Kanały internetowe

Historia

Serwisy historyczne

Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Studio Reportażu Polskiego Radia

Orkiestra Polskiego Radia W Warszawie

Lektury Do Słuchania

Ramówka

Częstotliwości

Sklep

Szkolenia

Section05

Józef Piłsudski

Przewrót majowy Piłsudskiego – historia i konsekwencje

W najnowszym odcinku podcastu Rzeczypospolite Antoniego Dudka gościem jest prof. Andrzej Chojnowski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego, który opowiada o znaczeniu przewrotu majowego z 1926 roku i politycznej spuściźnie Józefa Piłsudskiego. Maj to miesiąc szczególny w życiu Marszałka – nie tylko z powodu zamachu stanu, który zmienił losy II RP, ale także dlatego, że 12 maja przypada 90. rocznica jego śmierci. Czym naprawdę był przewrót majowy? Co Piłsudski chciał osiągnąć i jak ocenić jego działania po latach? Zobacz więcej na temat: Dwójka historia Polski przewrót majowy Antoni Dudek Rzeczypospolite podcast

90. rocznica śmierci Józefa Piłsudskiego

12 maja 1935 roku zmarł marszałek Józef Piłsudski - jedna z największych postaci w historii Polski, budząca jednocześnie kontrowersje już za swojego życia. Zobacz więcej na temat: historia Polski II Rzeczpospolita niepodległość Wojsko Polskie

90 lat temu zmarł Józef Piłsudski. Legenda i cień marszałka

12 maja 1935 roku zmarł Józef Piłsudski – ojciec polskiej niepodległości, twórca Legionów, Naczelnik Państwa i budowniczy II Rzeczypospolitej. Pozostawił po sobie dziedzictwo pełne sprzeczności: dla jednych był bohaterem narodowym i wizjonerem, dla innych – autokratą i pogromcą demokracji. W 90. rocznicę jego śmierci warto przypomnieć tę wielowymiarową postać, która ukształtowała oblicze XX-wiecznej Polski. Zobacz więcej na temat: historia Polski

Mózg Józefa Piłsudskiego pod mikroskopem. Poszukiwania źródeł wybitności Marszałka

Józef Piłsudski zmarł 90 lat temu, 12 maja 1935 roku. Nim szczątki Marszałka złożono na Wawelu, z jego ciała wyciągnięto serce, które pochowano w Wilnie, a także... mózg. W jakim celu to uczyniono i gdzie dziś znajduje się mózg jednego z najsławniejszych Polaków? Zobacz więcej na temat: historia Polski II Rzeczpospolita II RP mózg Wilno

Przewrót majowy. O krok od wojny domowej

12 maja 1926 roku Marszałek Józef Piłsudski zażądał ustąpienia rządu Wincentego Witosa. Spotkał się w tej sprawie z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim na moście Poniatowskiego w Warszawie. Tego samego dnia wybuchły uliczne walki. Zobacz więcej na temat: HISTORIA II Rzeczpospolita przewrót majowy Stanisław Wojciechowski

Ignacy Mościcki. Prezydent marszałka Piłsudskiego

Marszałek potrzebował człowieka, który nadawałby się na symbol, ale byłby bez cienia realnej władzy. Według historyka, profesora Pawła Wieczorkiewicza, Ignacy Mościcki był wielkiej miary uczonym, dobrym organizatorem przemysłu, ale nie miał żadnego doświadczenia w polityce. Zobacz więcej na temat: Ignacy Mościcki II Rzeczpospolita kandydaci Szwajcaria

Józef Piłsudski (nie do końca) na szlaku Chrobrego. Polacy wkraczają do Kijowa

7 maja 1920 roku pierwsi polscy żołnierze wkroczyli do Kijowa. Następnego dnia odbyła się uroczysta defilada na Chreszczatyku, reprezentacyjnej alei miasta. Polscy i ukraińscy żołnierze byli witani jako wyzwoliciele od bolszewizmu i nadzieja na niepodległość Ukrainy. Zobacz więcej na temat: wojna 1920 wojna polsko-bolszewicka Edward Rydz-Śmigły Kijów

Anioły, kamienne drzewa i serce Marszałka. 224 lata cmentarza na Rossie

6 maja 1801 roku otworzono w Wilnie cmentarz na Rossie - jedną z czterech polskich nekropolii narodowych. To właśnie tam spoczęło serce marszałka Józefa Piłsudskiego, ciało Joachima Lelewela oraz poety Władysława Syrokomli. Zobacz więcej na temat: Wilno Joachim Lelewel Litwa Juliusz Słowacki

Marian Zdziechowski. "Filozof rozpaczy", który zapowiadał koniec świata

– Był znanym wilnianinem, fantastycznym intelektualistą, chodziłem na jego wykłady jak na delicje. A Piłsudski zaproponował go nawet na prezydenta – opowiadał w archiwalnej radiowej audycji publicysta Stanisław Stomma, wspominając Mariana Zdziechowskiego. Co jeszcze wiemy o tym intrygującym profesorze z Wilna, którego Miłosz nazwał "filozofem rozpaczy"? Zobacz więcej na temat: Dwudziestolecie międzywojenne filozofia religia chrześcijaństwo literatura Czesław Miłosz

