Polskie Radio
Section05
Andrzej Nowak

Kazimierz Jagiellończyk, Nowogród Wielki i Moskwa w latach 1447-1492

Lata 1447-1492 to lata długiego panowania Kazimierza, młodszego syna Władysława Jagiełły. Jako trzynastolatek był już powołany na tron litewski. Królem Polski został w wieku 20 lat. Przejął schedę po śmierci starszego brata, 22-letniego króla Władysława III, poległego w starciu z Turkami pod Warną.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Dorota Truszczak Andrzej Nowak Kazimierz Jagiellończyk królowie Polski

Polityka wschodnia ojca i syna: Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego

Po prawie dwustu latach rozbicia dzielnicowego, mimo wielu przeszkód, które musiał pokonać przyszły władca, królestwo polskie zostało przywrócone pod berłem Władysława Łokietka w 1320 roku. Zarówno on, jak i jego syn Kazimierz Wielki w trakcie swojego panowania utrzymywali współpracę z Litwą i Węgrami.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Władysław Łokietek Wielkie Księstwo Litewskie Dorota Truszczak Andrzej Nowak

Polska i jej sąsiedzi: Mongołowie, Ruś, Moskwa i Litwini w latach 1241-1320

W roku 1241, kiedy na ziemiach polskich postępowało rozbicie dzielnicowe, bohaterski odpór najazdom Mongołów próbował stawić poległy w bitwie pod Legnicą książę śląski Henryk Pobożny. Mongolska nawała przetoczyła się przez kraj, do okupacji jednak nie doszło.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak historia Polski średniowiecze Mongolia Wołyń Litwa historia Europy Moskwa Rosja

Mityczne i historyczne początki sąsiedztwa do czasów Bolesława Śmiałego

Mityczne początki zawarte są już w znanej legendzie o Lechu, Czechu i Rusie, która po raz pierwszy pojawia się u nas w Kronice wielkopolskiej w 1295 roku, dziele anonimowego autora. Jak jeszcze widzą je twórcy innych kronik polskich: Gall zwany Anonimem, mistrz Wincenty zwany Kadłubkiem czy Jan Długosz - kronikarze początków państwa polskiego, także tych poprzedzających chrzest Mieszka I w 966 roku.  
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Dorota Truszczak Andrzej Nowak Mieszko I Ruś Kijowska Bolesław Chrobry

Konstytucja marcowa. "Budowanie fundamentów nowego państwa"

Uchwalenie 17 marca 1921 roku konstytucji położyło podwaliny pod budowę nowego państwa polskiego, które 11 listopada 1918 roku rozpoczęło swoją historię po 123 latach zaborów. - To czas chyba nieporównywalny z żadnym innym okresem - mówi w Programie 1 Polskiego Radia o uchwaleniu Konstytucji marcowej prof. Andrzej Nowak.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne dyplomacja Andrzej Nowak Józef Piłsudski rząd reformy 11 listopada historia Europy Senat konstytucja 3 maja Księstwo Warszawskie Roman Dmowski Ignacy Daszyński Maciej Rataj

Wybuch niepodległości. Październik – listopad 1918

W październiku 1918 roku rodziły się pierwsze polskie ośrodki władzy: Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego i Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie. Stefan Żeromski został nawet, na krótko, prezydentem tzw. Rzeczpospolitej Zakopiańskiej.
Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne dyplomacja Andrzej Nowak Józef Piłsudski Lwów Lublin Ignacy Daszyński Polska Partia Socjalistyczna Magdeburg Zamek Królewski rząd reformy Jędrzej Moraczewski Warszawa 11 listopada feminizm historia Europy

Ostatnie miesiące I wojny światowej: cień nadziei pośród bólu i cierpienia

Pierwsza wojna światowa przyniosła światu niespotykane wcześniej straty w ludziach i infrastrukturze. Codziennością była pożoga i śmierć. Po kilku latach trwania działań na wschodzie zaczął kiełkować totalitaryzm mający twarz Włodzimierza Lenina. Czy wobec tego wśród zniszczeń i bólu było miejsce na choćby cień nadziei?
Zobacz więcej na temat:  I wojna światowa Andrzej Nowak historia Polski

RECENZJA Sąsiedztwo wolności i despotyzmu. Prof. Nowak o trudnych relacjach z Moskwą

