Polskie Radio
Section05

eseistyka

Krzysztof Środa: wolę pisać książki niż rozprawy filozoficzne

 - Kiedyś przez kilka lat pracowałem w Polskiej Akademii Nauk jako filozof. A kiedy stamtąd odszedłem, poczułem ulgę, że już nie jestem filozofem i nie muszę więcej pisać teoretycznych tekstów, których i tak później nikt nie czyta. I gdy wiele lat później napisałem pierwszą książkę literacką, pomyślałem, że to dużo przyjemniejsze, niż pisanie rozpraw filozoficznych - mówił w Dwójce Krzysztof Środa.
Zobacz więcej na temat:  Monika Zając filozofia KSIĄŻKA Dwójka Krzysztof Środa Czarne

Gombrowicz niedoczytany. Co znika z oczu nam, czytelnikom?

Rok 2024 upłynął pod literackim patronatem m.in. Witolda Gombrowicza. Jeśli jednak komuś wydaje się, że przy okazji na jakiś czas wyczerpano możliwości interpretacyjne jego twórczości, myli się, czego dowodzi najnowszy zbiór esejów prof. Włodzimierza Boleckiego, zatytułowany prowokacyjnie pytaniem "Czy Gombrowicz miał oczy?". Autor był gościem "Rozmów po zmroku". 
Zobacz więcej na temat:  Witold Gombrowicz Katarzyna Hagmajer-Kwiatek Włodzimierz Bolecki literatura

Wojciech Karpiński. Siła, którą kryły "książki zbójeckie"

- Każde pokolenie ma swoje własne tego typu teksty. Dla mnie w Warszawie w roku 1956, na kilka miesięcy przed Październikiem, taką książką zbójecką, pierwszą i najważniejszą, był "Zniewolony umysł" Miłosza - opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu Wojciech Karpiński. 11 maja 2024 roku wspominamy 82. rocznicę urodzin tego cenionego eseisty, znawcę sztuki i literatury.
Zobacz więcej na temat:  Wojciech Karpiński emigracja PRL literatura Paryż Józef Czapski Zeszyty Literackie historia Polski

Agnieszka Dauksza: własna bezsilność pozwoliła mi rozpoznać bezsilność w innych

- Wyraziście pamiętam doświadczenie pandemii. Właśnie wtedy pierwszy raz skonfrontowałam się z tym, przed czym uciekałam całe życie, z bezsilnością. Ona zawsze wydawała mi się żywiołem, obezwładniającym i nie do pokonania. Nagle niemal wszyscy podlegali tej presji i nie było jeszcze wówczas wiadomo, co dalej... - mówiła w Dwójce Agnieszka Dauksza, autorka książki "Ludzie nieznaczni. Taktyki przetrwania".
Zobacz więcej na temat:  Monika Zając literatura Agnieszka Dauksza Dwójka KULTURA KSIĄŻKA Zobacz także nike Literacka Nagroda NIKE

Jan Józef Szczepański. Pisanie jako poszukiwanie prawdy

- Trwałość świadectwa literatury polega na tym, że jest ona wyniesiona na jakieś wyższe piętro uogólnienia. To jest swoista deformacja rzeczywistości, której celem jest znalezienie tej rzeczywistości sensu - mówił w jednej z radiowych gawęd Jan Józef Szczepański. 12 stycznia 2025 roku mija 106. rocznica urodzin tego znakomitego pisarza.
Zobacz więcej na temat:  Jan Józef Szczepański II wojna światowa literatura Kraków Jerzy Turowicz Joseph Conrad

Henryk Bereza. Jeden z najoryginalniejszych krytyków literackich II połowy XX wieku

"Był krytykiem w pełni tego słowa niezależnym, autonomicznym i niepodległym. Nikt nie miał wpływu na jego system wartości artystycznych, żaden inny krytyk, żaden pisarz" - pisze w tekście "Henryk Bereza jakiego znałem" krytyk literacki Janusz Drzewucki. 98 lat temu urodził się Henryk Bereza, znany i ceniony krytyk literacki i eseista.
Zobacz więcej na temat:  literatura polska Marek Hłasko Edward Stachura Wiesław Myśliwski

"Hanka. Opowieść o awansie". Maciej Jakubowiak: to historia milionów polskich rodzin

- Zacząłem myśleć o napisaniu tej książki, dlatego że była to historia moja i mojej rodziny. Chciałem poukładać sobie te rzeczy w głowie. Jednak historia własnej rodziny to jeszcze nie jest dobry powód, żeby taką książkę publikować. Odważyłem się na to, gdy zrozumiałem, że to nie jest w żadnym stopniu wyjątkowa historia - mówił w Dwójce Maciej Jakubowiak, autor książki "Hanka. Opowieść o awansie".
Zobacz więcej na temat:  literatura książki rodzina społeczeństwo Aldona Łaniewska-Wołłk Dwójka KSIĄŻKA KULTURA Maciej Jakubowiak

"Dlaczego nie było wielkich artystek?". Słynny esej nareszcie po polsku

- Historią sztuki interesuję się od dawna, ale jej kontekstem feministycznym znacznie krócej. Podróżując po Europie i oglądając wystawy różnych artystek, wszędzie widziałam ten tekst opublikowany w różnych językach. Właściwie w każdym muzeum można kupić właśnie to wydanie, które my dopiero po 50. latach możemy czytać także po polsku - mówiła w Dwójce Anna Świtajska, redaktorka naczelna wydawnictwa Smak Słowa, dzięki któremu słynny esej Lindy Nochlin pt. "Dlaczego nie było wielkich artystek?" jest wreszcie dostępny w rodzimym przekładzie.
Zobacz więcej na temat:  malarstwo historia sztuki kobieta Jakub Kukla Dwójka Linda Nochlin feminizm KULTURA