II RP w PolskieRadio.pl (3)

Słowacja. Trzeci najeźdźca II RP we wrześniu 1939 roku

1 września 1939 przez granicę polską wtargnęły nie tylko wojska niemieckie. Na południu kraju granicę przekroczyła licząca ponad 12 tysięcy żołnierzy armia słowacka. Zajęte przez nią terytorium było nieporównywalnie mniejsze niż tereny, które padły ofiarą III Rzeszy i ZSRR, ale słowacka okupacja części terenów II RP była faktem.

"To może najpiękniejszy mecz w historii polskiego futbolu"

– Na trybunach, jak pamiętam, właściwie było zielono, bo już byli w mundurach ci, którzy wyrwali się ze służby wojskowej na mecz. Cała publiczność to już było prawie samo wojsko – wspominał wieloletni dziennikarz Polskiego Radia Bohdan Tomaszewski, który 86 lat temu był świadkiem meczu.

Tajemnica śmierci ostatniego Marszałka przedwojennej Polski

Mapa zbrodni. Zapraszają Grzegorz Kalinowski i Marcel Woźniak. Na Mapie Zbrodni nie tylko Warszawa, ale także Monte Carlo i Nicea oraz tajemnice pary, która miała rządzić Polską. Ją nazywano „Kleopatrą tamtych stron”. Marta Thomas-Zaleska była życiową partnerką Marszałka Śmigłego-Rydza. Zginęła w tajemniczych okolicznościach, których do dziś nie wyjaśniono. On Edward Śmigły-Rydz, był marszałkiem II RP. Pochowany w Warszawie w równie tajemniczych okolicznościach. O losach Marty i Edwarda opowiadają Marcel Woźniak i Grzegorz Kalinowski

Kiedy życie staje się nie do zniesienia.

Ludzkie tragedie, próby samobójcze rozgrywały się w wielu sceneriach. W domach, na świeżym powietrzu, ale również desperaci na ostatnie akty swojego życia wybierali wnętrza lokali gastronomicznych. Kawiarnie, cukiernie, dancingi czy restauracje były scenami ostatnich chwil życia młodych jak i starszych mieszkańców miast, miasteczek i wsi. Najczęściej przyczyną była bieda, brak możliwości utrzymania rodziny, ale także niechciane ciążę służących, zawody miłosne i choroby psychiczne. W międzywojennej Polsce targnięcie się na własne życie było plagą. W najnowszym odcinku Mapy zbrodni rozmawiają o tym Bartosz Paluszkiewicz i Grzegorz Kalinowski. Zobacz więcej na temat: przestępczość samobójstwo

Jędrzej Moraczewski. Zawsze u boku Piłsudskiego

Rząd utworzony przez Jędrzeja Moraczewskiego działał niespełna dwa miesiące, ale podjął ważne decyzje dla niepodległego państwa polskiego. – Reformy socjalne, które sygnował gabinet Moraczewskiego były skuteczną szczepionką przeciwko bolszewikom – oceniał dr Mikołaj Mirowski na antenie Polskiego Radia w 2020 roku.

Enigma. Jak Polacy przekazali aliantom tajemnicę nazistów

"Im więcej Polacy mówili o swoich maszynach, tym bardziej Knox gotów był słuchać. Miał powrócić do Londynu ze świadomością, że zapewne pierwszy raz w życiu spotkał kogoś dorównującego mu intelektem" – pisał Dermot Turing o wrażeniu Brytyjczyków z konferencji kryptologicznej w Pyrach, podczas której Polacy przekazali Brytyjczykom sekret złamania kodu Enigmy.

Polsko-sowiecki pakt o nieagresji i "nietykalności terytorium"

"Obie umawiające się strony stwierdzają, że wyrzekły się wojny jako narzędzia polityki narodowej we wzajemnych stosunkach. Zobowiązują się wzajemnie do powstrzymywania się od wszelkich działań agresywnych lub od napaści jedna na drugą, zarówno samodzielnie, jak i łącznie z innymi mocarstwami" – brzmiało porozumienie zawarte 25 lipca 1932 roku.

Adolf Bocheński. Przestrzegał Polskę przed sojuszem Rosji z Niemcami

- W chwili śmierci Bocheński miał 35 lat i świetną karierę błyskotliwego publicysty, idealisty, który, nie bacząc na cenę, był wierny swym, nie zawsze popularnym, nigdy zaś koniunkturalnym, poglądom – mówił na antenie Polskiego Radia historyk dr Janusz Osica. Dziś mija 81 lat od śmierci Adolfa Bocheńskiego.

Gustaw Orlicz-Dreszer. Najwierniejszy żołnierz Piłsudskiego

- Energiczny, inteligentny, błyskotliwy, był jedną ze świetniejszych postaci generalicji Polski odrodzonej – oceniał oficera dr Janusz Osica na antenie Polskiego Radia. Ta nietuzinkowa postać mogła zdziałać jeszcze wiele, ale jej życie przerwał tragiczny wypadek.

Warszawa i New Jersey, lata 30 ubiegłego wieku

Co łączy Stany Zjednoczone Ameryki lat 30 z II Rzeczpospolitą? W obu krajach doszło do porwań amerykańskich dzieci. Jedno, w miejscowości Hopewell w stanie New Jersey, drugie zaś, w Warszawie w piątek 12 sierpnia 1932. W obu przypadkach ofiarami padły dzieci dobrze sytuowanych obywateli USA. W Mapie Zbrodni Grzegorz Kalinowski i Bartosz Paluszkiewicz opowiedzą o tych dwóch dramatycznych i tragicznych wydarzeniach

II RP

Słowacja. Trzeci najeźdźca II RP we wrześniu 1939 roku

Kryptonim "Peking". Ewakuacja polskich niszczycieli

Niemieckie ultimatum we wspomnieniach polskiego ambasadora

"To może najpiękniejszy mecz w historii polskiego futbolu"

Pogrzeb Wojciecha Korfantego. Wielka manifestacja polskości tuż przed wybuchem II wojny

Adolf Dymsza. Sławę zdobył, grając warszawskich cwaniaków

Tajemnica śmierci ostatniego Marszałka przedwojennej Polski

II powstanie śląskie. Zwycięski zryw Ślązaków

Strzały w Mysłowicach doprowadziły do wybuchu I powstania śląskiego