Krwawa strzelanina na maturze w Wilnie. "Widok ponad wszelki opis przerażający" Dokładnie 100 lat temu, 6 maja 1925 roku, podczas egzaminu maturalnego w gimnazjum im. Joachima Lelewela w Wilnie doszło do krwawej strzelaniny. W jej wyniku śmierć poniosło pięć osób, w tym dwóch zamachowców, którzy do przeprowadzenia ataku wykorzystali rewolwery i granaty. Była to największa strzelanina szkolna w historii Polski i jedno z pierwszych tego typu wydarzeń na świecie. Zobacz więcej na temat: matura Wilno II RP zamach
Józef Beck odpowiada na żądania Hitlera. Przemówienie, które przeszło do historii - Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor! - mówił Józef Beck, minister spraw zagranicznych II Rzeczypospolitej w słynnym przemówieniu wygłoszonym 5 maja 1939 roku. Zobacz więcej na temat: Adolf Hitler III Rzesza Józef Beck
Maurycy Zamoyski - zbyt łagodny na prezydenturę Był wybitnym dyplomatą i człowiekiem, który miał istotny wkład w odzyskanie niepodległości. Najbardziej kojarzony jest jednak jako konkurent Gabriela Narutowicza w wyborach prezydenckich w 1922 roku. – Wybranie mojego ojca nie byłoby szczęśliwe dla niego. Był za mało twardy i bezwzględny, a takim niestety trzeba było być w tym czasie – wspominał po latach jego syn, Jan Zamoyski. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Maurycy Zamoyski Gabriel Narutowicz II RP niepodległość odzyskanie niepodległości
"Najpierw był orzeł - symbol wolności" - Spory ideowe o odcień koloru czerwonego na polskich flagach i symbolach toczyły się od początków XX wieku - mówił na antenie radiowej Jedynki prof. Andrzej Nowak, historyk. Zobacz więcej na temat: flagi państwowe Rzeczpospolita godło
Do trzech razy sztuka, czyli śląskie pragnienie polskości W nocy z 2 na 3 maja 1921 roku wybuchło III Powstanie Śląskie. Zryw Ślązaków miał ogromne znaczenie dla losów II Rzeczpospolitej. Zobacz więcej na temat: historia Polski powstania śląskie Wojciech Korfanty II RP niepodległość Śląsk Górny
Sprawa Rity Gorgonowej. Najgłośniejszy proces II RP 29 kwietnia 1933 roku Sąd Okręgowy w Krakowie skazał guwernantkę Ritę Gorgonową na osiem lat więzienia. Kobieta została uznana winną zamordowania siedemnastoletniej Elżbiety Zarembianki, córki lwowskiego architekta Henryka Zaremby w nocy z 30 na 31 grudnia 1932 roku. Był to jeden z najgłośniejszych procesów w II RP. Zobacz więcej na temat: II RP Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa kara śmierci historia Polski śmierć
Puck – pierwszy polski port wojenny Jeden z największych ośrodków osadniczych wybrzeża Bałtyku we wczesnym średniowieczu, baza floty kaperskiej i miejsce wygnania szwedzkiego króla. Puck może poszczycić się ciekawą historią. Zobacz więcej na temat: Morze Bałtyckie puck marynarka wojenna historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne wojsko
Stefania Grodzieńska – pierwsza dama humoru. Posłuchaj! – Szczerze mówiąc, to ja piszę o sobie. Te wszystkie kretynki i idiotki w felietonach to ja. Kobieta, która ma męski umysł, przestaje być kobietą. Wystarczy, że spojrzę w lustro, by mieć pomysł na felieton – mówiła Stefania Grodzieńska w wywiadzie dla Polskiego Radia z 1988 roku. Artystka zmarła 15 lat temu. Zobacz więcej na temat: satyra Dwudziestolecie międzywojenne PRL radio HISTORIA historia Polski aktor aktorstwo kabaret TEATR Jerzy Jurandot
Tadeusz Bocheński. "Książę" polskich spikerów radiowych – Na jego osobowość spikerską złożył się nie tylko ten piękny, dźwięczny głos oraz ta jego naprawdę nieskazitelna dykcja. Nie tylko to oczarowało słuchaczy. Przede wszystkim zachwyciła ich ta jego kultura wyniesiona z domu rodzinnego, ogromna muzykalność i zdolności poetyckie. To wszystko sprawiło, że był prawdziwym "księciem" spikerów – mówiła spikerka Polskiego Radia Stella Weber. Zobacz więcej na temat: historia Polski historia PRL Dwudziestolecie międzywojenne PRL Polskie Radio Tadeusz Bocheński radio
Konstytucja kwietniowa. Akt pisany z myślą o Piłsudskim - O potrzebie zmiany konstytucji mówiło się w kręgach rządowych od przewrotu majowego - mówił Michał Kołodziej na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. - Inicjatorzy nowej ustawy zasadniczej nie ukrywali, że będą chcieli bardzo wzmocnić pozycję prezydenta. Zobacz więcej na temat: Józef Piłsudski konstytucja Radio Wolna Europa Walery Sławek
