Polskie Radio
Section05
Wilno

700-lecie Wilna. "Pogrzeb Giedymina" na zakończenie obchodów

- Wilno oczywiście kojarzy się z założycielem miasta, Giedyminem. I tu jest właśnie trochę taka gra, która polega na tym, że to jest koniec roku i zakończymy rok "Pogrzebem Giedymina", czyli w pewnym sensie robimy takie pożegnanie jubileuszowego roku, czyli taki trochę żarcik z tym pogrzebem - wyjaśniał w Dwójce Marius Uzorka, kierownik działu wystawowo-wydawniczego Muzeum Narodowego - Pałacu Wielkich Książąt Litewskich.
Zobacz więcej na temat:  Dwójka Wilno 700-lecie Wilna Litwa Giedymin Kamil Zalewski

Franciszek Smuglewicz. Portrety, ścienne malowidła i etruskie groby

6 października 1745 roku urodził się Franciszek Smuglewicz. Był jednym z najwybitniejszych artystów epoki stanisławowskiej, autorem licznych rysunków, portretów, dekoracji malarskich oraz obrazów przedstawiających sceny historyczne, a także dydaktykiem, który zasłynął jako twórca tak zwanej wileńskiej szkoły malarstwa. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA SZTUKA malarstwo historia warszawy Warszawa Rzym Wilno Stanisław August Poniatowski

Towarzystwo Filomatów. Mickiewicz debiutuje jako poeta i biurokrata

– Towarzystwo Filomatów, czasami posądzane o związki z masonerią, miało bardzo rozbudowaną hierarchię, referaty wygłaszano co tydzień, a wielkie posiedzenia wyborcze odbywały się to trzy miesiące – mówił w Polskim Radiu w 2002 roku dr Eligiusz Szymanis, znawca literatury romantycznej.
Zobacz więcej na temat:  Adam Mickiewicz Wilno Wileńszczyzna romantyzm literatura literatura polska poezja historia Polski HISTORIA represje procesy polityczne studenci

Wilno: upamiętnienie 80. rocznicy mordu polskiej inteligencji w Ponarach

W lesie ponarskim w Wilnie odbyły się uroczystości 80. rocznicy mordu na przedstawicielach polskiej inteligencji w Ponarach. W nocy z 16 na 17 września 1943 roku zatrzymano 140 polskich zakładników w odwecie za wykonanie przez ruch oporu wyroku śmierci na funkcjonariuszu litewskiej policji bezpieczeństwa i agencie Gestapo. Następnego dnia w Ponarach rozstrzelano 10 osób. Wśród zabitych był m.in. prof. Mieczysława Gutkowskiego, wykładowca na wileńskim Uniwersytecie Stefana Batorego oraz światowej sławy lekarz i prekursor polskiej onkologii prof. Kazimierz Pelczar. Była to jedna z wielu zbrodni niemieckich w tym miejscu.
Zobacz więcej na temat:  Litwa historia Polski II wojna światowa Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Wilno

"Straszliwa obcość tego najazdu". "Jak dzicz". Świadkowie o agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku

– To już będę zawsze pamiętał. Tę noc pochmurną, przerażającą dla nas wszystkich, to głuche dudnienie ciężkiego żelastwa. I wkraczające późno nocą do Wilna czołgi radzieckie – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu Bogdan Rudnicki, wilnianin. Takich przejmujących wspomnień o 17 września 1939 roku zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa 17 września 1939 ZSRR wspomnienie Lwów Grodno Wilno agresja sowiecka

Sowiecka agresja na Polskę. "Polskie władze nie dopuszczały do myśli takiej sytuacji"

17 września 1939 roku nad ranem Armia Czerwona wkroczyła na terytorium II RP, wypełniając sojusznicze zobowiązania wobec III Rzeszy. Polskie wojsko, które od ponad dwóch tygodni bohatersko broniło się przed niemiecką agresją było zupełnie nieprzygotowane na walkę na dwa fronty.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski II wojna światowa II Rzeczpospolita II RP Armia Czerwona Franciszek Kleeberg Grodno Edward Rydz-Śmigły Kresy Wilno Lwów