Wyprawa kijowska. 10 mniej znanych faktów o polsko-ukraińskiej operacji

25 kwietnia 1920 roku rozpoczęła się wyprawa kijowska. Współpracujące ze sobą wojska polskie i ukraińskie miały wyprzeć z Kijowszczyzny oddziały bolszewickie i doprowadzić do utworzenia niepodległej Ukrainy. Oto dziesięć kwestii związanych z tymi wydarzeniami. Zobacz więcej na temat: Ukraina Kijów bitwa warszawska I wojna światowa Rosja

Wyprawa kijowska. Zamiary niewymierzone na siły?

Podjęta wiosną 1920 roku ofensywa na Kijów była ambitną próbą wyprzedzenia bolszewickiego natarcia i zniszczenia sił wroga. Wojsko Polskie było wspierane przez ukraińskich żołnierzy, którzy walczyli o własne niepodległe państwo. Niestety, nie udało się zrealizować żadnego z tych celów. Zobacz więcej na temat: wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 historia Polski

Konstytucja kwietniowa. Akt pisany z myślą o Piłsudskim

- O potrzebie zmiany konstytucji mówiło się w kręgach rządowych od przewrotu majowego - mówił Michał Kołodziej na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. - Inicjatorzy nowej ustawy zasadniczej nie ukrywali, że będą chcieli bardzo wzmocnić pozycję prezydenta. Zobacz więcej na temat: konstytucja Radio Wolna Europa Walery Sławek II Rzeczpospolita

"Do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego". Jak Piłsudskiemu nie udało się odbudować Rzeczpospolitej Obojga Narodów

106 lat temu Józef Piłsudski wydał w Wilnie odezwę "Do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego". Dokument był manifestem programowym jego koncepcji ładu Europy Środkowo-Wschodniej. Zobacz więcej na temat: Wilno Wielkie Księstwo Litewskie Litwa wojna polsko-bolszewicka

Józef Piłsudski na Syberii. Tam kształtowały się jego poglądy

138 lat temu, 20 kwietnia 1887 roku, Józef Piłsudski został ukarany pięcioletnią zsyłką na Syberię. Jego brata Bronisława skazano na karę śmierci zamienioną następnie na 15 lat katorgi na Sachalinie. - Spotkała ich kara głównie za to, że nie donieśli na spiskujących przeciw carowi – mówił w Polskim Radiu prof. Grzegorz Nowik. Zobacz więcej na temat: Syberia Bronisław Piłsudski PPS historia Polski

Wojciecha Korfantego kochały kobiety i Ślązacy

- Gdyby nie moje starania, to by dziś Katowice nie były polskie - mówił Wojciech Korfanty, jeden z najbardziej znanych polityków dwudziestolecia międzywojennego. Dziś przypada 152. rocznica jego urodzin. Zobacz więcej na temat: Paweł Wieczorkiewicz Wojciech Korfanty Górny Śląsk niepodległość powstania śląskie historia Polski

Ustawa "O ochronie imienia Józefa Piłsudskiego". Zaczęło się od recenzji

7 kwietnia 1938 roku Sejm II RP jednomyślnie uchwalił ustawę "O ochronie imienia Józefa Piłsudskiego, pierwszego Marszałka Polski". Był to jeden z licznych przejawów kultu po zmarłym Naczelniku Państwa. Do objęcia przepisami pamięci o Józefie Piłsudskim bezpośrednio przyczyniła się recenzja jednej z książek Melchiora Wańkowicza. Zobacz więcej na temat: II RP II Rzeczpospolita Dwudziestolecie międzywojenne Melchior Wańkowicz

August Zaleski. Ćwierć wieku w prezydenckim fotelu

Był najdłużej sprawującym urząd prezydenta Polakiem. Funkcję na uchodźstwie pełnił od czerwca 1947 roku do śmierci 7 kwietnia 1972 roku. Choć stanowisko piastował przez 25 lat i był doświadczonym dyplomatą, jego prezydenturę trudno nazwać udaną. Zobacz więcej na temat: dyplomacja emigracja II Rzeczpospolita II wojna światowa Edward Rydz-Śmigły August Zaleski Władysław Sikorski

Juliusz Słowacki. Wieszcz, którego nie chcieliśmy

Pod wieloma względami miał pecha. Zanim przedwcześnie zmarł, musiał żyć w czasach, gdy gwiazdą był Adam Mickiewicz. Publiczność żądała tylko jednego geniusza. Ale w "Beniowskim" zapowiadał: "moje będzie za grobem zwycięstwo". I chyba miał rację. Zobacz więcej na temat: Juliusz Słowacki literatura poezja romantyzm książki Adam Mickiewicz Zygmunt Krasiński Cyprian Kamil Norwid Wawel Kraków Paryż pisarz pisarze i poeci Salomea Słowacka krzemieniec historia Polski emigracja Narodowe Czytanie Andrzej Towiański filozofia