Polskie Radio
Section05

średniowiecze

Chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi ocalili starożytne skarby

W pierwszej połowie XII wieku arcybiskup Rajmund I założył w Toledo ośrodek przekładowy, w którym chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi tłumaczyli z języka arabskiego m.in. antyczne dzieła. W Międzynarodowym Dniu Tłumacza warto przypomnieć to jedno z miejsc, dzięki któremu Europa uzyskała dostęp do skarbnicy dawnej wiedzy.  
Zobacz więcej na temat:  starożytność filozofia literatura Hiszpania tłumaczenie islam chrześcijaństwo Żydzi

Leszek Czarny i skandal obyczajowy piastowskiej Polski

Panowie, rycerstwo i damy sieradzkie musieli przeżyć szok, gdy na zjeździe w 1271 roku ich księżna, Gryfina Halicka, zdjęła małżeński czepiec. Kobieta oświadczyła tym gestem, że jej mąż, Leszek Czarny, jest impotentem, a małżeństwo od sześciu lat pozostaje nieskonsumowane. Zhańbiony książę nie zaprzeczał. Pierwszym obowiązkiem władcy było spłodzenie potomka, dlatego wystąpienie żony musiało być dla niego ciosem nie tylko prywatnym, ale też politycznym i rzutowało na całe panowanie władcy.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Kraków władcy Polski

Ten chrześcijański bohater Hiszpanii służył u muzułmanów

Biografia Rodriga Díaza, zwanego Cydem – XI-wiecznego rycerza, słynnego bohatera rekonkwisty – jest pełna paradoksów i zadziwiających zwrotów akcji. Cyd historyczny, w odróżnieniu od swojego legendarnego, zmitologizowanego odpowiednika, miał w swoim bogatym życiorysie takie karty, o których niektórzy woleliby nie pamiętać.
Zobacz więcej na temat:  Hiszpania islam chrześcijaństwo legendy literatura religia polityka

Kto zabił Wacława III, zapomnianego króla Polski? I Dzieje zbrodni #1

Zaledwie siedemnastoletni Wacław III, król Polski, którego nie znajdziecie w poczcie władców Jana Matejki, zginął z rąk skrytobójcy 4 sierpnia 1306 roku. Morderca został szybko pochwycony i również zginął, nim wyjawił nazwisko mocodawcy. Na śmierci młodocianego władcy zależało niejednej ważnej figurze w tej części Europy. W premierowym odcinku podcastu "Dzieje zbrodni" próbujemy rozwikłać zagadkę śmierci ostatniego z wielkiej dynastii Przemyślidów. Biegłym w sprawie jest prof. Tomasz Jurek, historyk i mediewista.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Czechy

Historyk: "Wielką Lechię wymyślił Kadłubek"

- Skąd pomysł o jakimś spisku Kościoła wymierzonym w Wielką Lechię, skoro autorem teorii o starożytnych Lechitach jest biskup krakowski Wincenty Kadłubek. Opowieść stworzona przez kronikarza była konsekwencją rozwoju myślenia o początkach istnienia narodu, bardzo typowego dla epoki średniowiecza - mówił w rozmowie z portalem Polskiego Radia historyk prof. Paweł Żmudzki.
Zobacz więcej na temat:  1000-lecie koronacji teorie spiskowe Bolesław Chrobry starożytność

Zemsta i Krzyżacy. Ile jest Konrada von Wallenrode w Konradzie Wallenrodzie?

20 sierpnia 1393 roku zmarł wielki mistrz krzyżacki Konrad von Wallenrode. Kojarzy się on przede wszystkim z bohaterem poematu Adama Mickiewicza "Konrad Wallenrod". I choć wieszcz podczas pisania inspirował się życiem średniowiecznego wojownika, losy wykreowanej przez niego postaci są zupełnie zmyślone. 
Zobacz więcej na temat:  Krzyżacy historia Polski romantyzm Adam Mickiewicz literatura Litwa poezja

Bitwa nad Worsklą. Punkt zwrotny w dziejach Europy

Starcie wielkiej polsko-litewsko-mołdawsko-krzyżackiej koalicji z siłami Złotej Ordy było jedną z największych batalii późnego średniowiecza. Wzięło w niej udział być może więcej wojowników niż w bitwie pod Grunwaldem. Bitwa rozegrana na rubieżach Wielkiego Księstwa Litewskiego zmieniła też dzieje Starego Kontynentu, bo jej wynik oznaczał pogrzebanie wielkomocarstwowych ambicji księcia Witolda. 
Zobacz więcej na temat:  Litwa Władysław Jagiełło Europa