu egzekwującego przestrzeganie prawa międzynarodowego - doprowadziły do uznania tzw. zasad norymberskich.
Zobacz więcej na temat:  Niemcy II wojna światowa infografika ŚWIAT Europa