W monografii „Polska i Rosja. Sąsiedztwo wolności i despotyzmu X-XXI w.” profesor Andrzej Nowak tłumaczy, jak trudnym sąsiadem dla Polaków i innych narodowości naszego regionu było w przeszłości i jest obecnie państwo mające swoje centrum kulturowo-polityczne w Moskwie. Wybitny historyk wyjaśnia przy tym, jak to się stało, że dziś w Rosji dominującą ideologią jest nienawiść.
Zobacz więcej na temat:  literatura Andrzej Nowak Rosja Władimir Putin Ukraina historia Polski relacje polsko-rosyjskie

Akt 5 listopada. "Niemcy i Austria szukały mięsa armatniego"

- I wojna światowa trwała już wówczas blisko 28 miesięcy. Każdego miesiąca ginęło na niej 100 czy 200 tysięcy żołnierzy. Najbrutalniej rzecz ujmując, z punktu widzenia sztabowców armii brakowało mięsa armatniego. Jego rezerwuarem, do tej pory niewykorzytanym, były obszary zagarnięte przez Niemcy i Austro-Węgry kosztem Imperium Rosyjskiego. Zamieszkiwała te obszary głównie ludność polska - mówił w audycji "Historia żywa" prof. Andrzej Nowak​.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski historia Europy rozbiory Polski Rosja Dorota Truszczak Andrzej Nowak

Prof. Nowak: Putin nie zaatakuje NATO, nie zaatakuje Polski. Jestem tego pewien

- Ukraina wciąż jest dużo słabsza od Rosji i pozostanie dużo słabsza w następnych tygodniach. Zakładam, że Putin będzie chciał tę inwazję kontynuować aż do zwycięstwa, które może na różne sposoby definiować - powiedział w Polskim Radiu 24 historyk prof. Andrzej Nowak. Jak dodał, jest pewien, że Putin nie zaatakuje Polski, co wynika z analizy historii tego kraju.
Zobacz więcej na temat:  POLSKA Rafał Dudkiewicz wojna na Ukrainie Ukraina Rosja serwis wschodni wojna 2022 Andrzej Nowak

Skąd bierze się rosyjski imperializm? Prof. Andrzej Nowak o najnowszej książce

"Polska i Rosja. Sąsiedztwo wolności i despotyzmu X-XXI wiek" - najnowsza książka profesora Nowaka, światowego eksperta w tematyce związanej z Rosją, była punktem wyjścia do rozmowy z autorem o źródłach rosyjskiej mentalności i agresywności, imperializmu w perspektywie wieków. Także zagrożenia dla Polski i krajów naszego regionu.
Zobacz więcej na temat:  Andrzej Nowak Rosja historia Polski Ukraina literatura książki Dorota Truszczak Ruś Kijowska

Polscy wynalazcy, odkrywcy i naukowcy w dobie zaborów. Jak zmieniali świat?

"Wiek pary i elektryczności" oraz "wiek odkryć i wynalazków" - tak często nazywamy XIX stulecie, na które przypadł szczyt rewolucji przemysłowej i technicznej, zapoczątkowanej w Europie w drugiej połowie poprzedniego wieku. Ujawniła ona potęgę ludzkiego umysłu i przyniosła zmiany cywilizacyjne, które wpłynęły na dzieje i obecny status nie tylko państw europejskich. W jaki sposób zmieniali świat mieszkający na ziemiach polskich odkrywcy, wynalazcy i naukowcy z dziada pradziada identyfikujący się z polskością, ale i tacy, którzy z pochodzenia Polakami nie byli, a wybierali jednak polskość?
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Dorota Truszczak Andrzej Nowak

Prof. Nowak: diaspora żydowska skupiła się na ziemiach Rzeczypospolitej

- Z krajów zachodniej Europy, z Anglii, Francji, krajów niemieckich, gdzie dochodziło do pogromu za pogromem, diaspora żydowska była wypychana. Swą przystań, polin - to słowo znaczy w języku żydowskim miejsce, gdzie znajdziesz odpoczynek - znalazła ona właśnie w Polsce. To sprawiło, że na progu wieku XIX od 8 do 10 procent ludności na ziemiach polskich to byli Żydzi - mówił w radiowej Jedynce prof. Andrzej Nowak.
Zobacz więcej na temat:  Żydzi rozbiory Polski stosunki polsko-żydowskie Dorota Truszczak Andrzej Nowak NAUKA