Polskie Radio
Section05

niepodległość

Witold Jodko-Narkiewicz. Niepodległościowy socjalista, bliski współpracownik Piłsudskiego

Był jednym z twórców Polskiej Partii Socjalistycznej, bliskim współpracownikiem Józefa Piłsudskiego i współtwórcą Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych. O tym, jak istotna dla sprawy odzyskania niepodległości była ta dziś mało znana dziś postać, świadczy chociażby to, że był jednym z czterech polskich sygnatariuszy traktatu wersalskiego.  
Zobacz więcej na temat:  Polska Partia Socjalistyczna Witold Jodko-Narkiewicz Józef Piłsudski socjalizm

Aleksander Janowski. "Przez poznanie kraju do jego ukochania"

Podróże krajoznawcze pociągiem, samochodem, rowerem lub na piechotę to dziś jeden z najpopularniejszych sposobów spędzania wolnego czasu. Jednak nie zawsze tak było. Polski ruch turystyczny rozwinął się za sprawą Aleksandra Janowskiego, który dostrzegł w nim nie tylko możliwość zwiedzania różnych regionów kraju, ale także drogę krzewienia miłości do ojczyzny.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski turystyka

107 lat temu Polska odrodziła się jako królestwo

7 października 1918 roku Rada Regencyjna ogłosiła powstanie niepodległego Królestwa Polskiego. Przez blisko miesiąc formalnie Polska była królestwem bez króla. Teoretycznie władzę w państwie sprawowali arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski i ziemianin Józef Ostrowski, jednak faktyczne rządy stanowili niemieccy i austriaccy okupanci.
Zobacz więcej na temat:  odzyskanie niepodległości 11 listopada

Zaskakujący pomysł słynnego polityka: Stany Zjednoczone Polski

W 1917 roku Ignacy Jan Paderewski – za pośrednictwem płk. Edwarda M. House’a – przekazał prezydentowi USA Thomasowi Woodrowowi Wilsonowi dokument, w którym uzasadniał konieczności odbudowy niepodległego państwa polskiego. Państwo to miałoby przybrać formę Stanów Zjednoczonych Polski, składać się z czterech królestw, a na jego czele stałby prezydent-król.
Zobacz więcej na temat:  Ignacy Jan Paderewski II Rzeczpospolita I wojna światowa USA odzyskanie niepodległości prezydenci USA Stany Zjednoczone dyplomacja Woodrow Wilson

Adrian Carton de Wiart. Niezniszczalny Brytyjczyk i Polska

Ten brytyjski oficer od młodości kochał wojnę. Ta jednak nie odwzajemniała jego uczucia: w toku lat i coraz to nowych konfliktów Adrian Carton de Wiart tracił kolejne części ciała. Stracił oko i rękę, o włos nie amputowano mu nogi i o mało nie odstrzelono głowy. W końcu miłość do wojaczki zawiodła go do Polski targanej wojną polsko-bolszewicką w charakterze zastępcy szefa Brytyjskiej Misji Wojskowej. 
Zobacz więcej na temat:  bitwa warszawska 1920 Wielka Brytania wojna polsko-bolszewicka

"Dmowski nie był wodzem, a był autorem II RP". Rocznica urodzin jednego z Ojców Niepodległości

- Jeżeli jest coś takiego, jak prawa autorskie do pomysłu, to Dmowski był autorem II RP, ponieważ co najmniej półtora roku zanim ona zaczęła się formować, na papierze zawarł jej kształt: zarówno terytorialny, jak i ustrojowy oraz odnośnie polityki zagranicznej - podkreślał historyk prof. Krzysztof Kawalec w rozmowie z portalem PolskieRadio.pl.
Zobacz więcej na temat:  Roman Dmowski Narodowa Demokracja odzyskanie niepodległości Józef Piłsudski

Bitwa pod Żyrzynem. Ruble dla zuchwałych powstańców

Bladym świtem 8 sierpnia 1863 roku rosyjski konwój przewożący ponad 200 tysięcy rubli z Dęblina do Lublina wpadł w zasadzkę pod Żyrzynem. Otoczeni z trzech stron Moskale musieli salwować się ucieczką. Bitwa przeszła do historii jako jeden z niewielu spektakularnych sukcesów powstańców styczniowych. A części ze zdobytego na zaborcy łupu nigdy nie odnaleziono.
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe Rosja Zygmunt Sierakowski