Hazard, morderstwo i tajemnicze zaginięcia. Zbrodnie kupca Łabędzia i rejenta Bahra 🎙 W pierwszym odcinku "Mapy Zbrodni” Jacek Dehnel i Grzegorz Kalinowski zabierają słuchaczy do Warszawy lat 30. XX wieku – miasta elegancji, ale i przestępczego półświatka. 🔍 Kupiec Łabędź i rejent Bahr – dwóch mężczyzn z dobrych domów – wpadli w nałóg hazardu, zniknęli bez śladu, a ich ciała odnaleziono w makabrycznych okolicznościach. 🃏 Zaczynamy w szulerni na Pradze, przez Sopot i molo, aż po Gujanę Francuską i tamtejszą kolonię karną. Jak hazard prowadzi do zbrodni? Czy sprawców złapano? 🔔 Posłuchaj „Mapy Zbrodni” – podcastu true crime o zapomnianych zbrodniach II RP. Zobacz więcej na temat: Grzegorz Kalinowski true crime Jacek Dehnel
Wojsko – filar II Rzeczypospolitej? W dwudziestoleciu międzywojennym Wojsko Polskie nie było jedynie armią – było instytucją formującą obywateli, kształtującą kulturę i wpływającą na politykę. Dlaczego armia zyskała tak wyjątkowy status? Jakie były tego konsekwencje społeczne i polityczne? I czy to dziedzictwo przetrwało do dziś? W najnowszym odcinku podcastu „Rzeczypospolite” prof. Antoni Dudek rozmawia z prof. Marcinem Kruszyńskim – historykiem wojskowości z Uniwersytetu w Siedlcach i Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie. Zobacz więcej na temat: II RP Wojsko Polskie wojsko Antoni Dudek Dwójka podcast Rzeczypospolite historia Polski
Traktat ryski zakończył wojnę z bolszewikami 104 lata temu, 15 kwietnia 1921 roku Sejm RP ratyfikował traktat ryski, kończący wojnę polsko-bolszewicką. Stanowił o odszkodowaniach dla Polski i miał regulować sprawy repatriacji oraz polityki wobec ludności polskiej na terenie Rosji Sowieckiej. Dziś, podobnie jak przed laty, oceny traktatu są rozbieżne. Zobacz więcej na temat: I wojna światowa Mińsk Rosja Ukraina
Ustawa "O ochronie imienia Józefa Piłsudskiego". Zaczęło się od recenzji 7 kwietnia 1938 roku Sejm II RP jednomyślnie uchwalił ustawę "O ochronie imienia Józefa Piłsudskiego, pierwszego Marszałka Polski". Był to jeden z licznych przejawów kultu po zmarłym Naczelniku Państwa. Do objęcia przepisami pamięci o Józefie Piłsudskim bezpośrednio przyczyniła się recenzja jednej z książek Melchiora Wańkowicza. Zobacz więcej na temat: Józef Piłsudski II RP Dwudziestolecie międzywojenne Melchior Wańkowicz
August Zaleski. Ćwierć wieku w prezydenckim fotelu Był najdłużej sprawującym urząd prezydenta Polakiem. Funkcję na uchodźstwie pełnił od czerwca 1947 roku do śmierci 7 kwietnia 1972 roku. Choć stanowisko piastował przez 25 lat i był doświadczonym dyplomatą, jego prezydenturę trudno nazwać udaną. Zobacz więcej na temat: dyplomacja emigracja II wojna światowa Józef Piłsudski Edward Rydz-Śmigły August Zaleski Władysław Sikorski
Józef Beck w Londynie. Sojusz polsko-brytyjski miał zatrzymać Hitlera II wojna światowa wisiała na włosku. Ugodowa polityka państw zachodnich wobec III Rzeszy nie zdała egzaminu. Europejczycy stanęli przed poważnym zadaniem – musieli znaleźć sposób, aby powstrzymać Niemców przed wywołaniem kolejnego konfliktu. Zobacz więcej na temat: Józef Beck II RP Wielka Brytania III Rzesza II wojna światowa
Tajemnicze samobójstwo Walerego Sławka Walery Sławek jest postacią z panteonu wielkich, ale przegranych polityków. Pięknie rozpoczęta biografia człowieka, który tak wiele zrobił dla wywalczenia Polsce wolności, i tragiczny kres osoby, której zawaliło się życie polityczne. Zobacz więcej na temat: Józef Piłsudski Walery Sławek
"Nie umiałem czytać ani pisać, a już znałem nuty". Pięć lat temu zmarł Krzysztof Penderecki Krzysztof Penderecki, kompozytor, dyrygent, pedagog, jeden z najbardziej cenionych na całym świecie twórców muzyki, zmarł nad ranem 29 marca 2020 roku. Przeżył 86 lat. Pozostały po nim dzieła, które zmieniały myślenie o muzyce zarówno w XX, jak i w XXI wieku. Zobacz więcej na temat: KULTURA Krzysztof Penderecki MUZYKA muzyka współczesna kompozytor kompozycja komponowanie dyrygent awangarda religia opera Dębica Kraków Elżbieta Penderecka Aleksander Laskowski Joanna Wnuk-Nazarowa Lech Wałęsa Jan Paweł II Stefan Wyszyński Grudzień 1970 Stocznia Gdańska historia Polski II wojna światowa Artur Malawski Stanisław Wiechowicz Dwudziestolecie międzywojenne PRL