II wojna światowa w PolskieRadio.pl (16)

Żydzi z getta w Łodzi trafili do piekła Auschwitz

Łódzkie getto było jedynym na ziemiach polskich, które funkcjonowało prawie do końca niemieckiej okupacji. Mieszkający na jego terenie Żydzi byli zmuszani do niewolniczej pracy w fabrykach. Większość z nich nie doczekała końca II wojny światowej - zginęli w komorach gazowych w niemieckich nazistowskich obozach zagłady w Auschwitz i Kulmhof.

Józef Maria Bocheński. "Walka między mądrością a głupotą odbywa się wewnątrz nas"

- Postępuj tak, abyś długo żył i dobrze ci się powodziło – głosi pierwsze przykazanie z "Podręcznika mądrości tego świata" o. Józefa Marii Bocheńskiego. – Mądrość polega na tym, żeby żyć tak, aby życie w każdej chwili miało sens, a życie ma sens pod dwoma warunkami – pierwszy, jeśli człowiek do czegoś dąży, ma cel, a drugi – jeśli używasz chwili – mówił w wywiadzie dla Polskiego Radia. Zobacz więcej na temat: Józef Maria Bocheński filozofia Uniwersytet Jagielloński Monte Cassino historia Polski wojna polsko-bolszewicka

Lech Piwowar. Opowieść o zamordowanym w Charkowie poecie

– W obozie w Starobielsku poznałem Piwowara. Mam jeszcze na papierkach do zawijania papierosów napisane jego wiersze, które mi zadedykował i ofiarował w dzień imienin – opowiadał w archiwalnej radiowej audycji Józef Czapski. Dziś mija 116. rocznica urodzin Lecha Piwowara, awangardowego twórcy, ofiary zbrodni katyńskiej.

NASZA ROZMOWA Niemieckie miasteczko Warszawa - taką wizję zakładał Plan Pabsta

Zaprezentowany Hansowi Frankowi 6 lutego 1940 roku projekt przebudowy stolicy zakładał zredukowanie jej do węzła kolejowego. Kwitnące niegdyś miasto miało zostać wyludnione i przekształcone w niemieckie miasteczko. O założeniach nazistowskich planów przebudowy polskiej stolicy rozmawiamy z Ewą Perlińską-Kobierzyńską z Muzeum Warszawy.

Izrael i Palestyna. Konflikt wpisany w historię

Donald Trump zapowiedział, że Stany Zjednoczone przejmą kontrolę nad Strefą Gazy, by ustabilizować sytuację w regionie. To nie pierwszy raz, gdy zachodnie imperium próbuje rozwiązać konflikt między Izraelczykami a Palestyńczykami. Wcześniej robiła to Wielka Brytania, której nie tylko się to nie udało, ale która sama do tego konfliktu doprowadziła.

Krystyna Radzikowska. Poznaj prawdziwą królową gambitów

Długo musiała walczyć o pozycję i uznanie w zdominowanym przez mężczyzn świecie zawodowych szachów, i to nawet wtedy, gdy jako wielokrotna szachowa mistrzyni Polski brała udział w eliminacjach do mistrzostw świata. W ostatnim wywiadzie mówiła o sobie i swoich koleżankach: "byłyśmy pionierkami polskich szachów kobiecych".

Stanisław Frączysty. Kurier, który szmuglował Śmigłego-Rydza

Przez dwa lata przerzucał przez granicę dokumenty, broń, pieniądze i przede wszystkim ludzi. Trasę między Budapesztem i Chochołowem znał jak własną kieszeń. Stanisław Frączysty, urodzony dokładnie 108 lat temu, górskim szlakiem do okupowanej ojczyzny przeprowadził nawet marszałka Polski.

Maria Stypułkowska-Chojecka. Posłuchaj wspomnień uczestniczki akcji "Kutschera" i powstania warszawskiego

Dziewięć lat temu, 5 lutego 2016 roku, zmarła Maria Stypułkowska-Chojecka "Kama" - łączniczka batalionu "Parasol" Armii Krajowej, uczestniczka powstania warszawskiego i akcji wykonania wyroku na "kata Warszawy" Franza Kutscherę. O swoich bojowych doświadczeniach wielokrotnie opowiadała przed mikrofonem Polskiego Radia.

Ksawery Tartakower. "W szachach moralne zwycięstwa się nie liczą"

Talent do gry w szachy łączył z zamiłowaniem do aforyzmów. Mawiał: "wygrać jest łatwo, trudno jest przegrać" i dodawał, że "zdarzają się nieudane zwycięstwa i wielkie przegrane". Jako jeden z największych szachowych mistrzów w przedwojennej Polsce na pewno wiedział, co mówi.

Szewach Weiss. Galicja, Zagłada, Polska i Izrael w jego radiowych wspomnieniach

- Polska ma mnóstwo zalet, mam tutaj wielu przyjaciół – mówił na antenie Polskiego Radia profesor Szewach Weiss. Były ambasador Izraela w Polsce i były przewodniczący Knesetu, kawaler Orderu Orła Białego, zmarł 3 lutego 2023 roku. W Archiwum Polskiego Radia zachowały się rozmowy z tą nietuzinkową postacią.

II wojna światowa

Żydzi z getta w Łodzi trafili do piekła Auschwitz

Józef Maria Bocheński. "Walka między mądrością a głupotą odbywa się wewnątrz nas"

Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka". Walczył o wolną Polskę

ORP "Orzeł" - krótka i barwna historia okrętu podwodnego

Lech Piwowar. Opowieść o zamordowanym w Charkowie poecie

Josef Mengele. "Anioł Śmierci" z Auschwitz, który uniknął kary

Muzeum Auschwitz organizuje pobyty studyjne dla polskich uczniów

Juliusz Kulesza nie żyje. Powstaniec warszawski miał 96 lat