Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

tradycja

Krzyż Pański z kości

W środę w kościele rzymsko-katolickim rozpoczął się Wielki Post. W audycji Kiermasz pod kogutkiem przywołaliśmy wiele związanych z nim zwyczajów, o których przestrzeganie mało kto dziś już dba, a kryją w sobie ogromne bogactwo symboliki... Jednak gwoździem programu jest rozmowa z niezwykłym podhalańskim twórcą. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa kultura ludowa muzyka ludowa folklor muzyka ludowa muzyka ludowa muzyka tradycyjna muzyka tradycyjna Aleksandra Faryńska Podhale Tatry

Krzyż Pański z kości

W środę w kościele rzymsko-katolickim rozpoczął się Wielki Post. W audycji Kiermasz pod kogutkiem przywołaliśmy wiele związanych z nim zwyczajów, o których przestrzeganie mało kto dziś już dba, a kryją w sobie ogromne bogactwo symboliki... Jednak gwoździem programu jest rozmowa z niezwykłym podhalańskim twórcą. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa kultura ludowa muzyka ludowa folklor muzyka ludowa muzyka ludowa muzyka tradycyjna muzyka tradycyjna Aleksandra Faryńska Podhale Tatry

Miedza

Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Na miedzy

Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Pączek z marmoladą. "W Tłusty Czwartek staje się symbolem polskości"

Mogą być z lukrem lub cukrem pudrem, posypane kruszoną czekoladą lub wiórkami kokosowymi. Najważniejsze żeby były na stole w Tłusty Czwartek, co poza granicami Polski wcale nie jest takie oczywiste. O ile Włosi mają tradycje karnawałowych wypieków, to już w Meksyku nie ma takiego zwyczaju. Jednak tam gdzie są Polacy, tam również zawędrował polski pączek z marmoladą lub wspomnienie o nim. - W Tłusty Czwartek pączek staje się symbolem polskości - przyznaje Sabina Poulsen, Polka z Wysp Owczych. Zobacz więcej na temat:  tłusty czwartek karnawał pączki faworki słodkości Rzym Bolonia Włochy Wyspy Owcze Meksyk smak Małgorzata Frydrych

Mięsopust, zapusty, czyli polski karnawał i jego tradycje

Karnawał to tradycyjnie okres zimowych balów, maskarad, pochodów i zabaw. Rozpoczyna się najczęściej w dniu Trzech Króli, a kończy we wtorek przed Środą Popielcową, która oznacza początek wielkiego postu i oczekiwania na Wielkanoc. I właśnie o polskich tradycjach związanych z karnawałem rozmawiali w "Klubie Trójki" goście Tomasza Zaperta. Zobacz więcej na temat:  KULTURA karnawał pączki zabawa Klub Trójki Tomasz Zapert Trójka

Pracowity jak wół

Robimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. W „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Słownik stereotypów i symboli ludowych prof. Jerzego Bartmińskigo

7 lutego 2022 roku pożegnaliśmy w Lublinie prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”.  Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Śpiewało się zawsze. Józefa i Zofia Sordyl z monograficzna płytą

Kiermasz pod Kogutkiem ponownie nadajemy z gór! Odwiedzamy Beskid Żywiecki, gdzie właśnie wydano monograficzną płytę wspaniałych śpiewaczek – Zofii i Józefy Sordyl – następnie przenosimy się do Zakopanego. Tam, w willi Czerwony Dwór podziwiamy wystawę malarstwa na szkle Jana Fudali – artysty renesansu.  Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa folklor muzyka ludowa muzyka tradycyjna Piotr Dorosz beskidy Żywiec

Wół

Robimy kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. Dziś w „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Słownik prof. Jerzego Bartmińskiego

7 lutego straciliśmy prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”. Wziął się on od wspominanego tu, monumentalnej publikacji poświęconej folklorowi, której początki sięgają 1980 roku. Profesor Bartmiński był pomysłodawcą i redaktorem, duchem tego przedsięwzięcia. „Słownik to jego opus magnum”, mówi prof. Joanna Szadura z Lublina, która opowie nam teraz o historii tej publikacji. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Byk

Robimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka.  Przy kolejnym naszym słowie kluczu moglibyśmy powiedzieć o rodeo, o znanej koszykarskiej drużynie, a nawet o giełdzie, ale znacznie ciekawsze będzie sięgnięcie do symboliki ludowej. O nie w odniesieniu do BYKA opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Taniec z niedźwiedziem. Wodzenie Bera na szczęście i pomyślność

Jeszcze tylko trzy tygodnie zostały do zakończenia tegorocznego karnawału. Zgodnie z tradycją kolejne polskie wsie odwiedza Ber, czyli niedźwiedź. By zagwarantować sobie pomyślność, należy z nim zatańczyć. Zwyczaj kultywowany jest m.in w gminie Chrząstowice w województwie opolskim. Jak wyglądają przygotowania i skąd wziął się zwyczaj? Zobacz więcej na temat:  Trójka społeczeństwo opolskie zwyczaje karnawał Tomasz Miara