Wybitne, ale mało znane. O Polkach, które zapisały się w historii nauki Powszechnie znane są osiągnięcia naukowe Marii Skłodowskiej-Curie. W świecie nauki sukcesy odniosło jednak znacznie więcej Polek. Dzięki nim wiemy znacznie więcej o otaczającym nas świecie, choć historia zdaje się o nich zapominać. Zobacz więcej na temat: Agnieszka Kunikowska kobieta Historia - ludzie Magdalena Bendzisławska Zofia Kielan-Jaworowska Stephanie Kwolek
Jaka jest zależność między długością snu a sprawnym działaniem mózgu? Studenci, którzy śpią mniej niż 6 godzin w ciągu doby, mają wyraźnie niższą średnią ocen na koniec semestru niż ich koledzy, którzy na sen przeznaczają więcej czasu - informuje czasopismo "Proceedings of the National Academy of Sciences". Jaka jest zależność między długością snu a sprawnym działaniem mózgu? Zobacz więcej na temat: sen mózg Daniel Wydrych psychologia psychiatria
Neutrina i fale grawitacyjne. O wiedzy, z której Mikołaj Kopernik byłby dumny Za nami inauguracja Kongresu Kopernikańskiego, którego organizatorami są Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Instytut Historii Nauki PAN. W wydarzeniu wzięło udział wielu znakomitych naukowców; wśród nich byli także laureaci nagrody Nobla, których badania z pewnością zainteresowałyby samego Mikołaja Kopernika. Zobacz więcej na temat: Artur Wolski Mikołaj Kopernik astronomia fizyka fale grawitacyjne
Czy współczesna nauka jest w stanie przewidzieć trzęsienie ziemi? Do trzęsienia ziemi dochodzi w wyniku ruchu płyt tektonicznych. Z biegiem lat naukowcy dysponują coraz większą wiedzą na temat tego zjawiska. Czy można jednak przewidzieć trzęsienie ziemi? Jeśli tak, to z jakim wyprzedzeniem? I czy trzęsienie ziemi można zatrzymać? Zobacz więcej na temat: Artur Wolski trzęsienia ziemi Turcja Syria
Choroby nowotworowe kiedyś i dziś. Niezwykłe odkrycie W archiwach Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie naukowcy odnaleźli 90-letnie próbki nowotworów. Dzięki analizie molekularnej i tworzeniu profili genetycznych mogą oni badać wpływ stylu życia na ryzyko zachorowania na raka. Zobacz więcej na temat: Artur Wolski onkologia nowotwory Narodowy Instytut Onkologii medycyna
Biomateriały do regeneracji kości w wersji wege? Nowatorski projekt Nowoczesne biomateriały do regeneracji kości w wersji wege to projekt, który pozwolił na stworzenie materiałów do inżynierii kostnej dzięki zastosowaniu metod, które wykluczają eksperymenty na zwierzętach. Zobacz więcej na temat: Krzysztof Michalski społeczeństwo kości medycyna
Innowacyjne polskie technologie. Czy można przetworzyć odpady w leki? W ubiegłym roku w prestiżowym magazynie Nature ukazała się publikacja, w której polscy badacze przedstawili sposób na projektowanie i przetwarzanie odpadów w cząsteczki terapeutyczne. W jaki sposób można wykorzystać - często szkodliwe - odpady chemiczne do projektowania leków? Zobacz więcej na temat: Krzysztof Michalski medycyna zdrowie społeczeństwo
Szczepionki na nowotwory. Marzenia czy rzeczywistość? Prof. Natalia Marek-Trzonkowska - dyrektor Międzynarodowego Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi – centrum MAB – na Uniwersytecie Gdańskim - opowiadała w audycji o pracach nad nowymi terapiami przeciwnowotworowymi i o możliwościach wykorzystania immunoterapii w leczeniu nowotworów. Zobacz więcej na temat: Krzysztof Michalski nowotwory szczepionka medycyna zdrowie badania rak płuca społeczeństwo
Nauka i nasza codzienność. Czego możemy oczekiwać w 2023 roku? Zakończony niedawno 2022 rok przyniósł wiele odkryć i osiągnięć w dziedzinie nauki. Czego możemy oczekiwać od naukowców w ciągu najbliższych 12 miesięcy? I jakie działania lub odkrycia mogą zmienić naszą codzienność bądź, co ważniejsze, nasze środowisko? Zobacz więcej na temat: Roman Czejarek ekologia odkrycia i ciekawostki
"Drzewo początków życia". Jak rodziło się życie na Ziemi Polscy badacze opracowali program, który wskazał zbiór reakcji chemicznych i związki chemiczne biorące udział w powstaniu życia we wczesnej fazie istnienia naszej planety. Wyniki badań polskich uczonych zostały opublikowane w prestiżowym piśmie "Science". Zobacz więcej na temat: Krzysztof Michalski sztuczna inteligencja
