Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05
rozbiory Polski

Napad na Bank Polski. Brawurowa akcja powstańców styczniowych

Ta historia mogłaby się stać kanwą dla powieści lub filmu sensacyjnego. - To był nasz polski skok stulecia. Nawet późniejsze akcje PPS z udziałem Józefa Piłsudskiego nie mogły się z tym równać - stwierdził historyk dr Janusz Osica w audycji "Kronika powstania styczniowego".  Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe historia Polski historia warszawy HISTORIA Rosja bankowość rozbiory Polski napad 160. rocznica powstania styczniowego

231 lat temu wybuchła wojna w obronie Konstytucji 3 Maja

18 maja 1792 roku wojsko Imperium Rosyjskiego, liczące blisko 100 tysięcy żołnierzy, wkroczyło na teren Rzeczpospolitej. W ten sposób rozpoczął się polsko-rosyjski konflikt zbrojny, który do historii przeszedł pod nazwą "wojny w obronie Konstytucji 3 Maja". Jego konsekwencją było unieważnienie ustawodawstwa Sejmu Wielkiego oraz II rozbiór Polski.  Zobacz więcej na temat:  historia Polski rozbiory Polski konstytucja 3 maja Rosja Prusy Stanisław August Poniatowski

Liceum Warszawskie. Profesor Chopin i popisy uczniów

"Nie tylko w samej szkole, lecz i na ulicy strzec się będzie nieprzytomnego biegania, fikania i hałasowania", głosił jeden z punktów "Ustaw dla uczniów Królewskiego Liceum Warszawskiego". Placówka ta, mieszcząca się początkowo w Pałacu Saskim, cieszyła się bardzo wysokim uznaniem, a wśród jej wychowanków znaleźli się wybitni Polacy. Zobacz więcej na temat:  Pałac Saski Warszawa szkoła liceum nauczyciel Fryderyk Chopin wspomnienie rozbiory Polski Prusy

Powstanie styczniowe. Historyk: każdy koniec jest początkiem

- Obawiano się, że jeśli naród polski w ciągu najbliższych lat nie odzyska państwowości, to może ulec rozpłynięciu, zatraceniu w obrębie innych narodowości europejskich - mówiła prof. Alicja Kulecka z Wydziału Historii UW. W 160. rocznicę jego wybuchu powstania styczniowego rozmawialiśmy o największym i najdłużej trwającym polskim zrywie narodowowyzwoleńczym w XIX wieku. Zobacz więcej na temat:  160. rocznica powstania styczniowego Powstanie Styczniowe Dwójka Michał Nowak niepodległość rozbiory Polski

Richard Butterwick: Rzeczpospolita została zniszczona, ponieważ się odradzała

- Lata 1720-1721, kiedy August II próbował wydostać się z sideł rosyjskich, ale jego próby nie powiodły się na skutek liberum veto stosowanego przez hetmanów z poparciem Rosji na sejmie, to był moment, kiedy zarówno król, jak i Rzeczpospolita znaleźli się za kratami, z których będzie bardzo trudno się wydostać - mówił w Dwójce Richard Butterwick, autor książki "Światło i płomień. Odrodzenie i zniszczenie Rzeczypospolitej 1733-1795". Zobacz więcej na temat:  Dwójka Antoni Dudek rozbiory Polski Stanisław August Poniatowski historia Polski

Powstanie Kościuszkowskie i III rozbiór Polski

Nadworny poeta carycy Katarzyny II Wasilij Pietrow uczcił II rozbiór Polski z jesieni 1793 roku, tym razem tylko z udziałem Prus, specjalnym poematem zatytułowanym "Z okazji przyłączenia polskich prowincji". Natomiast imperatorowa uzasadniała wobec świata kolejny rozbiór Rzeczypospolitej tym, iż Polska to drugie obok Francji gniazdo rewolucyjne w Europie.  Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak Andrzej Nowak Tadeusz Kościuszko rozbiory Polski historia Polski

"Suwerenność sieciowa chroni państwa przed współczesnymi rozbiorami"

- Globalizacja przyniosła światu współzależność instytucjonalną, cywilizacyjną, polityczną, militarną i gospodarczą. W Unii Europejskiej państwa dzielą się obowiązkami, oddają jakieś kompetencje, a w zamian mogą działać poprzez międzynarodowe instytucje. Zagrożeniem jest jednak utrata sprawczości państw i to można w jakimś sensie przyrównać do współczesnego rozbioru - mówił na antenie Dwójki Grzegorz Lewicki, ekspert ds. nowych technologii, filozof i publicysta. Zobacz więcej na temat:  17 września 1939 rozbiory Polski Dwójka historia Polski Michał Szułdrzyński

Pierwsze polskie banknoty emitowane przez władze Insurekcji Kościuszkowskiej

228 lat temu, 16 sierpnia 1794 roku, a była to sobota, zostały wprowadzone do obiegu pierwsze polskie banknoty zastępujące monety kruszcowe. Warszawa była otoczona wojskami rosyjskimi i miała bardzo ograniczone możliwości emisji pieniędzy, a wydatki zmuszały do płatności choćby w ramach walki zbrojnej czy zaopatrzenia dla ludności i wojska. Zobacz więcej na temat:  pieniądze banknoty rozbiory Polski Rosja

Akt 5 listopada. "Niemcy i Austria szukały mięsa armatniego"

- I wojna światowa trwała już wówczas blisko 28 miesięcy. Każdego miesiąca ginęło na niej 100 czy 200 tysięcy żołnierzy. Najbrutalniej rzecz ujmując, z punktu widzenia sztabowców armii brakowało mięsa armatniego. Jego rezerwuarem, do tej pory niewykorzytanym, były obszary zagarnięte przez Niemcy i Austro-Węgry kosztem Imperium Rosyjskiego. Zamieszkiwała te obszary głównie ludność polska - mówił w audycji "Historia żywa" prof. Andrzej Nowak​. Zobacz więcej na temat:  historia Polski historia Europy rozbiory Polski Rosja Dorota Truszczak Andrzej Nowak