"Etnografki, antropolożki, profesorki". Niezwykła wystawa o wybitnych kobietach Pierwsza kobieta, która otrzymała w Polsce nominację profesorską, była etnografką, a pierwsza wykładowczyni antropologii w Oksfordzie była polską uczoną. O kobietach, które odegrały ważną rolę w kształtowaniu się etnologii jako dyscypliny naukowej w Polsce, opowiada najnowsza wystawa "Etnografki, antropolożki, profesorki" w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Zobacz więcej na temat: Jakub Domoradzki antropologia muzeum wystawa
Naprawić uszkodzone cząsteczki DNA. Jak można to zrobić? Jednym z najważniejszych osiągnięć polskich badaczy ostatnich lat jest wkład w zrozumienie mechanizmów powstania uszkodzeń materiału DNA i jego naprawy. Ich prace mają nie tylko ogromne znaczenie w poznawaniu takich procesów jak starzenie, ale też stanowią podstawę do skuteczniejszej walki z chorobami genetycznymi. Osiągnięcia prof. Marcina Nowotnego w tej dziedzinie zostały niedawno nagrodzone najważniejszym polskim wyróżnieniem naukowym. Zobacz więcej na temat: DNA Krzysztof Michalski anatomia człowieka genetyka
Jak struktura wielkości ziarnka grochu reguluje pragnienie? Niezbędna w funkcjonowaniu ludzkiego ciała jest woda. Okazuje się, że nasz organizm sam dobrze wie, ile płynu potrzeba do ugaszenia pragnienia. Odpowiedzialna za to jest struktura w mózgu o wielkości ziarnka grochu. Jak działa ten "układ pragnienia"? Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak woda zdrowie anatomia człowieka biologia
Uczony i jego pracownia. Dawne instrumenty badawcze Globusy, wagi, mikroskopy i inne urządzenia pokazują, jak niegdyś pracowali badacze, z jakich metod korzystali. Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego posiada kolekcję - jedną z największych w kraju - przyrządów laboratoryjnych z różnych epok. Zobacz więcej na temat: Katarzyna Jankowska Katarzyna Jankowska – PODCAST muzeum historia Polski Stanisław August Poniatowski wynalazek ciekawostki
"Wszystko zaczyna się od pojedynczych komórek". Ekspert o badaniach nad COVID-19 - To nie jest tylko choroba układu oddechowego. COVID-19 jest chorobą całego organizmu - mówi w Programie 1 Polskiego Radia Aleksandra Synowiec, doktorantka z Małopolskiego Centrum Biotechnologii przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Zobacz więcej na temat: Krzysztof Michalski COVID-19 wirus wirusy badania Aleksandra Synowiec
Dlaczego kichamy? Czy ziewanie naprawdę jest zaraźliwe? W "Jedynce Dzieciom" szukamy odpowiedzi na - tylko z pozoru - łatwe pytania dotyczące naszego ciała. Jak na przykład: skąd się biorą łaskotki… Wraz z nami zastanawiał się nad bym nasz gość - dziennikarz naukowy Wojciech Mikołuszko. Zobacz więcej na temat: dzieci Agnieszka Kunikowska detektyw Wojciech Mikołuszko
Profesor Marcin Jóźwik o medycynie, karierze, hobby i marzeniach O profesorze Marcinie Jóźwiku, polskim naukowcu i lekarzu jego współpracownicy mówią, że to nie tylko świetny klinicysta i chirurg, ale przede wszystkim wspaniały, dobry człowiek, który wszędzie, gdzie się pojawia, tworzy wspaniałą atmosferę. Prof. Marcin Jóźwik po stażach na uniwersytetach francuskich i amerykańskich, i po ponad 10 latach pracy w Niemczech, wrócił do Polski, pracuje i prowadzi badania w Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie. Zobacz więcej na temat: Krzysztof Michalski medycyna ginekolog Francja onkologia Białystok przyroda ryby natura studia ciąża Fundacja na rzecz Nauki Polskiej
Jaka przyszłość czeka "polski" grafen? Grafen - dwuwymiarowa postać węgla okrzyknięta została cudownym materiałem przyszłości. Polscy badacze i inżynierowie realizują projekty dotyczące nowych metod produkcji tego materiału. Co dzieje się z "polskim" grafenem? Zobacz więcej na temat: grafen badania elektronika Politechnika Warszawska nanotechnologia węgiel przemysł nagroda Nobla produkcja